Christoffel Lessing

Christoffel Lessing (*17 April 1911, Lydenburg –†17 Augustus 1997, Johannesburg) was ’n Afrikaanse skrywer wat baie bekend geword het met sy boeke oor die tronklewe en die lewe van ’n misdadiger.

Lewe en werk

Herkoms en vroeë lewe

Christoffel Lessing is op 17 April 1911 op ’n plaas in die distrik Lydenburg gebore as een van nege kinders van ’n werkinspekteur. Sy moeder is oorlede toe hy slegs sewe jaar oud is. Nadat hy standerd vyf slaag begin hy by die poskantoor werk as telegrambode en beland hy die eerste keer in die gevangenis. As sorgbehoewende kind word hy deur die welsyn van sy pa weggeneem en in ’n staatskool geplaas.

Lewe in die tronk

Hy spandeer uiteindelik altesaam sowat twintig jaar in die tronk, maar dit is veral sy boeke wat oor hierdie onderwerp handel wat hom landwyd bekend maak. Sy misdade is nooit “werklik ernstig” nie en is hoofsaaklik diefstal, maar die een klein oortreding na die ander lei tot groter wordende straf. Hy bereken later in sy lewe dat sy slagoffers altesaam nie meer as R60 skade gely het nie, maar hy hardloop weg vir die polisie eerder as om homself oor te gee, omdat hy onwillig is om verantwoordelikheid vir sy dade te aanvaar. Uiteindelik studeer hy verder in die tronk en slaag sy matriek en daarna ook die eksamens vir ’n B.A.-graad, terwyl hy hier ook sy eerste twee boeke skryf. Met die graad agter sy naam ontsnap hy, maar word dertien maande later gevang en weer in die tronk terug geplaas. Op 8 Februarie 1947 verlaat hy die tronk vir die laaste keer. Terwyl hy in die tronk is, besoek die onderwyseres Corrie de Wet hom gereeld nadat sy van sy boeke gelees het. Hulle raak verlief en trou in die landdroshof op die dag wat hy vrygelaat word.

Lewe na vrylating

Aanvanklik bly hulle in Albertskroon in Johannesburg, waar Corrie ’n woonstel agter mense se huis gehad het. Hier skryf hy vir vier jaar lank voltyds aan boeke en vervolgverhale, waarna die destydse Minister van Volkswelsyn en die Sekretaris van Volkswelsyn vir hom ’n betrekking in die staatsdiens organiseer. Later word hy skakelbeampte vir die Nederlandse Lugredery KLM, waar hy agt jaar lank werk. In 1965 verhuis hulle na Amanzimtoti aan die Suidkus van Natal waar hulle woonstelle bou, dorpsgebiede ontwikkel en hy ’n miljoenêr word. Op ’n stadium besit hy sewe woonstelgeboue en ontwikkel twee dorpsgebiede. Corrie is in 1975 dood nadat sy van die trappe van hulle drieverdiepinghuis op Warner-strand afval. Daarna loop alles weer vir hom verkeerd en sy sakeryk met bates van sowat R5 miljoen word eindelik gesekwestreer.

Latere jare en sterfte

Tydelik bly hy dan alleen in ’n bouvallige krot op ’n vriend se plasie tussen Eston en Pietermaritzburg, waarna hy vir ’n ruk opsigter is van ’n woonstelgebou op die Durbanse strandfront. Hierna onderneem hy in 1979 ’n fietstoer deur Suid-Afrika om die jeug te waarsku teen die gevare van onverantwoordelikheid en losbandigheid. Hy beland weer in Johannesburg en betrek ’n kamertjie in Doornfontein. Hier doen hy op vryskut grondslag proefleeswerk en bly skryf. Hy is op Sondag 17 Augustus 1997 in Johannesburg oorlede na ’n beroerte-aanval.

Skryfwerk

Hy skryf sy verhale hoofsaaklik oor die wêreld van ’n misdadiger. Sy debuut is met ’n kortverhaal in ’n tydskrif wat hy skryf oor terdoodveroordeeldes onder die titel In die skaduwee van die galg.

In Gooi my vir die aasvoëls verwerk hy die lewensverhale van drie misdadigers in die tronk en besin oor die strafmetodes en die wyse waarop misdadigers behandel word.

Met ’n dankbare liefdesgroet is ’n bundeling van sy briewe aan sy geliefde, waarin hy eerlik bieg oor sy verlede, maar ook sy ideale en toekomsdrome uitspel.

Paspoort na Elysium is ’n roman en het as sentrale tema die ontsnapping van ’n groep Ossewa-Brandwaglede uit die tronk.

Een goue uur is ’n bundel kortverhale deur hom en sy vrou. Hy lewer drie kortverhale (Haweloos, Een goue uur en Die droster se tuiskoms), terwyl Corrie elf kortverhale in die bundel skryf.

Hy voltooi ook manuskripte getitel Die liefdefabriek, Reward for treason en sy outobiografie Die duiwel draf saam.

Publikasies

Jaar	Publikasie
1947	Gooi my vir die aasvoëls
	Ek, ellendige mens
1948	Koning van die boewewêreld
	Met ’n dankbare liefdesgroet
	Tronkvoëls
1949	Kersfees in die tronk
	Een goue uur (saam met Corrie Lessing)
	Paspoort na Elysium
	To what red hell
1950	Angel van die dood (saam met Corrie Lessing)
	Die geregtige Berty Smiles
1956	Die tweede myl
	Forth from the dungeon
1983	Die verlore vader

Bronne

Boeke

• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2. Academica. Pretoria, Kaapstad en Johannesburg. Eerste uitgawe. Eerste druk, 1983.