Claude Ruggieri (1777 - 30 Augustus 1841) was 'n pirotegnikus in Parys, Frankryk wat innovasies in die ontwerp van vuurwerke ontwikkel het en daaroor geskryf het. Hy en andere in sy familie was bekend daarvoor dat hulle die beskerming van die koninklikes geniet het, en deur hulle ondersteun is in verband met die skepping van groot vuurwerkvertonings. Hulle het ook 'n openbare tuin vir ontspanning geopen waar die inwoners van Parys vuurwerke kon geniet. Die Ruggieri-familie se vuurwerke was met inagneming van teatrale oorwegings ontwerp, en was nie soseer op militêre gebruike ingestel nie.

Claude Ruggieri
Gebore
Claude-Eugène-Fortuné Ruggieri

1777
Sterf30 Augustus 1841(1841-08-30)
Bekend virVuurwerke, vuurpyle
EggenootCatherine Antoinette Lagrange

Na 'n rampspoedige vuurwerkongeluk wat op 30 Mei 1770 plaasgevind het, het die Ruggieri's egter in onguns verval. Claude-Fortuné Ruggieri was hierna hoofsaaklik verantwoordelik daarvoor dat die familie weer hul eertydse prominente posisie herwin het. Hy het van die nuwe wetenskaplike opkoms van chemieverwante prosesse gebruik gemaak om nuwe vuurwerke te ontwikkel, vernaam gekleurde vuurwerke; wat die Ruggieri-familie van hul mededingers sou onderskei. Hy het 'n manier ontdek om 'n betroubare, lewendige 'groen vuur' te skep wat in Russiese vuurwerke waargeneem was. In sy geskrifte bespreek Claude Ruggieri 'lugfilosofie', te wete die samestelling en reaksies van gasse of 'lug'. Hy het die belang van chemie as 'n vorm van teoretiese kennis benadruk en dit gekoppel aan die ambagspraktyke van pirotegniek.

Claude Ruggieri was 'n vriend van André-Jacques Garnerin, die amptelike lugkenner van Frankryk, wat met ballonne en vuurpyle geëksperimenteer het. Ruggieri word beskou as die eerste persoon wat gebruik gemaak het van vuurpyle om lewendige passasiers in die lug in te vervoer. Sy passasiers was meestal muise en rotte, maar ook skape. Hy het valskerms gebruik om hulle veilig na die aarde terug te bring.

Werk wysig

Vuurwerke wysig

Op 30 Mei 1770 het 'n vertoning deur Petronio Ruggieri wat beplan was om die huwelik tussen die toekomstige Lodewyk XVI van Frankryk en Marie Antoinette te vier in 'n rampspoedige ongeluk ontaard.[1]:221–223[2]:75[3][4] In antwoord hierop het die Stad van Parys sy begroting vir vuurwerke gesny en sodoende die Ruggieri familie se hoofbron van inkomste afgesny.[5]:77

Claude-Fortuné Ruggieri was hoofsaaklik verantwoordelik daarvoor om die familie na 'n posisie van prominensie te herstel deur die nuwe wetenskap van chemie te benut om nuwe vuurwerke te ontwikkel wat die Ruggieri's van hul mededingers onderskei het.[5]:77–88 Ruggieri was 'n leier in die prioritisering van kleur as 'n belangrike deel van vuurwerkvertonings,[6][7] en het klem gelê op die belang van chemie as 'n teoretiese basis vir die skepping van gekleurde vuurwerke:[8]

Pirotegniek... is 'n donker chaos wat mens nie kan penetreer sonder die fakkel van chemie nie – Claude-Fortuné Ruggieri[5]:87

Voor Ruggieri was die verstekkleur vir vuurwerke 'n briljante "wit vuur", ook bekend as "natuurlike vuur". Beoefenaars het van tyd tot tyd gepoog om nul vuurwerke te kleur deur stowwe van die beoogde kleur by te voeg (bv. indigo vir blou), wat ten beste 'n geringe verkleuring veroorsaak het.[7] Die Ruggieri's het aanvanklik gepoog om in 1766 gekleurde vuur te ontwikkel met die hulp van die chemikus Antoine Lavoisier. Lavoisier het egter slegs beperkte sukses behaal ten opsigte van sy pogings om geel, blou en groen vuur te maak.[1]:220–221[5]:86[8]

Daar was berigte dat 'n briljante "groen vuur" in die 1770's geskep was, vernaam deur Mikhail Vasil'evich Danilov en Matvei Martynov by die Russiese-hof. Ander beoefenaars het dit egter moeilik gevind om sulke effekte te skep.[9] In 1804, nadat hy 'n eerstehandse relaas van die sogenaamde Russiese "groen vuur" aangehoor het, het Claude Ruggieri begin eksperimenteer met die byvoeging van metallurgiese soute ten einde gekleurde vlamme te skep.[8][1]:226–231

Ruggieri het vier dele van verdigris (koperkarbonaat), twee dele blou vitrioel (kopersulfaat) en een deel sal-ammoniak (ammoniumchloried) geneem. Hy het die stowwe gemeng en alkohol bygevoeg, waarna hy katoenstukkies in die nat pasta gedoop het en dit aan 'n palmboom gehang het ten einde dit te laat voorkom asof die blare groen brand. Die sal-ammoniak het met die metaalsoute gereageer en die intensiteit van die kleur verhoog. – Simon Werrett[8]

Ruggieri het beweer dat hy die eerste keer in Junie 1810 in die openbaar van "groen vuur" gebruik gemaak het as deel van 'n vuurwerkvertoning vir die troue van Napoleon I en Marie Louise, hertogin van Parma.[1]:230

 
Tekening vir die Tempel van Hymen, 'n vuurwerkvertoning om die troue van Napoleon en Marie Louise by die Residensie van Prinses Pauline Borghèse, naamlik die Palais De Neuilly, 1810; te vier

Ruggieri het 'n aantal werke geskryf wat in Engels en Duits vertaal is sowel as in Frans. Ruggieri se eerste boek, getiteld Elémens De Pyrotechnie (1801, 1811, 1821)[10] was aan Jean-Antoine Chaptal, die outeur van Elémens De Chimie , en 'n minister in Napoleon se regering gewy. Op hierdie manier het Ruggieri homself met 'n post-rewolusionêre beskouing van wetenskap belyn. Chaptal was 'n proponent van die "nuwe man" wat teoretiese kennis en kunssinnige vaardighede verbind het.[5]:85

Elémens De Pyrotechnie was gevul met gesprekke oor chemie en fisika.[5]:85 Ruggieri het daarin "lug-filosofie",[5]:85 bespreek met ruim gebruikmaking van sommige van Joseph Priestley se idees oor die samestelling en reaksies van gasse.[11] Ruggieri het egter nie die hoofverskille tussen Phlogistiese teorie en Lavoisier se Kalorie-teorie van verbranding geïdentifiseer nie.[1]:228

Die boek is terselfdertyd gevul met praktiese beskrywings en gedetailleerde diagramme oor die konstruksie en gebruik van vuurwerke. Alan Brock het in 1922 vir Ruggieri as "die eerste outeur wat met die onderwerp op so 'n wyse handel dat hy die professionele leser van die praktiese kennis van die onderwerp oortuig," beskryf[12]:142

Ballonne, vuurpyle en valskerms wysig

Claude Ruggieri was 'n vriend gewees van André-Jacques Garnerin[5] die amptelike Franse Aeronout. In 1801 het Garnerin en Ruggieri Bastilledag gevier met 'n gekombineerde ballonreis en vuurwerkvertoning.[2]

Bykomend tot sy eksperimente met ballonne het Claude Ruggieri van vuurpyle en valskerms gebruik gemaak om lewende passasiers boontoe te vervoer en veilig terug te bring na die oppervlak. Ruggieri het so vroeg as 1806 muise en rotte in vuurpyle opgeskiet en hulle teruggebring deur gebruikmaking van valskerms. Hy het ook klaarblyklik 'n skaap omtrent seshonderd voet in die lug ingestuur, en dit met behulp van valskerms teruggebring.[13] As gevolg hiervan word Ruggieri gekrediteer dat hy die eerste persoon was om 'n vuurpyl te gebruik om lewendige kreature te vervoer.[14][15]

In 1830 het Ruggieri aangekondig dat hy gebruik sou maak van 'n groot aantal vuurpyle om 'n groter dier naamlik 'n skaapram in die lug in te skiet. 'n Jong man (miskien so jonk as elf jaar) het klaarblyklik aangebied om die skaapram as passasier te vervang. Planne was gemaak sodat hy van die Champ de Mars kon terug wentel. Die Franse owerhede wou egter nie geneë neem hiermee nie en het tussenbeide getree en die vlug gekanselleer, klaarblyklik as gevolg van die passasier se jeugdige ouderdom.[13]

Afsterwe wysig

Ruggieri het by no. 88, Rue de Clichy, Parys, Frankryk, op 30 Augustus 1841 beswyk. Sy weduwee was Catherine Antoinette Lagrange[16] met wie hy in 1819 getroud is.[17]

Publikasies wysig

  • Ruggieri, Claude-Fortuné (1801). Elémens de pyrotechnie : divisés en cinq parties ; la première, contenant le traité des matières ; la 2e., les feux de terre, d'air et d'eau ; la 3e., les feux d'aérostation ; la 4e., les feux de théâtre ; et la 5e., les feux de guerre. Suivis d'un vocabulaire et de la description de quelques feux d'artifice, etc. Parys, Frankryk: Barba, libraire, Palais-Royal, derrièâtre français, no. 51 ; : Magimel, libraire, rue de Thionville. Uitgawes het in 1801, 1811, en 1821 verskyn.
  • Ruggieri, Claude Fortuné (1812). Pyrotechnie militaire, ou, Traité complet des feux de guerre et des bouches à feu : contenant l'origine de la pyrotechnie militaire, les principes chimiques et mécaniques pour composer, préparer et lancer les machines incendiairies à l'usage des arsenaux de terre et de mer ; un Précis des bouches à feu ; un Abrégé de la fortification, de la défense, de l'attaque, etc. / suivi d'un vocabulaireerre et des bouches à feu. Parys: Chez l'auteur.
  • Ruggieri, Claude-Fortuné; Bachelier, Charles-Louis-Étienne; Barba, Jean-Nicolas; David, Joseph-Denis; Delaunay, Simon-César (1830). Précis historique sur les fêtes, les spectacles et les réjouissances publiques : contenant sommairement: l'institution des fêtes chez quelques peuples de l'antiquité ; le couronnement et le sacre des souverains ; les fêtes en général, et leurs particularités ; les jeux scéniques, et les divertissemens accessoires ; les descriptions des fêtes et des réjouissances publiques les plus remarquables, depuis Henri IV jusqu'au sacre de Charles X. Parys: Chez l'auteur, rue de Clichy, no 88. Bachelier, libraire, quai des Augustins. Delaunay, libraire, au Palais-Royal. Barba, au Palais-Royal, Galerie de Chartres.

Verwysings wysig

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Werrett, Simon (2010). Fireworks : pyrotechnic arts and sciences in European history. Chicago, IL: The University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-89377-8. Besoek op 8 Augustus 2019.
  2. 2,0 2,1 Lynn, M. R. (1 April 2006). "Sparks for Sale: The Culture and Commerce of Fireworks in Early Modern France". Eighteenth-Century Life. 30 (2): 74–97. doi:10.1215/00982601-2005-004. S2CID 143693446.
  3. Guy-Ryan, Jessie (4 Julie 2016). "Inside the World's Deadliest Fireworks Accident". Atlas Obscura (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Augustus 2019. Besoek op 1 Augustus 2019.
  4. Swaby, Rachel (13 Julie 2013). "Sky Flowers: The Explosive and Deadly History of Fireworks". Gizmodo (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Augustus 2019. Besoek op 8 Augustus 2019.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 Werrett, Simon (2008). "Explosive affinities: Pyrotechnic knowledge in early modern Europe". In Smith, Pamela H.; Schmidt, Benjamin (reds.). Making knowledge in early modern Europe : practices, objects, and texts, 1400–1800. Chicago and London: University of Chicago Press. pp. 68–88. ISBN 978-0-226-76329-3.
  6. Baker, Tawrin; Dupre, Sven; Kusukawa, Sachiko; Leonhard, Karin (23 September 2016). Vroeë moderne kleurwêrelde. Leyden, Boston: Brill. pp. 186–188. ISBN 9789004316584. Besoek op 23 Augustus 2019.
  7. 7,0 7,1 Kalba, Laura Anne (21 April 2017). Kleur in die era van impressionisme : handel, tegnologie en kuns. Penn State University Press. pp. 122–123. ISBN 978-0-271-07700-0. Besoek op 9 Augustus 2019.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Werrett, Simon (5 November 2013). "Full Colour Fireworks" (PDF). Viewpoint (102 uitg.). Britse Genootskap vir die Geskiedenis van Wetenskap (102): 4–5. Besoek op 8 Augustus 2019.
  9. Werrett, Simon (18 Julie 2013). "Groen is die Kleur: Sint Petersburg se Chemiese Laboratoriums en Kompeterende Visioene van Chemie in die Agtiende Eeu" (PDF). Ambix (2 uitg.). 60 (2): 122–138. doi:10.1179/0002698013Z.00000000027.
  10. Daly, Nicholas (1 Desember 2017). "Fire on Stage". 19: Interdissiplinêre Studies in the Lang Negentiende Eeu (25 uitg.). 2017 (25). doi:10.16995/ntn.793.
  11. McEvoy, John G. (18 Julie 2013). "Joseph Priestley, "Aerial Philosopher": Metaphysics and Methodology in Priestley's Chemical Thought, from 1772 to 1781. Part III". Ambix. 25 (3): 153–175. doi:10.1179/amb.1978.25.3.153. PMID 11615706.
  12. Brock, Alan St. H. (Alan St. Hill) (1922). Pyrotechnics : the history and art of firework making. Londen: D. O'Connor. Besoek op 1 Augustus 2019.
  13. 13,0 13,1 Caswell, Kurt (30 Oktober 2018). Laika's window : the legacy of a Soviet space dog. Trinity University Press. pp. 37–38. ISBN 978-1-59534-862-3. Besoek op 9 Augustus 2019.
  14. Bjurstedt, Hilding (6 Desember 2012). Verrigtinge van die Eerste Internasionale Simposium op Basiese Omgewingsprobleme van die Mens in die Ruimte: Parys, 29 Oktober — 2 November 1962. Springer Science & Business Media. p. 23. ISBN 978-3-7091-5560-8. Besoek op 9 Augustus 2019.
  15. Drozd, Anne; Drozd, Jerzy (2018). Rockets : defying gravity (Firstition uitg.). Science Comics. pp. 21–23. ISBN 978-1-62672-825-7.
  16. "Inventaire après décès: Ruggieri, Claude-Eugène-Fortuné. Clichy (rue de), n° 88". Archives de France (in Frans). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Augustus 2019. Besoek op 8 Augustus 2019.
  17. "Mariage de Claude Eugène Fortuné Ruggieri, artificier du roi, rue de Clichy, n° 3, et de Catherine Antoinette Lagrange, rue de Clichy, n° 17". Archives de France (in Frans). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Augustus 2019. Besoek op 8 Augustus 2019.


Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.