Dalia Grybauskaitė
Dalia Grybauskaitė [daˈlʲæ grʲiːbausˈkaitʲeː] (* 1 Maart 1956 in Vilnius) is 'n Litause politikus en voormalige kommissaris vir finansiële beplanning en besteding van die Europese Unie. Op 17 Mei 2009 is Grybauskaitė as onafhanklike kandidaat en opvolger van Valdas Adamkus as die eerste vroulike president van Litaue verkies en op 12 Julie 2009 ingesweer. Sy is op 12 Julie 2019 deur Gitanas Nausėda opgevolg.
| Dalia Grybauskaitė | |
 Dalia Grybauskaitė in 2010 | |
President van Litaue
| |
| Ampstermyn 12 Julie 2009 – 12 Julie 2019 | |
| Eerste minister | Andrius Kubilius (2008–2012) Algirdas Butkevičius (2012–2016) Saulius Skvernelis (2016–hede) |
|---|---|
| Voorafgegaan deur | Valdas Adamkus |
| Opgevolg deur | Gitanas Nausėda |
Europese Kommissaris vir Finansiële Beplanning en Besteding
| |
| Ampstermyn 22 November 2004 – 1 Julie 2009 | |
| President | José Manuel Barroso |
| Voorafgegaan deur | Michaele Schreyer Markos Kyprianou (Besteding) |
| Opgevolg deur | Algirdas Šemeta |
Europese Kommissaris vir Onderwys en Kultuur
| |
| Ampstermyn 1 Mei 2004 – 11 November 2004 | |
| President | Romano Prodi |
| Voorafgegaan deur | Viviane Reding |
| Opgevolg deur | Ján Figeľ (Onderwys, Oefening, Kultuur en Meertaligheid) |
Persoonlike besonderhede
| |
| Gebore | 1 Maart 1956 Vilnius, Litause SSR, Sowjetunie (tans Litaue) |
| Politieke party | Kommunistiese Party van die Sowjetunie (1983–1989) Kommunistiese Party van Litaue (1989–1990) Onafhanklik (1990–hede) |
| Alma mater | Zhdanov University Georgetown University |
| Religie | Rooms-Katolieke Kerk |
| Handtekening | 
|
Biografie
wysig
Dalia Grybauskaitė het by die sekondêre Salomėja Nėris-skool in Vilnius skoolgegaan. Op die ouderdom van negentien jaar het sy as inspekteur in die personeelafdeling van die Filharmoniese Orkes begin werk en een jaar later na Leningrad (tans Sint Petersburg) gegaan en aan die plaaslike universiteit as deeltydse student in politieke ekonomie ingeskryf. Terselfdertyd het sy in 'n Leningradse pelsfabriek gewerk.
Ná die voltooiing van haar studies het sy 'n tyd lank as dosent in politieke ekonomie gewerk en daarna na haar geboortestad Vilnius teruggekeer. Hier het sy enkele maande lank as leidende sekretaris van die Akademie van Wetenskappe se "Žinija"-geselskap gefungeer. Sy was tussen 1983 en 1984 hoof van die Landbou-afdeling van Vilnius se Partyskool en het later, tussen 1985 en 1990, as dosent in die Departement van Politieke Ekonomie klas gegee vir studente, met politieke ekonomie en die wêreldgeskiedenis van geld as haar hoofsaaklike onderwerpe. In 1988 het sy 'n wetenskaplike tesis by die Moskouse Akademie van Publieke Wetenskappe verdedig. Die Raad van die Litause Akademie van Wetenskappe het hierdie wetenskaplike graad in 1993 erken en die akademiese graad van doktor van sosiale wetenskappe aan haar toegeken.
In 1991 het Dalia Grybauskaitė 'n spesiale opleidingsprogram vir senior uitvoerende amptenare by die Georgetown-universiteit in Washington, D.C. voltooi en is in dieselfde jaar as program-direkteur in die kantoor van die eerste minister van die Republiek van Litaue en as direkteur van die Europa-afdeling van die Litause Departement van Internasionale Ekonomiese Betrekkinge aangestel. Een jaar later is sy as buitengewone gesant en gevolmagtigde minister by Litaue se missie by die Europese Unie benoem. Vanaf 1996 was sy gevolmagtigde minister by die Litause ambassade in die Verenigde State.
Dalia Grybauskaitė het in 1999 na Litaue teruggekeer om as adjunkminister van finansies in die kantoor van die eerste minister Andrius Kubilius te werk. Sy is in 2000 as adjunkminister van buitelandse sake benoem en het een jaar later minister van finansies in die kantoor van eerste minister Algirdas Brazauskas geword.
Vanaf 1 Mei 2004 het sy die amp van kommissaris vir finansiële beplanning en besteding van die Europese Unie beklee en is in die volgende jaar as "Kommissaris van die Jaar 2005" verkies – 'n erkenning vir haar inspanning om die swaartepunt van die Europese Unie (EU) se besteding na navorsing en ontwikkeling te verskuif – komponente wat die EU se mededingendheid sou bevorder. In 2003 is die "Kruis van Kommandeur van die Orde van die Litause Grootvors Gediminas" aan haar toegeken.
As EU-kommissaris het sy een van die mees ambisieuse projekte in die geskiedenis van die Unie aangepak – die hervorming van sy besteding wat op 'n meer wenslike, effisiënte en transparente besteding van fondse gemik was.
Ondanks haar suksesvolle en veilige loopbaan in Brussel het Dalia Grybauskaitė op 26 Februarie 2009 aangekondig dat sy 'n kandidaat in die Litause presidentsverkiesing sou wees. Sy het vir haar voorneme groot steun van die Litause publiek gekry en is reeds tydens die eerste verkiesingsrondte op 17 Mei met 'n algehele meerderheid van meer as 68 persent van die uitgebragte stemme as eerste vroulike president van die Republiek van Litaue verkies.
Taalvaardighede
wysigPresident Grybauskaitė praat vier vreemde tale: Engels, Russies, Pools en Frans.
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Dalia Grybauskaitė.- President of the Republic of Lithuania – Biography
