E. Serfontein

E. Serfontein (*2 September 1895, Kroonstad –†19 September 1949, Bloemfontein) was ’n Afrikaanse skrywer en dramaturg, wat veral bekend is vir sy spookverhale. Onder die skuilnaam Flaneur skryf hy die speurverhaal Die getuie vir die verdediging.

Lewe en werk

Evert Philippus Serfontein was op 2 September 1895 in die distrik Kroonstad gebore as enigste seun en een van twee kinders van Evert Philippus Serfontein en Elisabeth Christina Wilhelmina Serfontein. Hy het ’n suster, Aletta Johanna.

Tydens die Anglo-Boereoorlog is hy as kind in die Kroonstad konsentrasiekamp Hy ontvang sy eerste skoolopleiding op Kroonstad en matrikuleer dan op Boshof in die Oranje-Vrystaat. Hierna studeer hy verder aan die Grey-Universiteitskollege op Bloemfontein, waar hy sy B.A.-graad verwerf.

Van 1921 tot 1926 gee hy onderwys en gaan dan in 1926 na die Verenigde State van Amerika. Hier studeer hy aan die Columbia Universiteit in New York in die skrywe van kortverhale, die joernalistiek, die drama en die Amerikaanse “feature article”. By sy terugkeer in 1927 gee hy weer onderwys, waar hy onder andere hoof word van die Robert Bowie-skool op Tempe naby Bloemfontein.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog doen hy diens in die Twaalfde Bomwerper-eskader en word later aangestel as inligtingsbeampte met hoofkwartier in Bloemfontein. Na die oorlog hervat hy weer sy posisie as hoof van die Robert Bowie-skool.

Hy was getroud met Davelina Edua Laubscher (1899–1980) en die egpaar het twee seuns en ’n dogter gehad.

Hy is op 19 September 1949 in Bloemfontein oorlede.

Skryfwerk

Skuilnaam

Hy skryf die speurroman Die getuie vir die verdediging onder die skuilnaam Flaneur.

Kortverhale en spookverhale

Dit is egter veral as kortverhaalskrywer, wat hy in etlike bundels versamel, wat hy naam maak. In sy kortverhale munt hy uit met sy tegniese beheersing van die tegniek van die verhaal, hoewel die temas hoofsaaklik gerig is daarop om spanning te skep en daar nie werklik sprake is van karakterbeelding of ander lewensopenbaring nie. As gevolg hiervan styg sy kuns selde uit bokant die middelmatige en neig baie van sy verhale eerder na die anekdotiese. Hy spits hom veral toe op die skryf van spookverhale. Sy kortverhale word gebundel in Kort verhale, Los-hande en ander verhale, Erns en luim en Sluipende honde en ander verhale.

Die titelverhaal in Los-hande en ander verhale wen die eerste prys vir kortverhale op die Afrikaanse Eisteddfod. In hierdie verhaal het Karel Liebenberg die sonderlinge vermoë om humeure te laat bedaar en vergifnis te kry vir elke kwajongstreek wat hy aanvang. Dit is waarskynlik dat hy dit selfs in die hiernamaals reggekry het.

Erns en luim bevat verhale oor moeilikhede met die bure (My buurman aan die linkerkant en ’n Sedepreek), terwyl Oor geluk en braairibbetjies oor die bonatuurlike gaan.

Die temas van die verhale in Sluipende honde en ander verhale is hoofsaaklik die bonatuurlike, met die titelverhaal die innerlike spanning van ’n ou man wat sy broer se moord moet wreek en ’n Dagboek wat beskryf hoe ’n man waansinnig word deur die geheimsinnige besoeke van ’n aasvoël. Selonspampoen is ’n mooi tafereel uit die alledaagse lewe, waar beskryf word hoe ’n skaam plaasseun ’n dorpsnooientjie benader. Seegras (wat oorspronklik in 1931 in Die Huisgenoot verskyn het) is ’n hoogtepunt in hierdie bundel. Kasper Henning laat sy blinde suster verongeluk omdat hy moeg was om haar gereeld op te pas, maar word hierna deur hallusinasies geteister. Hierdie verhaal word deur Daniel Hugo in die versamelbundel Tydskrif 2 opgeneem en deur M.S.B. Kritzinger in die versamelbundel Die jongste Afrikaanse kortverhale. Die asbakkie word opgeneem in die versamelbundel Blou-Jan saamgestel deur J. Marais.

Dramas

Hy skryf ook die dramas Tronkvoël (in drie bedrywe) en Oneirodynia (’n klug in een bedryf), wat onder die titel Twee toneelstukkies gepubliseer word. Sy dramas word met sukses opgevoer.

Publikasies

Werke wat uit sy pen verskyn sluit in:

Jaar	Publikasies
1927	Kort verhale
1930	Los-hande en ander verhale
1932	Erns en luim
1934	Twee toneelstukkies
1935	Die getuie vir die verdediging (onder die skuilnaam Flaneur)
1937	Sluipende honde en ander verhale

Bronnelys

Boeke

• Antonissen, Rob. Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede. Nasou Beperk Derde hersiene uitgawe Tweede druk 1964
• Beukes, Gerhard J. en Lategan, F.V. Skrywers en rigtings. J.L. van Schaik Bpk. Pretoria Eerste uitgawe 1952
• Dekker, G. Afrikaanse Literatuurgeskiedenis. Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1. Academica, Pretoria en Kaapstad Tweede druk 1984
• Nasionale Pers Beperk. Ons skrywers en hul werke: ’n Plate-album. Nasionale Pers Bpk. Kaapstad 1936
• Nienaber, P.J.; Senekal, J.H en Bothma, T.C. Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse letterkunde. Afrikaanse Pers-Boekhandel Tweede hersiene uitgawe 1963
• Nienaber, P.J. et al. Perspektief en Profiel. Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Derde hersiene uitgawe 1969
• Schoonees, P.C. Die prosa van die tweede Afrikaanse beweging. J.H. de Bussy, Pretoria / Hollandsch- Afrikaansche Uitgevers Maatschappij v/h J. Dusseau & Co, Kaapstad 1939 (derde druk)