Fondaco dei Tedeschi

Die Fondaco dei Tedeschi (in Venesiaans: Fontego dei Tedeschi; Latyn: Fonticum Theutonicorum) was die historiese kantoorgebou, stoor- en koshuis van Duitssprekende kooplui in Venesië. Die benaming is vir die eerste keer in 1268 gebruik, al het die instelling as sulks reeds vroeër in die 13de eeu bestaan, waarby dit in meerdere geboue gehuisves is. Gewoonlik is na alle bewoners van die Heilige Romeinse Ryk as Duitsers of Tedeschi verwys - so het ook Oostenrykers, Switsers, Hongare, Pole en Tsjegge in hierdie kategorie geval.

Die huidige Fondaco dei Tedeschi, geleë in die sestiere (stadsdeel) San Marco, langs die Canal Grande en vlaky die Rialtobrug, het in 1508 ontstaan nadat die voorgangergebou drie jaar tevore deur 'n verwoestende brand vernietig is.

Met die ontbinding van die Republiek Venesië in 1797 is die Fondaco dei Tedeschi deur Napoléon Bonaparte gesluit. Nadat dit enkele jaar lank as Venesiaanse hoofposkantoor van Poste Italiane gedien het, het die Benetton Group die gebou in 2008 vir €53 miljoen gekoop en dit as 'n luukse winkelgebou laat herontwikkel. Die historiese binnehof dien tans as stedelike kampus wat oopstaan vir almal, terwyl die dakterras 'n uitsig oor Venesië bied.^[1] Die Italiaanse posdiens het die 15de eeuse paleis Ca' Faccanon in San Marco as nuwe Venesiaanse hoofposkantoor ingerig.^[2]

Etimologie en oorsprong

Venesiaanse fonteghi (naas dié vir Duitssprekende kooplui was daar byvoorbeeld slegs een ander vir Turkse handelaars, die Fontego dei Turchi) het hul etimologiese, argitektoniese en ekonomiese oorsprong in Arabiese handelsposte of fondoeks, stoorhuise vir buitelandse handelaars wat tegelykertyd as herberg verblyf aan hulle verskaf het. So was daar in Alexandrië 'n hele reeks fondoeks vir buitelandse kooplui, terwyl Genua, Marseille, Narbonne en Katalonië oor respektiewelik een beskik het. Selfs 'n Tataarse fondoek het in Alexandrië bestaan wat hoofsaaklik as slawemark gedien het.^[3]

Al hierdie handelsposte het oor minstens twee verdiepings beskik, met 'n vierkante of reghoekige grondplan en 'n binnehof. Hier en in die grondverdieping is handelsgoedere gestoor en verpak vir verskeping. Slaap- en eetkamers asook gemeenskapsale was in die boonste verdiepings geleë. So is ook in die Fondaco dei Tedeschi kamers aan kooplui verhuur wat sake in Venesië gedoen het. Die eerste histories gedokumenteerde huurders was handelaars uit Neurenberg, Augsburg en Judenburg. Maar ook Duitssprekende pelgrims op pad na Jerusalem kon een van die Fondaco se 56 kamers huur of hier inligting kry oor alternatiewe verblyfmoontlikhede soos - in die laat 15de en vroeë 16de eeu - die nabygeleë gashuis St. Georg (soms ook Zur Flöte of Zur Trinität genoem) in besit van Peter Ugelheimer, 'n koopman en boorling van Frankfurt am Main.^[4]

Historiese agtergrond

Teen die begin van die 13de eeu het die Republiek Venesië feitlik oor 'n monopolie oor die Levanthandel beskik. Duitssprekende kooplui, en hier veral handelaars wat in die suide van Duitsland gesetel was, was van die belangrikste afnemers van oosterse luukse goedere en ander produkte uit die Middellandse Seegebied wat in Venesië verhandel is. Duitssprekende sakelui het hierdie goedere ook verder versprei aan handelaars en verbruikers in die noorde van Europa. Al is Duitssprekende kooplui onder Venesië se mees gewaardeerde handelsvennote gereken en het die Venesiaanse owerheid moeite gedoen om die ruil van goedere in die Strandmeerstad te vergemaklik, is alle aktiwiteite rondom die handel met Venesiaanse invoere en plaaslik vervaardigde goedere streng beheer. So is die Fondaco dei Tedeschi as verpligte handelsentrum en losieshuis vir Duitssprekende handelaars ook gebruik om toesig te hou oor hulle handelsaktiwiteite. Hulle is ook nie toegelaat om verder suid in Italië handel te dryf nie.