Franschhoekpas

Die Franschhoekpas is 'n bergpas geleë net buite Franschhoek op die R45, die pad na Grabouw en Villiersdorp. Op 733m bo seevlak bereik die pas sy hoogste punt en met 'n maksimum helling van 1:9 is die pas opvallend steil.

Goewerneur Simon van der Stel was rondom 1695 van mening dat 'n span slawe maklik die olifante se staproete oor die berg agter Franschoek in 'n periode van 3 maande sodanig kon verbeter dat dit vir waens begaanbaar sal wees. Eers in 1819 het S.J. Cats 'n begaanbare pad voltooi wat deur landmeter W.F. Hertzog beplan is. Cats se pad was baie nou en waens met 'n swaar vrag het gesukkel om die berg uit te kom, maar dit was tot 1825 in gebruik.

Lord Charles Somerset het in 1825 'n 150 soldate van die Royal African Corps gebruik om die pad ingrypend te verbeter. Die grootste verandering tussen Cats se pad en die nuwe pad was by Jan Joubertsgat. Hierdie moeilike oorgang is uitgeskakel deur 'n klipbrug oor die drif te bou. Jan Joubertsgatbrug (gebou 1823) is die oudste brug in die land wat nog gebruik word. In 1933 is die huidige pad voltooi en volg op verskeie dele nog die oorspronklik roete. Die pad het in die 1960's weer veranderinge ondergaan en is toe ook geteer.

Bron

• Hugenote Museum, Franschhoek
• Wood, V.C.: Die Bergpasse van Kaapland. In: Lantern. Tydskrif vir Volksopvoeding. Jaargang 7, nr. 4, Oktober 1957

Sien ook

• Lys van bergpasse in Suid-Afrika