Fjodor Dostojefski
Fjodor Michailowitsj Dostojéfski (Russies: Фёдор Михайлович Достоевский, wetenskaplike transliterasie Fëdor Michajlovič Dostoevskij; * 11 November 1821 in Moskou, Russiese Ryk, tans Rusland; † 9 Februarie 1881 in Sint Petersburg) was 'n Russiese skrywer van fiksie. Van sy bekendste werke sluit in Die Idioot (Russies: Идиот), Misdaad en Straf (Преступление и наказание, Prestoeplenije i Nakazanije) en Bose Geeste (Бесы). Hierdie werke het 'n blywende uitwerking op intellektuele denke en die wêreldletterkunde gehad.
Fjodor Dostojefski | |
|---|---|
 Portret van Fjodor Dostojefski deur Vasili Perov in 1872 | |
| Gebore | Fjodor Michailowitsj Dostojefski 11 November 1821 |
| Sterf | 9 Februarie 1881 (op 59) Sint Petersburg, Russiese Ryk |
| Nasionaliteit | .svg){kind=small} Rusland |
| Beroep | Romanskrywer, kortverhaalskrywer, essayis, joernalis en filosoof |
| Bekend vir | Die Idioot Misdaad en Straf Bose Geeste |
| Eggenoot | Maria Dmitriyewna Isaewa (1857–1864, haar dood) Anna Grigoryewna Snitkina (1867–1881, sy dood) |
| Kinders | Sonya (1868) Lyubof (1869–1926) Fyodor (1871–1922) Alexey (1875–1878) |
| Handtekening | |
 | |
Lewe en skrywerskapWysig
Familie en jeugWysig
Dostojefski se vader het afgestam van 'n familie wat eens tot die ou, maar klein Litause adel behoort het. Sy oupa was 'n priester in die Russies-Ortodokse Kerk in die Slowaakse Bratislava. Omstreeks 1818 het hy besluit om na Moskou te trek en medies te studeer. Sy moeder het as koopmansdogter 'n bogemiddelde opvoeding gehad.
In 1821 het die gesin verhuis na die Marinski-hospitaal vir armes, 'n filantropiese instelling waar hulle gaan woon het en waar Dostojefski, een van sewe kinders, gebore is. Hy het in 'n gesin met private personeel opgegroei. In 1831 het Dostojefski sr. 'n vervalle dorpie gekoop met honderd manlike lyfeienes, onder meer om sy gesin in die somer vars lug en vryheid te bied. Terug tuis moes Dostojefski hard studeer. Sy pa het hom self in Latyn onderrig.
BibliografieWysig
Romans:
- Arme mense (1846)
- Die dubbelganger (1846)
- Njetotsjka Njezvanova (1849, onvoltooid)
- Ooms droom (1859)
- Die dorp Stepantsjikovo en sy bewoners (ook: Oom Jegor) (1859)
- Die vernederde en gekrenkte (ook: Die vernederde en vertrapte) (1861)
- Aantekeninge uit die dodehuis (1862)
- Aantekeninge uit die ondergrondse (1864)
- Misdaad en Straf (ook: Skuld en Boete) (1866)
- Die Speler (1867)
- Die idioot (1869)
- Die ewige eggenoot (1870)
- Bose geeste (1872)
- Die jongeling (1875)
- Die Karamazof-broers (1881)
Korte verhale en novelle:
- 'n Roman in nege brieve (1846)
- Meneer Progchartsyn (1846)
- Die hospita (1847)
- Polzoenkov (1848)
- 'n Skugtere hart (1848)
- 'n Eerlike dief (1848)
- Die kerstfees en die bruilof (1848)
- Die vrou van 'n ander en die man onder die bed (1848)
- Witte nagte (1848)
- 'n Kleine held (1849)
- 'n Nare geskiedenis (1862)
- Die krokodil (1865)
- Bobok (1873)
- Die seun wat op kersaand by Christus was (1876)
- Die boer Marej (1876)
- Die sagmoedige (1876)
- Die droom van 'n belagelike mens (1877)
Die laatste vyf verhale is ook onderdeel van Dagboek van 'n skrywer.
Non-fiksie:
- Winterse opmerkinge oor somerse indrukke (1863)
- Dagboek van 'n skrywer (1873–1880)
- Briewe
BronneWysig
- Hierdie artikel is 'n vertaling van die Nederlandse Wikipedia
Eksterne skakelsWysig
| Wikimedia Commons bevat media in verband met Fyodor Dostoyevsky. |