Gambiereilande

Die Gambiereilande of Mangareva-eilande (Frans: Îles Gambier of Archipel des Gambier) is ’n klein, bewoonde groep eilande, oorblyfsels van ’n kaldera, in Frans-Polinesië in die Stille Oseaan. Hulle lê net suidoos van die Tuamotu-argipel.

Gambiereilande Inheemse naam: Îles Gambier
’n Nasa-foto van die Gambiereilande.
Geografie
Ligging	Stille Oseaan
Koördinate	23°08′S 134°56′W
Argipel	Frans-Polinesië
Totale eilande	14
Hoofeilande	Mangareva, Akamaru, Aukena, Taravai
Hoogste punt	Berg Duff, 441 m
Administrasie
Sien teks.
Oorsese gebied	Frans-Polinesië
Demografie
Bevolking	1 641

Gambiereilande

Die ligging van die Gambiereilande in die Stille Oseaan.

Inwoners word as ’n aparte groep van Tuamotu beskou omdat hul kultuur en taal met dié van die Marquesaseilande ooreenstem, en ook omdat Tuamotu uit ’n reeks koraal-atolle bestaan, terwyl Gambier ’n vulkaniese oorsprong het.

Vanweë hul nabyheid word die Acteongroep asook die nabygeleë atolle Maria Est, Morane, Marutea Sud en Temoe, wat almal onbewoon is, soms by die Gambiereilande ingesluit.

Administrasie

Die munisipaliteit Gambier bestaan uit die Gambiereilande (met die onbewoonde Temoe-atol, 40 km suidoos van die hoofgroep, ingesluit), die onbewoonde Acteongroep in die noordweste en die atolle Marutea Sud, Maria Est en Morane. Dié groep eilande en atolle beslaan ’n gebied van 35 km² Die hoofdorp is Rikitea op die grootste eiland, Mangareva.

Gambier bestaan uit:

• Gambiergroep: Papuri, Teauaone, Tepapuri, Puaumu, Vaiatekeue, Teauotu, Apou, Tuaeu, Totegegie, Tarauru Roa, Gaioio, Tenoko, Rumarei, Mangareva, Aukena, Tokorua, Taravai, Tepu Nui, Angakauitai, Motu-O-Ari, Makapu, Akamaru, Mekiro, Teohootepohatu, Atumata, Tauna, Tekava, Kouaku, Motu Teiku, Makaroa, Manui en Kamaka.
• Acteongroep: Tenararo, Vahanga, Tenarunga en Matureivavao.
• Ander: Marutea Sud, Maria Est, Morane en Temoe.

Geografie

Die Gambiergroep word omring deur ’n koraalrif met drie deurgange na die oop see. Hulle het hoofsaaklik ’n vulkaniese oorsprong, hoewel ’n paar koraaleilande is. Die bevolking was in 2007 altesaam 1 641. Die hoogste punt is Berg Duff aan Mangareva se suidkus, wat 441 m hoog is.

Akamaru

Geskiedenis

Van omstreeks die 10de tot die 15de eeu het die Gambiereilande ’n paar duisend bewoners gehad wat handel gedryf het met ander eilandgroepe soos Marquesas, die Geselskapseilande en Pitcairneilande. Omdat te veel bome afgekap is, het Mangareva heeltemal ontbos geraak, en dit het rampspoedige gevolge vir die eiland se omgewing en ekonomie gehad.

Volgens oorlewering was daar ’n burgeroorlog en het kannibalisme voorgekom terwyl die eilandbewoners afgesny geraak het van die res van die wêreld, en daar is argeologiese bewyse daarvan. Vandag kan die eiland net ’n paar honderd mense onderhou.

In 1834 het Franse priesters ’n Rooms-Katolieke sending op die eilande begin. Hulle het daarna, in 1836, na Tahiti aanbeweeg.

Die eilande was ’n logistieke basis vir Frankryk se kernwapentoetse in Mururoa, ’n atol van die Tuamotu-argipel.

Galery

• 
  Mangareva
• 
  Aukena
• 
  Mangareva
• 
  Agakauitai
• 
  Kouaku
• 
  Manui
• 
  Tarauru Roa
• 
  Tauna
• 
  Tepapuri

Bronnelys

• Jared Diamond, Collapse: How Societies Choose to Fail or Succeed (2005), hoofst. 3

Eksterne skakels

• Lys van atolle Geargiveer 28 Februarie 2007 op Wayback Machine (fr)
• Death of a People. Geargiveer 16 Julie 2012 op Wayback Machine ’n Kykie op die agteruitgang van Mangareva

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Gambiereilande.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia