Geskiedenisse van Tacitus

Geskiedenisse (Latyn: Historiae) is 'n Romeinse historiese kroniek deur Tacitus. Geskryf c.100–110, sy volledige vorm gedek c.69–96, 'n tydperk wat die jaar van vier keisers na die ondergang van Nero insluit, sowel as die tydperk tussen die opkoms van die Flaviese dinastie onder Vespasianus en die dood van Domitianus. Die oorlewende gedeelte van die werk bereik egter eers die jaar 70 en die heel begin van die bewind van Vespasianus.

Eerste bladsy van die Geskiedenisse van Tacitus in sy eerste gedrukte uitgawe.

Saam het die Geskiedenisse en die Annale 30 boeke beloop. Hieronimus van Stridon verwys uitdruklik na hierdie boeke, en ongeveer die helfte daarvan bestaan steeds. Alhoewel geleerdes verskil oor hoe om die boeke aan elke werk toe te ken, word veertien tradisioneel aan die Geskiednisse en sestien aan die Annale toegewys. Tacitus se vriend Plinius die jongere het na "jou geskiedenisse" verwys toe hy aan Tacitus geskryf het oor die vroeëre werk.

Teen die tyd dat Tacitus die Geskiedenisse voltooi het, het dit die Romeinse geskiedenis gedek vanaf 69 nC, na Nero se dood, tot 96 nC, die einde van Domitianus se bewind. Die Annale dek die vyf dekades voor Nero, vanaf 14 nC, die bewind van Tiberius, tot 68 nC, toe Nero gesterf het.

Onderwerp

Die Romeinse Ryk, 69. Na die dood van keiser Nero het die vier mees invloedryke edelmanne in die Ryk agtereenvolgens om die keiserlike mag meegeding.

In een van die eerste hoofstukke van die De vita et moribus Iulii Agricolae sê Tacitus dat hy oor die jare van Domitianus, van Nerva en Trajanus wil praat. In die Geskiednisse is die projek gewysig: in die inleiding sê Tacitus dat hy op 'n later tydstip met die era van Nerva en Trajanus sal behandel. In plaas daarvan dek hy die tydperk wat begin het met die burgeroorloë van die die jaar van vier keisers en eindig het met die despotisme van die Flaviane. Slegs die eerste vier boeke en die eerste 26 hoofstukke van die vyfde boek het oorleef, wat die jaar 69 en die eerste deel van 70 dek. Daar word geglo dat die werk voortgesit het tot en met Domitianus se dood op 18 September 96. Die vyfde boek bevat— as 'n voorspel tot die verslag van Titus se oorwinning in die Eerste Joods-Romeinse Oorlog - 'n kort etnografiese oorsig van die antieke Jode - en is 'n onskatbare rekord van die opgevoede Romeine se houding teenoor daardie volk.

Tacitus het die Geskiednisse 30 jaar later geskryf, nie lank na Nerva se magsoorname nie, wat ooreenkomste getoon het met die gebeure van die jaar 69, toe vier keisers - Galba, Otho, Vitellius en Vespasianus - elk die bewind vinnig na mekaar oorgeneem het. Die wyse van hul toetrede het getoon dat omdat imperiale mag gebaseer was op die ondersteuning van die legioene, 'n keiser nou nie net by Rome gekies kan word nie, maar enige plek in die ryk waar genoeg legioene versamel is.

Nerva, soos Galba, het deur senatoriale aanwysing op die troon gekom, ná die gewelddadige dood van die vorige keiser, Domitianus. Net soos Galba moes Nerva 'n opstand van Praetoriane hanteer en soos Galba het hy sy opvolger aangewys deur die tradisionele middel van aanneming. Galba, wat deur Tacitus as 'n swak ou man beskryf word, het 'n opvolger gekies wat weens sy erns nie die steun en die beheer van die troepe kon verkry nie. Nerva het in plaas daarvan sy mag gekonsolideer deur 'n skakel te maak tussen die troon en Trajanus, wat generaal van die Bo-Ryn-legioene was en deur die hele leër gewild was. Dit is waarskynlik dat Tacitus 'n lid van die keiserlike raad was waarin Trajanus gekies is om aangewys te word.

Ideologie

In die eerste boek van die Geskiednisse maak 'n toespraak wat toegeskryf word aan Galba, Tacitus se ideologiese en politieke standpunt duidelik. Galba se pure respek vir formaliteit en gebrek aan politieke realisme het hom nie in staat gestel om gebeure te beheer nie. In teenstelling hiermee het Nerva Trajanus aangeneem, wat in staat was om die legioene verenig te hou, om die leër uit die keiserlike politiek te hou, om wanorde onder die legioene te stop en sodoende mededingende aanspraakmakers op die troon te voorkom. Tacitus was seker dat slegs die principatus (die "prins", dit wil sê die monargiese keiser) vrede, die getrouheid van die leërs en die samehorigheid van die ryk kon handhaaf.

Met die bespreking van Augustus Caesar se opkoms tot mag, sê Tacitus dat na die Slag van Actium, die vereniging van die mag in die hande van 'n prins nodig was om die vrede te bewaar. Die prins behoort nie 'n tiran te wees, soos Domitianus, of 'n dwaas, soos Galba nie. Hy behoort die imperium veilig te kan hou, terwyl hy die aansien en die waardigheid van die Senaat red. (Seneca spreek dieselfde punt aan). Tacitus het die heerskappy van die aanneemkeisers beskou as die enigste moontlike oplossing vir die probleme van die Ryk.

Styl

Die styl van vertelling is vinnig, wat die spoed van die gebeure weerspieël. Die narratiewe ritme laat geen ruimte om te vertraag of af te wyk nie. Om effektief in hierdie styl te skryf, moes Tacitus aansienlike inligting uit sy bronne opsom. Soms slaan hy dele oor; meer gewoonlik verdeel hy die verhaal in enkele tonele en skep op hierdie manier 'n dramatiese vertelling.

Tacitus is 'n meester in die beskrywing van 'n massa mense. Hy weet hoe om die massa uit te beeld wanneer dit kalm is; hy weet net so hoe om die dreigement van opstand en paniekbevange vlug te wys.

Tacitus skryf vanuit die oogpunt van 'n aristokraat. Hy toon vrees, gemeng met minagting, vir die soldate se rumoer en vir die gepeupel van die hoofstad. Hy hou ook min agting vir die lede van die Senaat wie se gedrag hy met kwaadwilligheid beskryf, en dring aan op die kontras tussen hul openbare beeld en die onbelydelike werklikheid: belediging, sameswering en ambisie. Geskiednisse is 'n grimmige werk; dit spreek deurgaans van geweld, oneerlikheid en onreg.

Tacitus wys die karakters vaardig, en wissel kort en skerp notasies af met volledige portrette. Sy tegniek is soortgelyk aan dié van Gaius Sallustius Crispus: inkongruensie, parataksis en los stilistiese struktuur kombineer om die karakters skerp te maak. Die invloed van Sallustius is ook duidelik in die res van Tacitus se styl. Tacitus verbeter die metode en beklemtoon die spanning tussen gravitas, wat die narratief met die verlede verbind, en patos, wat dit dramaties maak. Tacitus is lief vir ellips van werkwoorde en voegwoorde. Hy gebruik onreëlmatige konstrukte en gereelde veranderinge van onderwerp, om verskeidenheid en beweging aan die vertelling te gee. Dit gebeur dikwels dat wanneer 'n sin klaar lyk, dit uitgebrei word met 'n verrassende stert wat 'n opmerking byvoeg, wat gewoonlik sinspeel of indirek is.

Daar is teoretiseer dat Tacitus se styl op dié van Pompeius Trogus gebaseer is, vanweë die ooreenkoms tussen sy styl en dié van die latere Justinus in sy Historia Philippicae et Totius Mundi Origines et Terrae Situs, wat op die werk van Trogus gebaseer was. Hierdie interpretasie word egter betwis, en 'n alternatief is dat Justin se styl gebaseer was op die werk van Tacitus.