Gevlekte ooruil
Die gevlekte ooruil is 'n roofvoël van mediumgrootte met die kenmerkende "ore" van 'n ooruil en groot, geel oë. Hulle is die kleinste van die ooruilspesies. Hierdie uile is die mees algemene uil wat in 'n groot verskeidenheid van habitatte voorkom - hulle het goed aangepas by die mens en word algemeen aangetref in beboude gebiede en in menslike nedersettings.
| Gevlekte ooruil | |
|---|---|
| |
Wetenskaplike klassifikasie 
| |
| Domein: | Eukaryota |
| Koninkryk: | Animalia |
| Filum: | Chordata |
| Klas: | Aves |
| Orde: | Strigiformes |
| Familie: | Strigidae |
| Genus: | Bubo |
| Spesie: | B. africanus
|
| Binomiale naam | |
| Bubo africanus Temminck, 1821
| |
Algemene beskrywing
wysigIdentifikasie
wysigHierdie spesie is van mediumgrootte met die kenmerkende "ore" van ooruile. In werklikheid is dit verepluise wat so regop staan – die uil se ore is onder die verekleed bedek en laer af langs die kop. Hulle word tussen 43 en 47 cm hoog en kan tot 700 g weeg. Die mannetjie is effens groter as die wyfie, verder is daar geen geslagsdimorfie nie. Die bek en neusvrat is swart en die vere op hulle bene is wit, terwyl die pote grysbruin is.[2] Daar is twee kleurvariasies in hierdie spesie. Die normale kleur is grys aan die bokant met ylverspreide, wit vlekke op die vlerke. Aan die onderkant is hulle wit, met fyn, grys strepies wat ook op die bene en pote sigbaar is. Kenmerkende bruin vlekke kom op die bors voor. (Die Kaapse ooruil het groot vlekke op die bors en is baie growwer gestreep oor die pensdeel as die gevlekte ooruil). Die gevlekte ooruil se oë is geel. (Die subspesie wat noord van die ewenaar voorkom het bruin oë, terwyl die Kaapse ooruil s'n oranje is). Die uile met dié kleurvariasie is seldsaam en het 'n rooibruin kleur in plaas van die grys op die bokant – hulle oë is oranje eerder as geel. Die gevlekte ooruil se pote is kleiner as dié van die Kaapse ooruil – 'n onderskeidende kenmerk in die veld. Onvolwasse voëls lyk dieselfde as die ouers, maar hulle "ore" is korter en die strepies op die pens is swarter van kleur. Kuikens is bedek met wit donsvere en later word hulle donse gryser totdat hulle vere begin uitgroei.[3][4]
Dieet en gewoontes
wysigProoi word gevang as die uil naasteby geruisloos van sy sitplek sweef (hulle vere is spesiaal aangepas om byna geruisloos te kan vlieg), maar hulle sal ook op die grond rondloop om prooi te vang. Gevlekte ooruile vreet 'n baie groot verskeidenheid van prooi – tot soveel as 60 verskillende prooispesies is al opgeteken. Hulle vreet hase, nagapies, valkies, fisante, vrugtevlermuise, insekte en spinnekoppe, slakke, krappe en duisendpote. Hulle sal ook slange vang, molle vreet, motte, dooie vis, aas en dit is selfs moontlik dat hulle kannibalisties kan wees deur hulle eie soort wat in die pad doodgery is, te vreet.[2][3] Sowat 65% van hierdie spesie se dieet bestaan uit verskillende spesies van geleedpotiges (Arthropoda), maar die grootste volume van hulle dieet bestaan uit knaagdiere, skeerbekmuise en klein voëltjies. Uile bring die nie-verteerbare oorblyfsels soos hare en beentjies in die vorm van balle (Eng: pellet) op – 12-29 uur nadat die prooi gevreet is.[2] Prooi wat in vlug gevang word, word met die pote na die bek gebring en verorber terwyl die uil vlieg.
Gevlekte ooruile jag hoofsaaklik snags en sal bedags slaap – op die grond, 'n rotskrans of in 'n boom. Hulle kies gewoonlik plekke waar hulle kleure saamsmelt met die agtergrond. Wanneer hulle gesteur word, sal hulle hulle oë toemaak en hulle "ore" regoptrek en op kamoeflering staatmaak, voordat hulle sal wegvlieg.[3] Hulle gunsteling slaapplekke kan dikwels uitgeken word aan die opeenhoping van uitskeidings, uilballe en vere wat tydens ververing verloor is. As water beskikbaar is, sal hulle gereeld bad en water drink, maar hulle kan oorleef in gebiede waar water nie vrylik beskikbaar is nie.[2]
Ander name
wysig- Engelse naam: Spotted Eagle-owl
- Wetenskaplike naam: Bubo africanus - "Bubo" (Lat) is waarskynlik 'n klanknabootsende naam en "africanus" (Lat) dui daarop dat hierdie uil "van Afrika" is.
Verspreiding en habitat
wysigHierdie spesie kom wydverspreid voor in Afrika suid van die Sahara, uitgesonderd in die digste beboste gebiede en die droogste woestyndele.[5] Hulle kom ook voor op die Arabiese Skiereiland. Noord van die ewenaar word die nominale subspesie vervang met die subspesie Bubo africanus cinerascens,[2] wat gekenmerk word deur groot bruin oë in plaas van geel oë.[5] (Sien eksterne skakels hieronder vir volledige verspreidingkaarte.)
Habitat
wysigGevlekte ooruile kom in 'n groot verskeidenheid van habitatte voor. Hulle verkies rotsagtige gebiede wat grens aan grasvlaktes en struikagtige streke. Hulle sal in bosveld, savanne, semi-woestyn en ook selfs op die rand van woudgebiede voorkom. Hulle het baie goed aangepas by menslike bedrywighede en sal daarom dikwels in beboude gebiede (dorpe en stede) en rondom plaasopstalle voorkom.[2][3][5]
Verwysings
wysig- ↑ IUCN 2009. Bubo africanus. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2009.1. <www.iucnredlist.org>. Besoek op 29 June 2009.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Hockey, PAR, Dean, WRJ, Ryan PG (eds), 2005, Roberts - Birds of Southern Africa, VIIth ed. Cape Town: The Trustees of the John Voelcker Bird Book Fund. ISBN 0-620-34053-3.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Roberts' Multimedia Birds of Southern Africa, Version 3.3, (sa). Westville: Southern African Birding cc.
- ↑ Sinclair, I, Hockey, P & Tarboton, W. 2002. Sasol Birds of Southern Africa. 3rd Edition. Cape Town: Struik Publishers. ISBN 1-86872-721-1.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Kemp, A & Kemp, M, 2006. Birds of Prey of Africa and its islands. Cape Town: Struik Publishers. ISBN 1-77007-369-8
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Gevlekte ooruil.- Globale verspreiding Avibase verspreidingskaart van spesie
- Suider-Afrikaanse verspreiding SAVAP2 verspreidingskaart Geargiveer 16 Oktober 2010 op Wayback Machine(en)
