Habitat 67
Habitat 67 is 'n woonstelkompleks in Montreal (Quebec, Kanada) wat in die stadsbuurt Cité du Havre, digby die Marc-Drouinkaai langs die Sint-Laurensrivier, opgerig is. Die Israelies-Kanadese argitek Moshe Safdie (* 1938) het met sy buitengewone ontwerp, wat elemente van drie argitektoniese konsepte en boustyle - brutalisme, strukturalisme en metabolisme - met mekaar verbind, en wat ter geleentheid van die Expo 67-wêreldtentoonstelling in die 1960's verwesenlik is, internasionale bekendheid verwerf. 'n Ambisieuse twee jaar lange opknappingsprojek ter geleentheid van die kompleks se vyftigjarige bestaan is laat in 2018 voltooi.
Geskiedenis
wysig.jpg)
Moshe Safdie, destyds 'n 25-jarige student van die Engelssprekende McGill-universiteit te Montreal, is ter geleentheid van die wêreldtentoonstelling Expo 67, wat vier jaar later sou plaasvind, deur die regering van die provinsie Quebec in 1963 uitgenooi om sy eerste projek te verwesenlik. Volgens die aanvanklike ontwerp sou die kompleks naas woonstelle ook winkels en 'n skool ingesluit het, maar weens 'n befondsingstekort is die bouplanne tussen 1964 en 1965 herontwerp en het uiteindelik net voorsiening gemaak vir woonstelle.
Boubedrywighede het in 1965 begin en dertig maande geduur. Op 27 April 1967 is die kompleks amptelik ingewy. Habitat 67, wat deur die Société Centrale d'Hypothéques et de Logement (SCHL) gefinansier is, het aanvanklik as 'n verblyfplek vir besoekers van 1967 se wêreldtentoonstelling Expo 67 gedien. Die woonstelle is daarna deur die federale regering verhuur. Later is huurders medebesitters gemaak, en in Desember 1985 is die woonstelle aan hulle verkoop.
Ter geleentheid van Habitat 67 se vyftigjarige bestaan het die Kanadese posdiens Postes Canada (Canada Post) in April 2017 'n gedenkseël ter waarde van 150 c uitgereik.[1]
Die konsep
wysig
Die konsep vir die kompleks gaan terug na Safdie se proefskrif A Three-Dimensional Modular Building System, wat hy vir sy meestersgraad aan die McGill-Universiteit in Montreal ingehandig het. Safdie het belang gestel in stedelike argitektuur en bekostigbare hoëdigtheidsbehuising. Sy ontwerp was danksy die gebruik van voorafvervaardigde elemente uiters kostebesparend.
Met Habitat 67 het Safdie daarnaas die voordele van gesinshuise met dié van 'n woonstelblok probeer verbind en hiervoor modulêre blokke ontwerp, wat soos bakstene bo-op mekaar gestapel is. Naby die bouterrein is 'n fabriek opgerig, waar die betonblokke vir die kompleks vervaardig is. Die grys-beige blokke, wat 11,7 by 5,3 by 3 meter gemeet het, het uit 67 354 enkele bouelemente bestaan en is met 'n hyskraan saamgevoeg. Hoe baanbrekend Safdie se konsep ook was - die bouelemente, wat vir Habitat 67 ontwerp is, het van die begin af geblyk om te duur te wees vir massavervaardiging.[2]
Argitektuur
wysigHabitat 67, wat op 'n skiereiland in die Sint-Laurensrivier naby die hawe en middestad van Montreal en tussen die Concorde- en Victoriabrûe geleë is, bestaan uit vyf gedeeltes, waarvan die drie grootstes oor Avenue Pierre Dupuy en twee ander oor die Sint-Laurensrivier uitkyk.
Die kompleks het in sy oorspronklike toestand 158 woonstelle gehuisves, en daar was vyftien verskillende tipes eiendomme beskikbaar, wat oor tussen een en agt elemente gestrek het. Die getal woonstelle is sedertdien gaandeweg verhoog tot 354. Die meerderheid woonstelle beslaan uit twee of drie elemente. Elke woonstel het sy eie terras, wat op die dak van 'n ander element lê, en kyk in drie rigtings. Huurders het óf 'n uitsig oor die stad Montréal óf oor die Sint-Laurensrivier.
Die "kubusse", wat oor twaalf verdiepings strek, maak almal deel uit van die kompleks se spanbeton-konstruksie. Die kompleks is toegerus met drie hysbakskagte, wat toegang tot die woonstelle verleen, en onderdak-wandelgange op die sesde en tiende verdieping, wat deur plexiglas-wande beskerm word.
Opknapping in 2017
wysigWaterskade was dekades lank 'n ernstige uitdaging, net soos die buitemure en vensters se ontoereikende isolasie teen Quebec se klimatiese uiterstes met wintertemperature wat tot -20 °C kan daal. In 2017 is met 'n grootskaalse opknappingsprojek begin waarvolgens die beton-buitemure geïsoleer is teen Montreal se winterkoue en waterdig gemaak is. Verder is die woonstelkompleks van energiebesparende vensters voorsien.
Die kompleks se interieur met parketvloere en skuifdeure na die patio's, wat in openinge in die mure versink kan word, is tot sy oorspronklike glorie herstel. Nuut ingebou is polikarbonaat-leunings op die woonstelle se terrasse en kombuiskaste. Daarnaas is die badkamers van energiebesparende geriewe voorsien.[3]
Verwysings
wysig- ↑ Architectural Digest, 27 April 2017: Canada Unveils Stamp of Habitat 67 to Celebrate Its 50th Anniversary. Besoek op 8 Maart 2019
- ↑ Hofmeister, Burkhard: Fischer Länderkunde – Nordamerika. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag 1980, bl. 266
- ↑ Architectural Digest, 7 Desember 2018: Habitat 67, Moshe Safdie Brutalist Masterpiece Reopens. Besoek op 8 Maart 2019
Eksterne skakels
wysig- Webtuiste van Habitat 67
- Fotokuns