Internasionale Historiese Genootskap Robbeneiland

Hierdie artikel bevat nie ’n bronnelys nie, wat beteken dat die inhoud nie geverifieer kan word nie. Enige bevraagtekende inligting mag dus ook mettertyd verwyder word. Help Wikipedia deur betroubare bronne tot die artikel by te voeg.

Hierdie artikel moet skoongemaak of andersins verbeter word. Hierdie artikel voldoen nie tans aan die hoë gehaltestandaarde waarna Wikipedia streef nie. Voel vry om self in te spring en verbeterings te maak, en verwyder hierdie kennisgewing ná die tyd. Vir meer hulp, sien die redigeringshulp. Daar is moontlik kommentaar in die artikel of op die besprekingsblad oor wat verbeter moet word.

Die Internasionale Historiese Genootskap Robbeneiland (IHGR) is in 2009 gestig deur afstammelinge van eertydse pasiënte en personeel van die Eiland, asook ander belangstellendes en belanghebbendes.

Die voorgeslagte van die stigters het lank gevestigde, noue bande met die Eiland. So byvoorbeeld is die stigter-voorsitter, Sebastian (Faan) Pistor, se oorlede pa in 1909 daar gebore en albei sy grootouers aan vaderskant in die 1920’s as sogenaamde melaatses in ongemerkte grafte daar begrawe.

Robbeneiland was 86 jaar lank van 1845 tot 1931 ’n kolonie vir sogenaamde melaatses – byna ’n eeu lank en een van die heel langste tydperke waarvoor die Eiland vir een spesifieke doel aangewend is. Vermoedelik het die meeste van die velpasiënte op die Eiland wat per lasbrief verkeerdelik en onregverdig as “melaatses” soontoe verban is, gely aan ander veltoestande soos psoriase, leucoderma, velkanker, gordelroos, en so meer.

Robbeneiland was destyds egter nie net ’n kolonie vir “melaatses” nie. Die wrede werklikheid is dat die eiland vir die eertydse koloniale owerheid aan die suidpunt van Afrika ’n gerieflike stortingsterrein geword het vir almal wat deur hom as ongewens beskou is.

Daarom is ook verstandelik gestremdes, dowes, epilepsielyers, erg verswakte bejaardes, mense met Downsindroom, mense wat harsingskudding, bipolêre siekte, Alzheimersiekte of beroerte gehad het of erg getraumatiseer of outisties was, asook lyers aan ander toestande, deur die koloniale owerheid “sielsiek” verklaar, van hul geliefdes en uit die samelewing weggeruk en teen hul sin summier op Robbeneiland gaan aflaai waar hulle verdruk, verneder en vergeet is en uiteindelik in ongemerkte grafte begrawe is.

Sommige van hulle is soms sommer in ou komberse en drie-drie in een graf begrawe. Asof dít nie genoeg was nie, het die apartheidsregering in die 1960’s dié heilige grond geskend deur die maksimumsekerheidsgevangenis bo-oor die grafte van duisende pasiënte te bou.

In die laaste dekade of twee het die oorblyfsels van die pasiëntebegraafplaas sodanig agteruitgegaan dat dit vandag ’n skokkende woesteny is. Die plek is nou oortrek van massas indringerplantegroei soos portjacksons, rooikrans, kakiebos, brandnetels en duwweltjies.

Een van die hoofdoelstellings van die IHGR is om die nagedagtenis van die meer as 6 000 pasiënte in ere herstel te kry deur die erg verwaarloosde oorblyfsels van die pasiëntebegraafplaas in ’n gedenkpark met ’n gepaste gedenkteken omskep te kry.

Lede van die IHGR besoek die staatsargief in Kaapstad sedert begin 2010 een keer per maand om die pasiënte se gegewens soos hul name, pasiëntenommers, en so meer, te versamel. Daar is in die vier toelatingsregisters vir Robbeneiland-pasiënte altesame 6 278 inskrywings.

Afgesien van dié inskrywings is dit in hierdie stadium nog onbekend hoeveel haweloses, armlastiges en chronies siekes wat ook in ’n stadium by honderde deur die koloniale regering na Robbeneiland verban is, daar gesterf het en in ongemerkte grafte begrawe is.

Hoewel die toestande op Robbeneiland deur die eeue heen ook vir die personeel op die Eiland groot uitdagings gebied en hoë eise aan hulle gestel het, was baie van hulle tevrede en gelukkig daar. Dit was vir hulle ’n veilige hawe, ’n klein paradys waarin hulle gelukkig was. Sedert veral die 1890’s het baie van die mediese personeel op die Eiland baanbrekerswerk in die mediese beroep in Suid-Afrika gedoen.

Robbeneiland het ook sy helde en heldinne deur die eeue opgelewer. Die beroemdste naam wat heel eerste in almal se gedagte opkom, is dié van oudpres. Nelson Mandela van Suid-Afrika. Die stigter van die IHGR het die voorreg gehad om Mandela op 5 Augustus 1998 te ontmoet. Mandela was die inspirasie wat hom sover gekry het om die IHGR uiteindelik te stig.

Onder die ander, minder bekende en dikwels selfs onbesonge helde, engele en heldinne van Onse Eiland tel mense soos die Anglikaanse predikant eerw. William Watkins en ouma Gertruida Scheepers, wat op Stellenbosch musiek gestudeer en naweke vir die velpasiënte op Robbeneiland gaan klavier speel het in ’n tyd toe daar nog nie telefone, radio, televisie, rekenaars, internet, selfone, Mxit, rolprente en ander moderne media, kommunikasiemiddele en vermaak was nie.

Die groot uitsondering wat die koloniale owerhede met betrekking tot Robbeneiland betref, was lord en lady Loch, wat in die vroeë en middel 1890’s die Britse goewerneurspaar aan die Kaap was. Die edele lady Loch word vandag nog in verskillende wêrelddele onthou vir haar uitreiking na onderdane wat hulle in uiters moeilike lewensomstandighede bevind het. Die egpaar Loch het in hul termyn as goewerneurspaar aan die Kaap die Goeie Hoop ook heelwat gedoen om die omstandighede van die pasiënte op Robbeneiland te verbeter.

Verhale oor en stories van Robbeneiland kan van Mei 2011 gelees word op die Genootskap se komende webwerf, www.riihs.org.

Dié webwerf gaan aanvanklik in Afrikaans en Engels beskikbaar wees, maar wanneer borge daarvoor gevind word, sal dit ook na soveel ander tale moontlik uitgebrei word.

Nog ’n doelstelling van die IHGR is om Robbeneiland se opgetekende geskiedenis sedert 1488 so volledig moontlik te help navors en bewaar en al die verskillende fases en fasette van die eiland se lang en ryk geskiedenis visueel en driedimensioneel op die eiland uitgebeeld te kry. Daar word beoog om uiteindelik ’n omvattende tipe ensiklopedie op te stel en uit te gee wat as die internasionale standaardwerk oor dié beroemde eiland beskou kan word.

Een van die ander doelstellings van die IHGR is die vervaardiging van ’n dokumentêre televisiereeks oor die Eiland se lang, ryk en veelsydige geskiedenis.

Die Eilandgenootskap beywer hom ook daarvoor om ten minste een verteenwoordiger vir die tydperk van die pasiënte en ten minste een vir die militêre era (1939-1959) van die Eiland verkies te kry in die Robbeneilandmuseumraad, wat tans eensydig saamgestel is net uit mense met sogenaamde "struggle credentials".

Die Genootskap bestaan uit passievolle vrywilligers wat in hul bietjie vrye tyd met die beperkte hulpbronne tot hul beskikking doen wat hulle kan wanneer hulle kan.

Die IHGR se lidmaatskap is oop vir enigeen wat sy doelstellings en visie onderskryf. Die Eilandgenootskap is op 2 Desember 2010 ingevolge die Wet op Organisasies sonder Winsbejag by die Direktoraat vir Organisasies sonder Winsbejag in Pretoria as sodanige organisasie geregistreer. Geldelike skenkings en borgskappe aan die IHGR mag dus deur donateurs en borge in Suid-Afrika wettig van persoonlike inkomstebelasting of maatskappybelasting afgetrek word.

Die IHGR ondersoek tans (2011) die moontlikheid van amptelike registrasie as organisasie sonder winsbejag in ander wêrelddele soos die Verenigde State van Amerika, Australië, Asië en lidlande van die Europese Unie.

Die IHGR se primêre leuse is: Onse Eiland, Onse Gedeelde Erfenis. Sy sekondêre leuse is: Robbeneiland – Baie Dinge vir Baie Mense deur Baie Eeue Heen.

As embleem gebruik die genootskap sedert 2009 ’n afbeelding van die eiland met ’n afbeelding van die vuurtoring op die eiland en ’n Kaapse pelsrob, waaraan die eiland sy naam te danke het. Die embleem is deur die Kaapse grafiese kunstenaar Jaco Grobbelaar ontwerp.