James Lovelock

James Ephraim Lovelock (Letchworth, 26 Julie 1919—Abbotsbury, 26 Julie 2022) was 'n voormalige onafhanklike wetenskaplike, skrywer, navorser en omgewingskundige. Hy was veral bekend daarvoor dat hy die Gaia-hipotese voorgestel en gepropageer het, waarin hy sê dat die aarde as 'n soort superorganisme funksioneer.

James Lovelock
Lovelock in 2005
Gebore	James Ephraim Lovelock 26 Julie 1919 Letchworth Garden City, Hertfordshire
Sterf	26 Julie 2022 Abbotsbury
Nasionaliteit	Verenigde Koninkryk
Beroep	Onafhanklike wetenskaplike, skrywer, navorser en omgewingskundige
Bekend vir	Gaia-hipotese ontwikkel, omgewingkundige en uitvinder
Webwerf	JamesLovelock.org

Lewensgeskiedenis

Lovelock is gebore in Letchworth Garden City, 'n stad in die Engelse graafskap Hertfordshire. Hy het chemie aan die Universiteit van Manchester studeer en daarna by die Institute for Medical Research in London aangesluit. In 1948 ontvang hy sy doktorsgraad aan die London School of Hygiene and Tropical Medicine. In die VSA het hy navorsing gedoen aan Yale, Baylor Universiteit en Harvard-universiteit.

Loopbaan

Elektron vangdetektor ontwikkel deur Lovelock en in die Science Museum, Londen

Lovelock het baie uitvindings gemaak, waarvan sommige deur NASA gebruik is vir planetêre navorsing. Terwyl hy by NASA gewerk het, het Lovelock die Gaia-hipotese ontwikkel.

Lovelock het in die 1960's by die NASA gewerk aan die Viking-program, wat bestaan uit twee onbemande ruimtevlugte na Mars. Hy het gevind dat die Mars-atmosfeer stabiel is in samestelling, en bestaan uit klein hoeveelhede suurstof, metaan en waterstof, en 'n oorvloed koolstofdioksied. Dit was 'n belangrike aanduiding van die gebrek aan lewe op Mars. Ten spyte hiervan het NASA besluit om die program uit te voer, op soek na leidrade vir die lewe op Mars.

Lovelock het ‘n detektor wat elektrone kan bespeur, uitgevind wat die opsporing van baie klein konsentrasies chemikalieë in die atmosfeer moontlik maak. Hierdie uitvinding het gehelp om die rol wat Chloorfluoorkoolstowwe speel in die uitputting van osoonlaag, te ontdek.

Lovelock word in 1974 'n genoot van die Royal Society, was voorsitter van die Marine Biological Association van 1986 tot 1990 en ontvang die eerste Dr. AH. Heineken-prys vir omgewingswetenskappe van die Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.

Omstredenheid

Gaia

Alhoewel die Gaia-hipotese redelik vinnig deur die omgewingsbeweging aangeneem is, het dit in wetenskaplike kringe baie skeptisisme ontlok. Bekende kritici van die Gaia-hipotese is Richard Dawkins en Ford Doolittle. Kortom, hierdie kritiek kom neer op die feit dat die meganisme van natuurlike seleksie, wat op individuele organismes van toepassing is, in stryd is met die ontstaan van 'n situasie van homeostase op planetêre vlak. Lovelock weerlê die kritiek met modelle, soos Madeliefieswêreld (Daisyworld), wat wys hoe effekte op die vlak van die individuele organisme planetêre homeostase kan beïnvloed. Dit is egter nog nie duidelik in watter mate die meganismes van die Madeliefieswêreld van toepassing is in die volle kompleksiteit van ons biosfeer en ons klimaat nie.

Kernenergie

Lovelock was een van die eerste wetenskaplikes wat alarm gemaak het oor die bedreiging vir aardverwarming deur die verskerpte kweekhuiseffek. In 2004 het hy 'n kontroversie veroorsaak toe hy met ander omgewingsbewustes verskil het deur te verklaar dat "slegs kernenergie die aardverwarming kan stop". Volgens Lovelock is kernenergie die enigste realistiese alternatief vir fossielbrandstowwe, wat in staat is om in die grootskaalse energie behoeftes van die mensdom te voorsien, terwyl kweekhuisgasvrystellings verminder word.

Novaceen

Om sy 100ste verjaardag het Lovelock die konsep Novacene in 'n nuwe boek bekendgestel, die geologiese era na die antroposeen. 'n Fraksie van die mensdom, wat die omgewingskatastrofe by die Noordpool oorleef, sal dan gelei word deur super-intelligente robotte wat ons nie sal terroriseer nie, maar ons sal verdra en die aarde wil bewaar. Hulle houding teenoor ons is baie dieselfde as wat ons nou teenoor plante huldig.

Boeke

• Gaia: A New Look at Life on Earth (1979, 3rd ed. 2000) Oxford University Press. ISBN 0192862189
• The Greening of Mars (1984) Co-authored by Michael Allaby. Warner Books. ISBN 0446329673
• Ages of Gaia (1988, revised ed. 1995) Oxford University Press ISBN 0393312399
• Gaia: The Practical Science of Planetary Medicine Gaia Books (1991 ed.) Oxford University Press (2001 ed.) ISBN 0195216741
• Homage to Gaia: The Life of an Independent Scientist Oxford University Press (2000) ISBN 0198604297 (Lovelock se outobiografie)
• The Revenge of Gaia: Why the Earth Is Fighting Back - and How We Can Still Save Humanity. Penguin Books Ltd. (2006) ISBN 0141025972
• The Vanishing Face of Gaia: A Final Warning Penguin Books (2009) ISBN 9781846141850
• Novacene. The Coming Age of Hyperintelligence. Allen Lane (Penguin Books), (2019) ISBN 9780241399361

Verdere leeswerk

• "James Lovelock at 100: A voice we ignore, but at our peril". Irish Examiner. 26 Julie 2019.
• Lovelock, James (24 Mei 2004). "Nuclear power is the only green solution". The Independent. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 April 2006.
• McCarthy, Michael (16 Januarie 2006). "Why Gaia is wreaking revenge on our abuse of the environment". The Independent.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie James Lovelock.

• Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Nederlandse Wikipedia vertaal.