Jannie Coetzee

Jannie Coetzee (1920 - 1989) was ’n Afrikaanse digter.

Lewe en werk

Jannie (J.C.) Coetzee is op 13 April 1920 op Burgersdorp gebore. Hy doseer aan die Departement van Afrikaans en Nederlands aan die Universiteit van die Witwatersrand. Gedurende die vyftigerjare vertoef hy lank in Europa, waar hy onder andere in Frankryk noue kontak het met Jan Rabie en getuie is by die huweliksvoltrekking van Rabie en Marjorie Wallace in Januarie 1955 in Parys. In 1979 voltooi hy dan ook sy M.A.-graad aan die Universiteit van Natal met ’n verhandeling oor Rabie se werk. Hy reis geweldig baie deur alle wêrelddele en behalwe die Europese lande besoek hy onder andere ook Bulgarye, Indië, die Slawiese lande, Iran, Turkye en Griekeland. Om geld in te samel doen hy allerhande los werkies en gee onder andere in Engels skool op ’n klein dorpie in die Franse platteland. Later gee hy beurtelings in Suid-Afrika en Brittanje onderwys vir sowat ses maande en reis dan spaarsamig vir die oorblywende ses maande van die jaar. Tydens die reise het hy vele ervarings en bring onder andere in ’n aantal lande tyd in die tronk deur. In 1987 vestig hy hom meer permanent in Natal. Hy is op 5 Februarie 1989 na ’n lang lyding in Durban oorlede. Hy bemaak al sy besittings aan die Afrikaanse Skrywersgilde om onder andere ’n studiebeurs toe te ken “aan nie-blanke Suid-Afrikaners wat in Afrikaans skryf of die Afrikaanse letterkunde bestudeer”. Hierdie beurs word tans vir studie aan die Universiteit van die Wes-Kaap toegeken.

Skryfwerk

Van hom word daar reeds in 1946 in “Stiebeuel”, ’n versamelbundel uit ongepubliseerde digters se werk saamgestel deur D.J. Opperman en Fred le Roux, ’n aantal verse opgeneem onder die oorhoofse titel “By die Europese konsentrasiekampe”. Hierdie verse tref met hulle kommentaar op die barbaarshede van die toe pas afgelope Tweede Wêreldoorlog. Daar word dus veel van hom verwag, maar waar van sy mede-debutante soos G.A. Watermeyer, Sheila Cussons, Barend Toerien en Ina Rousseau veel publiseer en groot name word, verdwyn sy werk in die agtergrond. Hy publiseer slegs enkele kere gedigte in tydskrifte soos Standpunte. Eers in 1986 verskyn ’n volwaardige debuut van hom, onder die titel “Reisiger in vlamgebied”. Hierdie bundel bevat drie afdelings. Die eerste afdeling bevat hoofsaaklik gedigte oor ’n kindertyd in Suid-Afrika, die tweede afdeling beskryf diverse wêreldstede en wêreldfigure en die derde het die dood en verganklikheid as oorheersende tema. Die titel is ’n verwysing na sy vele reise deur vreemde lande, wat veral in die gedigte in die tweede afdeling uiting vind. Die gedigte is goed afgerond en maak ruim gebruik van neologismes, wat somtyds aanwinste is maar tog ook partykeer steurend inwerk op die leser se begrip. Sy gedigte word in talle versamelbundels opgeneem, onder andere “Groot verseboek” en “Die Afrikaanse poësie in ’n duisend en enkele gedigte”.

Vir die publikasie “Sestigers in Woord en Beeld: Jan Rabie” wat by Perskor verskyn het, skryf hy ’n kritiese waardering van Jan Rabie se werk, wat gedeeltelik gebaseer is op die verhandeling vir sy meestersgraad. Ten spyte van sy skrale publikasies skryf hy konstant en is ten tyde van sy dood besig met ’n reisboek oor die piesangbootvaarte tussen Barcelona en die Kanariese Eilande, waar ’n mens snags vaar en bedags ’n ander hawestad verken. Sy kortverhale “Sy laaste dryfbeurt” en “Ou Freek se laaste poging” word opgeneem in die versamelbundel “Geseënd is julle”, onder redaksie van S.J. Malan en W.H. Vos.

 Publikasies

Jaar	Publikasies
1986	Reisiger in vlamgebied

Bronnelys

Boeke

• Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
• Kannemeyer, J.C. “Jan Rabie” Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe 2004
• Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria  Eerste uitgawe 2005

Tydskrifte en koerante

• Louw, W.E.G. “Van die stiebeuel in die saal” “Standpunte” Jaargang 2, no. 1, 1946
• Rabie, Jan “Hy was ‘reisiger in vlamgebied’: Jannie die Swerwer oorlede” “Die Burger” 9 Februarie 1989

Internet

• Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Coetzee,_Jannie