Jerry Falwell

Eerwaarde Jerry Falwell (11 Augustus 1933 in Lynchburg, Virginië – 15 Mei 2007 in Lynchburg, Virginië) was die eerste fundamentalistiese Amerikaanse evangelis wat elektroniese media, veral televisie, ingespan het om die invloed van konserwatiewe Christene op die Amerikaanse politiek te verhoog. Hy het veral bekend gestaan as die stigter van die Moral Majority, die sogenaamde "Morele Meerderheid", 'n Christelik-politieke beweging wat in die 1980's na sy bewering die oorwinning van die presidentskapskandidaat Ronald Reagan en sy Republikeinse Party verseker het, nadat miljoene Christelike kiesers die oproep van eerwaarde Falwell gevolg, geregistreer en gestem het.

Jerry Falwell
Gebore	Jerry Lamon Falwell 11 Augustus 1933 Lynchburg, Virginië
Sterf	15 Mei 2007 (op 73) Lynchburg, Virginië
Nasionaliteit	Verenigde State
Beroep	Pastoor, Universiteitsstigter, TV-evangelis, kommentator
Termyn	1956–2007
Politieke party	Republikein
Eggenoot	Macel Pate (1958–2007)
Kinders	Jerry Falwell, Jr. Jonathan Falwell Jeannie Falwell
Ouer(s)	Carey Hezekiah Falwell Helen Virginia, née Beasley

Loopbaan

Hy is in Fairview Heights, 'n tipiese werkersklasbuurt van Lynchburg (Virginia) grootgemaak. Sy vader was 'n welvarende man, wat tydens die Amerikaanse Prohibisie onwettig alkoholiese dranke gestook het en oor sy eie sakeondernemings – waaronder 'n busdiens, 'n vulstasie, 'n nagklub, 'n restourant en 'n motel – beskik het. Maar hy was ook verslaaf aan drank en het Christelike predikante verag. Eers op sy doodsbed – hy is oorlede toe Jerry vyftien jaar oud was – het hy die Christelike geloof aangeneem.

Jerry was die eerste in sy familie wat ná sy hoërskoolopleiding by 'n kollege ingeskryf het, en was oorspronklik van plan om 'n loopbaan as professionele bofbalspeler of joernalis te volg. Maar nadat hy in 1952 'n Christen geword het, het hy geroepe gevoel om as predikant op te tree. Ná twee jaar se studies aan die Lynchburg-kollege het hy hom by die Christelik-fundamentalistiese Baptist Bible College in Springfield (Missouri) ingeskryf. Falwell het aanvanklik as 'n deeltydse jeugpastoor gewerk, maar toe hy een keer vir die hoofpastoor ingespring en negentien mense sy prediking só waardeer het dat hulle hul lewens onmiddellik aan Jesus Christus gewy het, het hy besef dat dit sy roeping was om as predikant mense te bekeer.

Jerry Falwell het in 1956 die Donald Duck Cola-gebou, 'n vroeëre botteleringfabriek, gekoop en hier sy eie fundamentalistiese kerkgemeente met aanvanklik net 35 lede gestig. As 'n indrukwekkende prediker het hy sy gemeenskap vinnig vergroot en uiteindelik oor 'n gemeente met 22 000 lede (Thomas Road Baptist Church – die eerste sogenaamde megakerk in die Verenigde State), 'n godsdienstige televisieprogram (Old Time Gospel Hour), wat landwyd uitgesaai is, en sy eie universiteit, die Liberty University met 7 700 studente (oorspronklik in 1971 as die Lynchburg Baptist College gestig), beskik. In 2007 was daar reeds meer as 10 000 studente. Falwell het as die universiteit se kanselier en president gedien.

Op 12 April 1958 het hy met die kerkpianiste Macel Pate getrou.

Eerwaarde Jerry Falwell is op die ouderdom van 73 oorlede nadat hy bewusteloos in sy kantoor by die Liberty-universiteit gevind is. Hy is oorleef deur sy vrou, Macel Pate Falwell, met wie hy 49 jaar lank getroud was, drie kinders en agt kleinkinders.

Die Moral Majority-beweging

In 1973 was Jerry Falwell ontsteld oor 'n beslissing van die Amerikaanse Hooggeregshof wat aborsies wettig verklaar het, en hy het besluit om self tot die politiek toe te tree. In 1978/79 het hy sy Christelik-politieke Moral Majority-beweging gestig, wat na bewering miljoene van konserwatiewe Christelike Amerikaners met sukses opgeroep het om hulle as kiesers te laat registreer. Net een jaar later het die Republikeinse kandidaat Ronald Reagan die presidentsverkiesing gewen, terwyl sy party ook die meerderheid in die Senaat verower het.

Die politieke aktivisme van Falwell was in die geledere van die Southern Baptist-kerke ongekend; hulle het gewoonlik geskroom om hulle by wêreldse sake in te meng. Ander, meer regsgesinde Christelike fundamentaliste soos Bob Jones het Falwell se beweging selfs as die "werk van die Satan" beskryf, nadat Falwell ook Mormone, Katolieke en Jode in 'n soort ekumenies-politieke alliansie verenig het.

Baie konserwatiewe Christene, veral in Amerika se suidelike "Bybelgordel", het met Falwell en ander televisie-predikers soos Pat Robertson en Jim Bakker saamgestem dat die Verenigde State deur 'n morele verval bedreig sou wees, en die predikers se politieke agitasie, wat deur 'n groot aantal kabeltelevisieprogramme uitgesaai is, het miljoene toeskouers gelok. Falwell, wat sy medialoopbaan as 'n radio-evangelis in Lynchburg begin het, het in 1985 president van die Liberty Broadcasting Network geword.

Sy hoofonderwerpe was die ban op skoolgebede in Amerika se openbare skole, aborsie, die lesbiese en gay beweging, hulle leefstyl en beweerde groeiende invloed, tienerswangerskappe, die groeiende aantal egskeidings, dwelmmisbruik, pornografie, geweld op skole en VIGS. Volgens Falwell se woorde was die VSA deur "selfvernietiging" bedreig, en dit was volgens hom linksgesinde, goddelose en liberale politici, asook linkse aktiwiste-regters wat die ondergang van Amerika sou bewerkstellig.

Larry Flynt se seks-tydskrif Hustler het in 1983 'n advertensie van die Italiaanse alkoholiese drank Campari geparodieer met 'n vervalste onderhoud met Jerry Falwell, waarin hy erken dat hy sy eerste sekservaring met sy moeder in 'n toilethuisie gehad het toe hy dronk was. Falwell het die tydskrif vir skadevergoeding gedagvaar en beweer dat hy deur die parodie emosioneel gepla is, maar die Amerikaanse Hooggeregshof het duidelik gestel dat publieke figure nie skadevergoeding kan opeis selfs as hulle deur 'n parodie emosioneel gepla sou word nie.

Falwell het in 1987 as die leier van die Moral Majority-beweging afgetree en die beweging in 1989 ontbind, aangesien dit volgens Falwell sy oorspronklike doeleindes al bereik had.

Die opkoms van Christelike fundamentalisme het egter 'n blywende impak op die Amerikaanse politiek en maatskappy gehad. Moral Majority se godsdienstige veroordeling van homoseksualiteit, aborsie en pornografie het van Falwell een van die bekendste, maar ook mees omstrede figure van die regsgesinde Christelik-Evangelese beweging in die VSA gemaak.

Jerry Falwell se toespraakskrywer Mel White het in 1994 bedank nadat hy as gay uitgekom het. White het met sy vriend net teenoor Falwell se kerk gewoon en ook ná sy bedanking kerkdienste bygewoon. Falwell en White was steeds vriende.

In die laaste jare van sy lewe het Falwell se uitlatings selfs vir sy voormalige politieke vennote dikwels problematies geword. In 1999 het Falwell in een van sy publikasies die Britse televisieprogram Teletubbies, wat op kleuters gemik was, skerp gekritiseer omdat Tinky Winky, een van die karakters, na bewering gay was. In dieselfde jaar het hy beweer dat die Antichris 'n Joodse man sou wees wat tans op aarde leef. Alhoewel hy later om verskoning gevra het vir sy anti-Joodse uitlating, het hy nogtans sy kontroversiële leerstelling aangaande die "Antichris" behou.

Enkele dae ná die aanvalle van 11 September 2001 het hy "heidene", feministe, gays, liberale en burgerregte-aktiwiste daarvan beskuldig dat hulle vir die terreuraanvalle mede-verantwoordelik sou wees, aangesien die sekularisasie in die land 'n klimaat sou geskep het waarin God die Verenigde State moontlik nie langer teen buitelandse aanvalle sou beskerm nie, soos hy dit sedert 1812 steeds gedoen het, aldus Falwell. Ná 'n teregwysing deur die Wit Huis het Falwell om verskoning gevra vir sy kommentaar.

In die televisieprogram 60 Mintues het hy die profeet Mohammed as 'n "terroris" beskryf.

In 2004 het hy nog een keer 'n politieke organisasie gestig, die Faith and Values Coalition en dit as die 21ste eeuse opstanding van die Moral Majority beskryf. Die koalisie was onder meer daarop gemik om regters te steun wat teen aborsie gekant was en het hom vir 'n wysiging van die Amerikaanse Grondwet beywer wat burgerlike verbintenisse en gay-huwelike sou verbied.

Werke

• Church Aflame, Impact, 1971
• Capturing a Town for Christ, Revell, 1973
• Liberty Bible Commentary on the New Testament, Thomas Nelson, 1978
• Listen, America!, Doubleday, 1980
• The Fundamentalist Phenomenon, Doubleday, 1981
• Finding Inner Peace and Strength, Doubleday, 1982
• Liberty Bible Commentary, Thomas Nelson, 1982
• When it Hurts Too Much to Cry, Tyndale House, 1984
• Wisdom for Living, Victor Books, 1984
• Stepping Out on Faith, Tyndale House, 1984
• Champions for God, Victor Books, 1985
• If I Should Die Before I Wake, Thomas Nelson, 1986
• The Fundamentalist Phenomenon/the Resurgence of Conservative Christianity, Baker Book House, 1986
• Strength for the Journey, Simon & Schuster, 1987
• The New American Family, Word, 1992
• Falwell: An Autobiography Liberty House, 1997 (spookskrywer: Mel White)
• Fasting Can Change Your Life, Regal, 1998
• Achieving Your Dreams, World Publishers, 2006
• Building Churches of Dynamic Faith: A Five-Session Study Guide, World Publishers, 2006
• Dynamic Faith Journal, World Publishers, 2006

Sien ook

• Televangelisme

Bronne

• The Washington Post, Washington, DC, 16 Mei 2007
• Die webwerf van College Humor – bevat Hustler se geparodieerde Campari-advertensie

Eksterne skakels

• Jerry Falwell Ministries
• Liberty University – Jerry Falwell, Chancellor
• The National Liberty Journal – Jerry Falwell, Publisher
• Rev. Falwell's ProCon.org Biography Geargiveer 28 September 2007 op Wayback Machine
• SourceWatch – Jerry Falwell
• Jerry Falwell News from I Hate Pat Robertson Geargiveer 10 Januarie 2006 op Wayback Machine
• Falwell and Above^{[dooie skakel]}
• Internet Movie Database
• Jerry Falwell at the Notable Names Database
• Jerry Falwell's connection to Reverend Sun Myung Moon
• ESPN – A night of hoops with Jerry Falwell
• An NPR: Jerry Falwell timeline.
• Transcript of speech that "Nuclear Weapons are Morally Indefensible", Oxford Union debate, 1 Maart 1985
• "Jerry Falwell, Leading Religious Conservative, Dies at 73", New York Times, 15 Mei 2007