John Francis Beardwood (Dublin, Ierland, 1853/'57–1923) was 'n Ierse en daarna Transvaalse argitek wat in die Goudstad gewerk het van 1895 tot sy dood.

John Beardwood.

Lewensloop wysig

 
Die herehuis Rathmines wat Beardwood in 1903 vir hom en sy gesin in Belgravia laat bou het. Dis genoem na die voorstad waar hy in Dublin gewoon het.
 
Die Kensington-sanatorium. Beardwood het dié gebou ontwerp vir die inrigting wat die Sisters of the Holy Family in 1905 gestig het. Dit staan nog, hoewel dit met die jare vergroot is.[1]

Beardwood was die seun van W.H. Beardwood en het sy opvoeding aan die University High School in sy geboortestad ontvang. Daarna was hy 'n leerlingargitek in die kantoor van sir John Moir, ook in Dublin. Volgens een bron het hy hom by sy oom William Henry Beardwood se praktyk aangesluit nadat hy sy leerlingskap voltooi het, maar 'n ander bron noem dit nie en dui sy vader se naam aan as William Henry. Volgens dieselfde bron is hy in 1857 gebore.

Beardwood het in 1895 om gesondheidsredes na Suid-Afrika gekom met die doel om hom op Cradock te vestig, maar 'n onderhoud met Cecil John Rhodes het hom van dié plan laat afsien, nadat Rhodes hom oorreed het om hom liewer in Johannesburg te vestig. Hy het in die kantoor van Reid & Williams gaan werk. Kort daarna het hy sy eie praktyk opgerig. Hy het in 1896 'n vennootskap met J. Ibler gesluit. Nadat hulle saam talle opdragte uitgevoer het, is die vennootskap in Augustus 1899 aan die vooraand van die Tweede Vryheidsoorlog beëindig.

Tydens die Driejarige Oorlog het Beardwood die Goudstad verlaat en 'n kantoor in Durban geopen, waar hy minstens twee opdragte uitgevoer het voor hy ná die oorlog na die Rand teruggekeer en sy kantoor opgerig het in Strathern Mansion, Foxstraat. Daar is hy in diens geneem deur die Transvaalse Rooms-Katolieke Sending, waarna baie van sy werk vir die Katolieke gemeenskap was. Van sy bekendste werk is dan ook vir instellings of kerke. Hy was in 1904 verantwoordelik vir uitbreidings aan Nazareth House in Yeoville.

Betrokkenheid by professie wysig

Beardwood was 'n aktiewe lid van die argitektuurprofessie in Transvaal. Ná die dood van William Leck in 1907 is hy verkies tot voorsitter van die Genootskap van Argitekte, Londen. Hy is verkies tot lid van die Transvaalse Instituut van Argitekte in 1906 en in 1907 tot tesourier van die Transvaalse afdeling van die Genootskap van Argitekte. Hy is verkies tot voorsitter van die TIA vir die jare 1909–'10 en 1910–'11. In 1914 is hy verkies tot voorsitter van die Vereniging van Transvaalse Argitekte. Beardwood het per geleentheid opgetree as assessor van wedstryde, byvoorbeeld vir die Suid-Afrikaanse Party-gebou in 1919.

Hy is in 1888 met Genevieve O'Ratigan getroud. Van hul sewe kinders is twee baie jonk oorlede.

Bekende projekte wysig

Nazareth House (1904) wysig

 
'n Poskaart van Nazareth House, wat in 1904 in Yeoville opgerig is volgens Beardwood se plan.

Die oorspronklike Katolieke tehuis Nazareth House was 'n klein geboutjie wat in 1894 deur die Nazareth Order of London vir hulpbehoewende kinders geopen is. Die gebou het 'n sentrale blok gevorm, maar was te klein vir die behoeftes van die tallose kinders, veral ná die Tweede Vryheidsoorlog. Die goudmagnate (Randlords), veral die here Alfred Beit, F.G.J. Eckstein en Barney Barnato, het ruim bygedra om die gebou te laat vergroot. Beardwood is versoek om twee bykomende vleuels te ontwerp en die hoeksteen is in 1904 deur lord Milner gelê.

Convent of the Holy Family (1905) wysig

 
'n Poskaart van die Convent of the Holy Family (1905), in Oxfordweg, Parktown.

Dié klooster is in 1905 deur moeder Ambrose Farren gestig en was deel van 'n wêreldwye beweging wat as The Family Sisterhood bekendgestaan het. P.B. Noailles het die organisasie in 1820 in Parys gestig. Dit was betrokke by die bevordering van onderwys gegrond op Rooms-Katolieke beginsels.

Die Convent of the Holy Family is een van drie soortgelyke kloosters wat in Parys gestig is. Die eerste was die Sisters of Charity wat in 1633 deur die heilige Vincent de Paul gestig is. Sy lede was toegewy aan die sorg en opvoeding van die siekes en armes. Die Genootskap van Sint Vincent de Paul, wat soortgelyke werk verrig het, is in die middel 19de eeu deur 'n Franse geleerde, Antonie Ozanam, gestig.

In Ierland was die Sisters of Mercy nog 'n Rooms-Katolieke orde wat gegrond was op dieselfde beginsels, maar dit het die klem laat val op die misbruik van vroue en kinders. Catherine McAuley het dit in 1827 in Dublin. Dit bestaan nog en het sy ideale uitgebrei en bedryf nou hospitale, weeshuise, liefdadigheidstehuise en skole. Die gebou wat Beardwood in Johannesburg ontwerp het, is in 1905 in Oxfordweg, Parktown, opgerig.

Kensington-sanatorium (1905) wysig

 
Die Kensington-sanatorium, Robertslaan, Kensington.

Beardwood het in 1897 die eerste fase van die Sanatorium ontwerp, wat in later jare sou bekendstaan as die Kensington-kliniek. Dis geleë in Robertslaan, Kensington. In 1905 het hy die tweede fase aan die oostelike gedeelte ontwerp. Die gebou is opgerig vir die Katolieke Order of the Sisters of the Holy Family, wat in 1837 in New Orleans gestig is deur die Eerbiedwaardige Henriette de Lille (1813–'62). In 1842 is die oorspronklike naam, Sisters of the Presentation, verander na Sisters of the Holy Family. Die orde het pleegsorg aan ander gebied en eindelik ook skole opgerig vir hulpbehoewende kinders en tehuise vir weeskinders. Hulle het hul Johannesburgse hospitaal bedryf van sy oprigting in 1889 tot 1915.

Die Kensington-sanatorium is as privaat verplegingstehuis gebruik en was 'n bekende baken in Johannesburg.

Bronne wysig

  • (en) Sy lewensbeskrywing op die webtuiste artefacts.co.za. URL besoek op 5 November 2017.
  • (en) Walker, Michael. 2013. The Pioneer Architects of Johannesburg And their buidlings (1886–1899) with postcard illustrations. St. James: The Kalk Bay Historical Association.

Verwysings wysig

  1. (en) Johannesburg 1912. URL besoek op 5 November 2017.

Eksterne skakels wysig