Leonid Brezjnef

Leonid Iljitsj Brezjnef (Russies: Леонид Ильич Брежнев; Oekraïens: Леонід Ілліч Брежнєв; 19 Desember 1906 – 10 November 1982) was ’n politikus van die Sowjetunie en sekretaris-generaal van die land se Kommunistiese Party. Hy was ná Nikita Chroesjtsjof, van 1964 tot 1982, leier van die Sowjetunie.

Leonid Brezjnef
Leonid Brezjnef in 1972.
Algemene Sekretaris van die Kommunistiese Party van die Sowjetunie
Ampstermyn 14 Oktober 1964 – 10 November 1982
Voorafgegaan deur	Nikita Chroesjtsjof
Opgevolg deur	Joeri Andropof
1ste Voorsitter van die Opperste Sowjet van die Sowjetunie
Ampstermyn 16 Junie 1977 – 10 November 1982
Voorafgegaan deur	Nikolai Podgorni
Opgevolg deur	Joeri Andropof
Ampstermyn 7 Mei 1960 – 15 Julie 1964
Voorafgegaan deur	Kliment Worosjilof
Opgevolg deur	Anastas Mikojan
1ste Voorsitter van die Buro van die Sentrale Komitee van die Russiese SFSR
Ampstermyn 16 November 1964 – 8 April 1966
Vise	Andrei Kirilenko
Voorafgegaan deur	Nikita Chroesjtsjof
Opgevolg deur	Geen — pos afgeskaf
Volwaardige lid van die Politburo
Ampstermyn 22 Junie 1963 – 10 November 1982
Ampstermyn 27 Februarie 1956 – 16 Junie 1960
Ampstermyn 16 Oktober 1952 – 5 Maart 1953
Lid van die Sekretariaat
Ampstermyn 29 Junie 1957 – 10 November 1982
Kandidaat-lid van die Politburo
Ampstermyn 27 Februarie 1956 – 29 Junie 1957
Ampstermyn 16 Oktober 1952 – 5 Maart 1953
Persoonlike besonderhede
Gebore	19 Desember 1906 Dnjeprodsersjinsk, Russiese Ryk
Sterf	10 November 1982 Moskou, RSFS, Sowjetunie
Politieke party	Kommunistiese Party van die Sowjetunie
Eggenoot/-note	Wiktoria Brezjnewa
Kind(ers)	Galina Brezjnewa Joeri Brezjnef
Professie	Metallurgiese ingenieur staatsamptenaar
Religie	Ateïs
Handtekening
Militêre Diens
Lojaliteit	Sowjetunie
Diens/Tak	Rooi Leër
Jare in diens	1941–1946
Rang	Generaal-majoor Maarskalk
Eenheid	Sowjet-troepe
Oorloë/Veldslae	Tweede Wêreldoorlog
Toekennings	(4) (8)

Vroeë jare

Brezjnef was Russies, maar is in die Oekraïne gebore. Hy het hom in metallurgie bekwaam, asook in ideologiese teorie. Hy het vinnig opgang gemaak in die partyhiëragie. Tydens die Tweede Wêreldoorlog het hy ’n generaal in die weermag geword.

Leier

’n Spotprent van Brezjnef uit 1968.

Tydens Chroesjtsjof se bewind het Brezjnef taamlik op die agtergrond gebly. Toe dit tydens die Kubaanse missielkrisis duidelik word dat Chroesjtsjof besig is om sy steun onder die topbestuur van die party te verloor, het Brezjnef sy kans waargeneem en na vore getree as ’n sterk leier.

Tydens sy bewind het hy gestreef na die konsolidasie van die Sowjet-mag in die binne- en buiteland, hoewel hy nie baie aandag aan die ekonomiese basis van die land gegee het nie. Hy het wel die groot olie- en gasvoorrade van Wes-Siberië laat ontgin. Die weermag is ook in sy tyd versterk en die lande se ruimtevaartprogram uitgebrei. Brezjnef se bewering dat die Sowjetunie die reg het om in te gryp wanneer ’n sosialistiese land deur kapitalisme bedreig word, het bekend geword as die Brezjnef-leerstelling. In ’n poging om die wapenwedloop te verslap, het die Sowjetunie en die VSA ’n reeks verdrae gesluit, maar agter die skerms het die Sowjetunie voortdurend gestreef na meer invloed in Afrika, die Midde-Ooste en Asië.

In 1979 het die Sowjetunie sy buurland Afganistan binnegeval toe dit lyk of die land ná ’n bewindsoorname uit die Sowjet-invloedsfeer sou ontsnap. Hy het ook die Oos-Europese lande agter die sogenaamde Ystergordyn in ’n stewige greep gehou, soos blyk uit die hardhandige onderdrukking van die Praagse lente in 1968 in Tsjeggo-Slowakye. Op sy bevel het die Kommunistiese Party in Pole ook dié land se oproep om meer vryheid onderdruk.

Hoogtepunt

In die 1970's het Brezjnef en die Sowjetunie ’n hoogtepunt bereik wat invloed en prestige betref, veral toe Amerika minder gewild geword het weens die Watergate-skandaal en die Viëtnam-oorlog. President Jimmy Carter het van 1976 af gestreef na groter ontwapening en meer détente, maar hy het min erkenning daarvoor gekry in die res van die wêreld. Van die SALT II-verdrag het ook nie veel gekom nadat die Sowjetunie Afganistan binnegeval het nie.

In die Derde Wêreld het die Sowjetunie op vele plekke invloed gehad by rewolusionêre bevrydingsbewegings, selfs op Amerika se drumpel in Midde- en Suid-Amerika.

Laaste jare

Brezjnef se laaste jare was ’n tyd van stagnasie. Hy het min in die openbaar verskyn, selfs by belangrike geleenthede waar hy verwag is. Intussen het die Brezjnef-familie hulself verryk. Kort voor Brezjnef se dood al is sy skoonseun Joeri Michailowitsj Tsjoerbanof in hegtenis geneem vir grootskaalse korrupsie en bedrog. Die diktator was teen daardie tyd nie meer in staat om in te gryp nie.

Brezjnef is in 1982 dood en is opgevolg deur Joeri Andropof.

Toekennings

Brezjnef was ’n ydel man. Hy het daarvan gehou om vereer te word en medaljes te ontvang. Op amptelike foto's dra hy 57 medaljes. Op van hulle het hy waarskynlik geen reg gehad nie, soos die kosbare, diamantversierde ster van die Orde van die Oorwinning, ’n medalje wat ná die Tweede Wêreldoorlog aan die elf groot maarskalke en ’n generaal toegeken is. Brezjnef het egter geen groot bydrae gelewer tot die oorwinning oor Duitsland nie. Die toekenning, en ’n paar ander, is ná sy dood teruggetrek.

Eksterne skakels

• Bibliografie Brezjnef van die Alsos Digital Library for Nuclear Issues Geargiveer 4 Augustus 2010 op Wayback Machine
• Our Course: Peace and Socialism Versameling van Brezjnef se 1973-toesprake
• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Leonid Brezjnef.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Nederlandse Wikipedia