Loopgraaf

’n Loopgraaf is ’n soort sloot of gang wat deur soldate in die grond gegrawe word om hulle teen vyandelike vuur te beskerm. Hoewel loopgrawe veral bekend is vanweë hul grootskaalse gebruik in die Eerste Wêreldoorlog, word hulle al eeue lank gegrawe. Die leërs van Julius Caesar het byvoorbeeld al loopgrawe gebruik in die Beleg van Alesia in 52 v.C.

’n Loopgraaf in die Eerste Wêreldoorlog.

Loopgraaf tydens die Slag van Magersfontein.

Loopgraafoorlog

In ’n loopgraafoorlog grawe albei partye hulle in loopgrawe in wanneer nie een party daarin kan slaag om deur die vyandelike linies te breek nie en ’n vorm van skaakmat dus bereik word. Dit word veral gedoen wanneer die terrein baie gelyk is en soldate nie die vyand kan omsingel sonder om gesien te word nie.

Die doel van ’n loopgraaf is nie net om die soldate te beskerm teen vyandelike geweerkoeëls nie, maar ook teen kanonkoeëls. ’n Kanonkoeël moet byvoorbeeld in of baie naby ’n loopgraaf val om skade aan te rig; as hy verder weg val, beskerm die loopgraaf die soldate.

Eerste Wêreldoorlog

Die bekendste loopgrawe is dié wat in die Eerste Wêreldoorlog gebruik is. Toe die Duitse leërs België en Frankryk in 1914 binneval, het alles aanvanklik goed verloop vir hulle. Die Duitsers moes egter divisies onttrek om die oprukkende Russe in die ooste te stuit en so het hulle hul oormag aan die wesfront verloor. Daarna het Brittanje ook tot die stryd toegetree, en so het ’n magsewewig ontstaan. Die gevolg was dat ’n groot deel van die oorlog geveg is in loopgrawe, wat al langs die wesgrens gestrek het, van die Noordsee tot by Switserland.

Hierdeur was die ou taktiek om ’n vyand te omsingel en van agter af aan te val, onmoontlik. Ondanks die defensiewe aard van loopgrawe het dit in die Eerste Wêreldoorlog tot die verlies van talle soldate gelei, enersyds weens die bombardement van mekaar se loopgrawe en andersyds omdat die soldate die loopgrawe moes verlaat om die vyand te kon aanval. Weens die grootskaalse ingrawing was dit vir albei partye moeilik om veld te wen en is stellings keer op keer ingeneem en dan weer verloor.

Moderne gebruik

Vandag word loopgrawe veral in die Derde Wêreld nog gebruik waar die strydende partye oor moderne vuurwapens beskik, maar selde oor voertuie soos tenks en vliegtuie. ’n Loopgraafoorlog is byvoorbeeld in ’n groot mate aan die einde van die 20ste eeu nog gevoer tussen Ethiopië en Eritrea, asook tussen Iran en Irak.

Hierdie artikel is vertaal uit die Nederlandse Wikipedia