Lyndon B. Johnson

Lyndon B. Johnson
36ste President van die Verenigde State
Ampstermyn 22 November 196320 Januarie 1969
Voorganger John F. Kennedy
Opvolger Richard Nixon
Geboortedatum 27 Augustus 1908
Geboorteplek Stonewall, Texas
Sterftedatum 22 Januarie 1973
Sterfteplek Stonewall, Texas
Eerste Dame Lady Bird Johnson
Politieke party Demokraat
Visepresident Hubert Humphrey
Handtekening

Lyndon Baines Johnson (27 Augustus 1908 - 22 Januarie 1973) was die 36ste president van die Verenigde State.

Politieke loopbaan wysig

Johnson was 'n Demokratiese Party-politikus en 'n verteenwoordiger vir die 10de distrik van die staat Texas van 1937 tot 1949. Hy het daarna tot 1961 as 'n senator van Texas gedien. Johnson het vir die Demokratiese Party-nominasie in die 1960 Amerikaanse presidentsverkiesing gestaan. Hy het egter die nominasie verloor aan John F. Kennedy, wat Johnson hierna as sy verkiesingsmaat gekies het. Kennedy en Johnson verslaan die Republikeinse kandidaat Richard Nixon en sy verkiesingsmaat Henry Cabot Lodge jr.

Op 22 November 1963 word president Kennedy vermoor terwyl hy in 'n motoroptog deur die stad Dallas toer. Johnson het in dieselfde optog gery, maar is nie getref nie. Hy is dieselfde dag as die 36ste president van die Verenigde State ingesweer. Hy is in 1964 in die Amerikaanse presidensiële verkiesing saam met Hubert Humphrey herverkies, en het die Republikeinse kandidaat Barry Goldwater en sy verkiesingsmaat William Miller geklop.

Groot Genootskap wysig

In die VSA is Johnson byna eenparig beskryf as 'n buitengewoon bekwame en slinkse politikus wat daarin geslaag het om baie van sy sosiale planne deur die Kongres te laat goedkeur. Hy het hierdie sosiale beleid die Groot Genootskap genoem. Hy het onder meer Medicare, ’n gesondheidsversekeringspolis vir bejaardes, bekendgestel. Hy het ook met wetgewing begin om omgewingsbesoedeling te bekamp. Boonop was Johnson aktief op die gebied van burgerregte. Hy het die "Civil Rights Act of 1964" goedgekeur, wat segregasie afgeskaf het. Op 6 Augustus 1965 het hy die Stemregtewet onderteken, wat die aantal swart kiesers en verkose amptenare eksponensieel laat toeneem het. Vroeg in 1966 het hy Robert C. Weaver as sekretaris van beplanning en behuising aangestel, die eerste swart Amerikaner wat by 'n Amerikaanse regering aangesluit het. Hy het ook Thurgood Marshall as die eerste swart hoofregter aangestel.

Viëtnamoorlog wysig

Johnson het die Viëtnamkonflik by John F. Kennedy geërf, maar onder LBJ se presidentskap sou die konflik in 'n openlike oorlog ontaard. Vanaf die Tonkin-voorval in 1964 tot die einde van sy presidentskap in 1969, sou die oorlog verskerp word. Die oorlog het egter al hoe meer geld gekos, wat veroorsaak het dat die Amerikaanse ekonomie in die laat 1960's agteruit gegaan het en LBJ verhinder het om sy Groot Genootskap te verwesenlik op die manier wat hy wou.

Die oorlog het tot baie teenstand gelei, ook binne sy eie party. Vir die 1968 presidensiële verkiesing het Johnson 'n formidabele mededinger in senator Robert F. Kennedy gevind. Op 31 Maart 1968 het Johnson 'n regstreekse televisie-perskonferensie in die Grand Ballroom van die Hilton Chicago gehou waarin hy aangekondig het dat hy hom nie herverkiesbaar stel nie. Hy het die Withuis op 20 Januarie 1969 verlaat. Johnson se opvolger Nixon het 'n eervolle einde aan die Viëtnamoorlog belowe.

Israel wysig

Johnson het by Frankryk oorgeneem as Israel se groot buitelandse wapenverskaffer. In 1964 het hy V$52 miljoen aan burgerlike hulp, Skyhawk-vliegtuie en Patton-tenks en ander militêre toerusting aan Isrrael gegee. Hierdie wapens sou in 1967 tydens die Sesdaagse Oorlog 'n geroot verskil maak, byvoorbeeld in die eerste verrassingsaanval wat die Egiptiese Lugmag uit aksie gestel het. Sedert daardie jaar tot op hede sou Amerika toenemend hierdie rol as geldskieter en wapenverskaffer aan Israel vervul.[1]

Hy was woedend toe die nuus hom bereik dat Israel tot oorlog oorgegaan het in 1967. Hy sou hierdie besluit vir die res van sy lewe as 'n groot fout beskou.[2]

Afsterwe wysig

Johnson is op 22 Januarie 1973 aan 'n hartstilstand oorlede. Hy was 64 jaar oud. Johnson se weduwee, Lady Bird Johnson, is 34 jaar later oorlede.

Verwysings wysig

  1. (en) The Biggest Prison on Earth, A History of the Occupied Territories, Ilan Pappe, Oneworld Publications, London, 2017, p. 26
  2. (de) 1967, Israels zweite Geburt, Tom Segev, Pantheon Verlag (Random House GmbH), 2009 (2e druk; 1e 2005), p. 413-414