Marshall Campbell
Sir Marshall Campbell (1848–1917) was 'n Natalse baanbreker op die gebied van suikerrietverbouing, suikermagnaat en politikus wat as afgevaardigde na Bantoesake omgesien het.
Marshall Campbell | |
|---|---|
 Marshall Campbell omstreeks 1910 | |
| Gebore | 10 Julie 1848[1] |
| Sterf | 1917 |
| Nasionaliteit | Verenigde Koninkryk, Suid-Afrika |
| Beroep | Suikermagnaat, politikus |
| Bekend vir | Invoering van riksjas in Durban in 1892, stigting van eerste suikerraffinadery in Suid-Afrika in 1897 |
| Ouer(s) | William John en Agnes Campbell |
Lewe
wysigCampbell is in 1848 in Glasgow, Skotland as seun van William John Campbell en sy vrou Agnes gebore. Toe Marshall twee jaar oud was, het sy ouers besluit om na Suid-Afrika te emigreer. Emigrasie na die Kaap is destyds deur skema's bevorder, soos dié van J.C. Byrne & Co., 'n onderneming wat tussen 1849 en 1851 die vestiging van sowat 2 500 Britse setlaars in die destydse kolonie Natal bevorder het.
Die Campbell-gesin het op 29 Maart 1850 saam met 124 ander emigrante hul seereis na Natal in Greenock naby Glasgow aan boord van die Conquering Hero, 'n brik van 320 ton onder bevel van kaptein Cockburn, begin. Op 28 Junie 1850 het hulle in Durban-hawe aangekom.
Kort ná hul aankoms het William John Campbell 'n kontrak gekry om Durban-hawe se noordelike hawehoof te bou. So washy in staat om grond by die Umdhlotirivier te koop om 'n boerdery te begin. Hy het sy plaas Muckleneuk genoem, 'n Skotse term vir "groot draai". Die plaashuis is deur Frank Fleming ontwerp, een van Herbert Baker se vennote. Toe hy in 1865 in die ouderdom van 44 oorlede is, was hy 'n bekende suikerrietboer en -meulenaar.
Marshall Campbell het in sy pa se voetspore gevolg en in 1895 sy eie suikerrietboerdery onder die naam Natal Estates Limited begin. Twee jaar later het hy Suid-Afrika se eerste suikerraffinadery geopen.
In 1877 het Campbell met Ellen Blamey getrou, die dogter van 'n ander suikerpionier. Die egpaar het hulle in Mount Edgecombe gevestig waar hulle vier kinders grootgemaak het. Campbell was aktief betrokke by die plaaslike sake- en politieke lewe en het 'n afgevaardigde in die Natalse Wetgewende Raad geword. Later is hy as senator vir Natal benoem. In 1915 is hy vir sy verdienste vir Suid-Afrika tot ridder geslaan.
Campbell se naam word onder meer verbind met die invoering van riksjas in Durban in 1892 wat 'n gewilde vervoermiddel vir toeriste geword het, en die stigting van Umhlanga, 'n kusdorp naby Durban.
'n Swart woonbuurt buite Durban is ter ere van Campbell Kwa Mashu genoem ("die plek van Marshall" in isiZulu). Twee van sy kinders, Margaret Roach Campbell ("Killie", 1881-1965) en William Campbell, het 'n leidende rol by die stigting van die "Killie Campbell Versameling van Africana" gespeel wat in Muckleneuk bewaar word.[2]