Marthinus Bergh

Marthinus Bergh (Kaap, 2 November 1696 – Kaap, Desember 1741) was landdros van Stellenbosch.

Hy was die neënde kind van die ontdekkingsreisiger Olof Bergh, en sy vrou, Anna de Koning. Soos so baie ander jong manne van sy tyd, tree Bergh in April 1711 op vyftienjarige leeftyd as soldaat by die VOC in diens. In teenstelling met sy vader, wat 'n militêre loopbaan gekies het en toe die bevelvoerder aan die Kaap was, gaan Bergh spoedig oor na 'n siviele loopbaan en in Oktober 1714 word hy 'n klerk in die "secretarie" van die Raad van Justisie. In Desember 1720 word hy bevorder tot boekhouer en word terselfdertyd aangestel as adjunk van die fiskaal.

Op 30 September 1721 volg hy Jacob Voet op as landdros van Stellenbosch en Drakenstein met sy hoofkwartier op Stellenbosch. Op 8 Desember 1722 dien Bergh 'n memorie by die Politieke Raad in waarin hy versoek om tot onderkoopman verhef te word. Die Raad staan dit toe en verhoog sy salaris tot 40 gulde per maand. Ná 'n verblyf van ietwat langer as ses jaar op Stellenbosch, keer Bergh in Januarie 1728 na die Kasteel terug toe die Raad hom aanstel as "winkelier".

In die Kaap speel hy 'n aktiewe rol in die bestuursliggame, en reeds in Desember 1728 word hy weesmeester. In Mei 1735 kry hy sitting in die Raad van Justisie en op 1 Oktober 1737 volg hy in sy vader se voetspoor toe hy lid van die Politieke Raad word. Vier maande later volg sy bevordering tot die rang van koopman, 'n pos waarin hy tot sy dood werksaam bly.

Bergh is op 20 Augustus 1719 getroud met Catharina Ley, 'n dogter van Michiel Ley en sy vrou, Engela Breda. Twee kinders is uit dié huwelik gebore. Bergh se seun, Olof Martin Bergh, was later sekretaris van die Politieke Raad, terwyl sy kleinseun Marthinus Adrianus Bergh landdros van Stellenbosch en een van die leiers van die Kaapse Patriotte was.

Bronne

• (af) Krüger, prof. D.W. (hoofred. tot 1972) en Beyers, C.J. (hoofred. sedert 1973). 1977. Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek. Kaapstad: Tafelberg-Uitgewers, namens die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing.