Wikipedia

Michael Green

Michael Green skryf onder die skuilnaam R.R. Ryger verskeie romans en novelles wat die laer middelklasmense se subkultuur van ’n vergryp aan seks, alkohol en dwelms uitbeeld.

Lewe en werk

wysig

R.R. Ryger is die skuilnaam van Michael Green, wat in 1963 gebore is as een van ses kinders. Sy pa is dood toe hy slegs vyf jaar oud was en sy ma werk vir baie jare by die Departement van Bosbou se saadafdeling. Hy bring sy kinderjare deur in Roseville, ’n voorstad van Pretoria. Sy eerste werk na skool is vir ses maande by die Uraanverrykingskorporasie by Pelindaba as sekuriteitswag, waarna hy sy verpligte militêre diensplig doen. Met sy ontslag werk hy ’n paar weke by Van Schaik Boekhandel in Pretoria as verkoopsman en gaan studeer daarna joernalistiek by die Pretoria Technikon. Hierna doen hy talle los werkies soos tuinjong en die verf van reklameborde by krieket- en rugbyvelde, terwyl hy ook vryskutwerk doen as sportjoernalis by Beeld. Hierdie werk laat vaar hy om sy eerste boek te voltooi. In 1992 trou hy met Willemien en hulle het ’n seun, Gareth. Hy en sy vrou hou na die troue lank vakansie in Europa en by hulle terugkeer bly hulle vir ’n kort rukkie net buite Pietermaritzburg. Dan aanvaar hy in 1994 ’n posisie as joernalis by Huisgenoot en bly in Pretoria. Vanaf 1995 is hy vir sewe jaar lank redakteur van die pornografie-tydskrif Loslyf. Hierna aanvaar hy weer by Beeld en later by Die Burger ’n posisie as sportjoernalis, wat veroorsaak dat hulle Port Elizabeth toe trek.

Skryfwerk

wysig

Op laerskool besef hy reeds dat hy ’n boek kan skryf, toe hy ’n storie oor ’n pangaman skryf en sy onderwyser ’n loopbaan as moordverhaalskrywer voorspel. Vanaf sy matriekjaar skryf hy kortverhale wat hy aan Die Huisgenoot voorlê vir publikasie, maar geeneen word aanvaar nie. ’n Kenmerkende kortverhaal was byvoorbeeld Die Beer van Katanzaro met die tema van ’n man wat mense met ’n byl kap, maar hierdie temas was klaarblyklik nie in die tydskrifte se smaak nie. Hy word algemeen bekend nadat hy ’n artikel vir Scope skryf waarin ’n foto van hom verskyn waar hy op die toilet sit met sy broek om sy enkels en hy beskryf word as die gekste skrywer in Suid-Afrika. Sy werke is tiperend van ’n subkultuur van nihilisme en ’n vergryp aan seks, alkohol en dwelms, met die fokus op die laermiddelklas-mense. Hiermee sluit hy aan by die werk van onder andere Jeanne Goosen, Ryk Hattingh en die grafiese Bitterkomix-reeks van Anton Kannemeyer en Tinus Horn.

Die hol gevoel beskryf ’n siniese hedendaagse man se soeke na betekenis in disko’s en kroeë. Lytton is ’n weeskind wat deur stiefouers grootgemaak is en hulle was self buitestaanders wat aan ’n vreemde godsdiens behoort het. Die titel beskryf die gevoel wat Lytton het terwyl hy sy vrugtelose soektog na sin en geborgenheid onderneem. Die nihilisme van die roman loop eindelik op ’n voorspelbare negatiewe einde uit.

Beertjie en sy boytjies[1] beeld die lewens uit van ’n disfunksionele familie in ’n Pretoria agterbuurt,[2] waar die munisipale busbestuurder Beertjie Booyse sy drie seuns self grootmaak na sy vrou se dood.[3] Die seuns gee hom egter probleme: [4]Andreas het uit die weermag gedros, Ketter wil biltong steel en Sugar wil net boks en is verlief op die skool se slet. Dit is die tyd van die noodtoestand in 1986 en bied die rioolkultuur van ’n bepaalde soort Afrikaner van hierdie tyd uit soos geen ander werk dit doen nie.

In Die spoed van die lewe[5] verwys “spoed” na “speed” of dwelms. Die boek beskryf die plesiersoeker Frederick Mott se onversadigbare soeke na opwinding in seks, alkohol en dwelms, wat hom na Europa neem.[6] In sy soeke na ’n gepaste rolmodel (hy word sonder vader groot) ontwikkel hy ’n obsessie met die popmusiekheld Jim Morrison, wat aan ’n oordosis dwelms dood is en wie se graf hy in Parys wil besoek. In Amsterdam val hy egter vas, in die “ongoddelike paradys” soos hy dit noem, en gee hom oor aan sy hellevaart met die gebruik van kokaïen. Eindelik kom Frederick tot bekering en keer terug na Pretoria in ’n ongemotiveerde slot.

Skoelapper [7]is ’n komiese liefdesverhaal en ’n parodie op hygromans en rillers. Helena en Perry het ’n vuurwarm liefdesverhouding en droom daarvan dat die filmregisseur Selma Pringle Perry se draaiboek sal verfilm sodat hulle geld kan kry om te kan trou.  Hulle verhaal gebeur teen die agtergrond van ’n land waar vroue wag om verkrag te word en waar angs, verskrikking en wreedheid alledaags is. Dit is ’n vermaaklike boek wat tog ook kommentaar lewer op ’n Suid-Afrikaanse lewenswyse en kultuur.

Dominatrix en ander stories[8] fokus op afwykende seksuele gedrag. Hierdie bundel bevat die verhale Dominatrix, Astrodom en Berserker. In Dominatrix besoek die teruggetrokke Jakobus die Elektriese Blou Mistress waar sy met hoëhakskoene, visnetkouse, slaan- en ander martelgoed aan hom “genesing” bied vir sy seksuele fantasieë. In die proses ontboesem hy hom voor haar en kom allerhande geraamtes uit die kas uit. Hierdie verhaal is aanvanklik as drama geskryf en dit word in 2000 by die Klein Karoo Nasionale Kunstefees opgevoer. Astrodom verskyn in 1996 eers in die tydskrif Loslyf en handel oor ’n meisie wat seksueel gemolesteer word. Burns en Ariel ontmoet mekaar in die Robber’s Dog om daarvandaan ’n orgie-nag deur te bring, met die taalgebruik en beskrywings wat niks aan die verbeelding oorlaat nie. Berserker (’n gewelddadige homoseksuele liefdesverhaal) was ’n finalis in 1993 se De Kat- romanwedstryd en bestaan uit ’n driedelige verhaalstruktuur, naamlik Rohan Visagie se verhouding met die professor, sy grensverhaal en sy verhouding met sy voog. Hierdie verhale werk algaande sterker op mekaar in, sodat die berserker se verwarde gemoedstoestand duidelik uitgebeeld word.

’n 101 bakgat maniere om te lewe en sterwe[9] bestaan uit twee afsonderlike verhale, Bloedlyn en Kaktushart.[10] Beide die verhale word gekenmerk deur makabere karakters en gebeure. In Bloedlyn word die ondersoekende joernalis Chris Steyn deur ’n ryk man gehuur om sy dogter, die naakmodel en ontkleedanseres Maria Staal, op te spoor. Chris kry egter te doen met ’n reeks familieprobleme soos ’n afgestorwe vrou, afhanklike ma, leeglêer-broer en ’n onstabiele skoonsuster en hy loop hom ook vas in ’n mensvreter-dwerg, ’n biseksuele satanis en ’n sameswering-teoretikus met ’n vieslike velsiekte. In Kaktushart loop Walter Cronjé, suksesvolle afrigter van die Springbok-rugbyspan, sy aantreklike ou skoolvriendin Essie Kokkot weer raak. Walter word dan deur die lede van haar bisarre vriendekring ontvoer sodat hulle in die naam van kuns ’n kaktus in sy borsholte kan plant.

Ryger se gedig Broer word in Tydskrif vir Letterkunde gepubliseer. Verder lewer hy ook ’n bydrae vir Pomp ’08, terwyl ’n verhaal van hom opgeneem word in die versamelbundel Skrik op die lyf. Die boek Drank, seks en Alan Chaney (’n grensverhaal) en ’n kortverhaalbundel word aan uitgewers voorgelê, maar nie vir publikasie aanvaar nie.

Onder sy eie naam lewer hy bydraes in die bonatuurlike genre wat as die reeks Geheime dossiere by Perskor verskyn, waarin dr. Mariaan Dreyer en gewese polisieman Neville Botha die ondersoekspan is verbonde aan die nuutgestigte Buro vir Paranormale Sake. Hulle ondersoek onverklaarbare gevalle waarin onder meer sangomas, heksery, energie-vampiere, zombies en Sataniste voorkom. Hierdie boeke verskyn onder die titels Vreemde verskynsels, Nagbewegings en Sieners. Hy skryf ook die jeugverhaal oor rugby, Die derde rugbybal,[11] waarby hy insluit die kortverhaal Die ding onder die bed, wat ’n ervaring van een van die newekarakters in die boek vertel.

Hondsdol [12]is ’n boek in die gees van sy R.R. Ryger-werke. Gracie is getroud met Ben Hond Klopper,[13] ’n joernalis wat sy werk by die koerant verloor het, en hulle het ’n seun Henry. Ben grom en blaf soos ’n hond, vandaar sy bynaam. Hy probeer positief bly deur vir sy seun Kung Fu-truuks te leer en ’n Kung Fu musiekspel te skryf. Gracie kan later die stres in die huis nie meer hanteer nie en gaan kuier saam met Henry by haar suster op Jeffreysbaai. Dit los vir Ben om alleen agter te bly en om te sien na die kat en die buurvrou Tan Lien. Lien verhuur woonstelle, onder andere aan ’n wit prostituut en twee Nigeriërs, wat klaarblyklik dwelms verkoop. Daar is ook ’n homoseksuele dwelmbaas wat mense op die maat van Neil Diamond se musiek doodskiet en ’n oud-recce wat ander mense se ledemate met ’n katana-swaard afkap. Tan Lien vra vir Ben om saam met haar te gaan kyk na haar huurders se doen en late, wat dan die aanleiding is tot sy kennisname van die onderwêreld van dwelms, misdaad, polisiekorrupsie en geweld.

Publikasies

wysig
Jaar Publikasies
R.R. Ryger
1989 Die hol gevoel
1991 Beertjie en sy boytjies
1994 Die spoed van die lewe
1997 Skoelapper
2000 Dominatrix en ander stories
2013 ’n 101 bakgat maniere om te lewe en sterwe
Michael Green
1998 Vreemde verskynsels
Nagbewegings
1999 Sieners
2003 Die derde rugbybal
2011 Hondsdol

Bronnelys

wysig

Boeke

wysig
  • Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
  • Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998

Tydskrifte en koerante

wysig
  • Grobler, Hilda “Loslyf-man skryf oor vreemde verskynsels” “Vrydag” 3 Julie 1998
  • La Vita, Murray “’n Groen hond word mak” “De Kat” Oktober 1994
  • La Vita, Murray “Bruce Lee in PE” “By” 25 Junie 2011
  • Nieuwoudt, Stephanie “Ryger skryf sy eerlikste boek” “Plus” 14 Oktober 1997
  • Nieuwoudt, Stephanie “Slaangoed word speelgoed in Ryger se boek” “Plus” 28 Maart 2000
  • Ryger, R.R. “Nie so sagkens nie” “Insig” April 2006
  • Smith, Francois “Ryger min gepla oor broek op enkels” “Die Burger” 10 Augustus 2000

Internet

wysig

Resensies

wysig
  1. ↑ Britz, Etienne “Rapport” 18 Augustus 1991
  2. ↑ Malan, Charles “Beeld” 12 Junie 2006
  3. ↑ Painter, Desmond Die Burger: http://m24arg02.naspers.com/argief/berigte/dieburger/2006/08/19/BY/10/BBdpainterbeertjie.html[dooie skakel]
  4. ↑ Van Niekerk, Jacomien “Tydskrif vir Letterkunde” ” Jaargang 44 no. 1, Herfs 2007
  5. ↑ Kannemeyer, J.C. “Op weg na 2000” Tafelberg-Uitgewers Beperk Eerste uitgawe 1998
  6. ↑ Pakendorf, Gunther “Die Burger” 22 Junie 1994
  7. ↑ Venter, L.S. “Beeld” 24 November 1997
  8. ↑ Coetser, Johan “Beeld” 10 Julie 2000
  9. ↑ Du Toit, Steyn “Rapport” 1 September 2013
  10. ↑ Kempen, Willem “Beeld” 19 Augustus 2013
  11. ↑ Snyman, Maritha “Beeld” 2 Junie 2003
  12. ↑ Kalmer, Harry “Beeld” 8 Augustus 2011
  13. ↑ Lategan, Herman “Rapport” 1 Mei 2011
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Michael_Green&oldid=2446157"