Murray David Perahia, KBE (* 19 April 1947 – ) is 'n Amerikaanse pianis en dirigent.

Murray Perahia
Murray Perahia in 2012
Gebore19 April 1947 (1947-04-19) (77 jaar oud)
BeroepPianis, dirigent
EggenootNinette Shohet
Kinders2
Webwerfmurrayperahia.com

Vroeë Lewe wysig

Perahia is in die Bronxbuurt van New York gebore in 'n gesin van Sefardiese oorsprong.[1] Volgens die biografie op sy Mozart-klaviersonates CD is sy moedertaal Joodse-Spaans, oftewel Ladino. Die gesin het van Thessaloniki, Griekeland, gekom. Sy vader het in 1935 na die VSA verhuis.[1]

Perahia het die klavier op die ouderdom van vier jaar begin leer met 'n onderwyser wat hy as "baie beperk" tipeer het, omrede sy hom 'n enkele stuk laat speel het totdat dit perfek was. Perahia noem dat sy musikale belangstellings op die ouderdom van vyftien jaar begin blom het vir redes wat hy nie kan verduidelik nie, en hy het hierna begin om ernstig te oefen.[2] Op die ouderdom van sewentien jaar het Perahia Mannes Kollege bygewoon waar hy klavier, dirigeer en komposisie by sy onderwyser en mentor, Mieczysław Horszowski, studeer het. Gedurende daardie somer het hy ook die Marlboro Musiekskool en Fees bygewoon waar hy saam met musikante soos o.a. Rudolf Serkin, Alexander Schneider, en Pablo Casals gestudeer het. Hy het duette vir klavier vierhandig saam met Serkin gespeel, wat later vir Perahia sy assistent by die Curtis Instituut in Philadelphia gemaak het, welke posisie Perahia vir oor 'n jaar gehou het.

In 1965 het Perahia die Young Concert Artists International Auditions gewen. In 1972 was hy die eerste Noord-Amerikaner om die eersteprys te wen tydens die Leeds Internasionale Pianoforte Kompetisie, 'n kompetisie wat bekend is om die loopbane van jong pianiste se talent bevorder, het ook sy reputasie verstewig.[3] Fanny Waterman het gesê (in Wendy Thompson se boek Piano Competition: The Story of the Leeds) dat Mieczysław Horszowski haar voor die kompetisie gebel het en gemeld het dat Perahia die wenner sou wees.

Musiekloopbaan wysig

In 1973 het Perahia saam met Benjamin Britten en Peter Pears by die Aldeburgh-fees gewerk, en met sy medepianis Radu Lupu. Hy was vanaf 1981 tot 1989 mede-artistieke direkteur van die Fees.[4]

In the 1980s was Perahia uitgenooi om saam met Vladimir Horowitz,'n bewonderaar van sy kuns, te werk. Perahia noem dat hierdie gebeurtenis 'n bepalende invloed op sy "pianisme" gehad het.[4] Hy het baie naby aan Horowitz geword, aan wie hy besoek afgelê het gedurende die laaste vier jare van Horowitz se lewe, ten einde vir hom klavier te speel.

Perahia[5] het van 1973 tot 2010 eksklusief vir Columbia Masterworks, nou Sony Classical, opnames gemaak. Sy eerste groot opname-projek was Mozart se 27 klavierkonserte wat hy vanaf die klavier gedirigeer het saam met die Engelse Kamerorkes. In die 1980s het hy ook Beethoven se vyf klavierconcertos saam met Bernard Haitink en die Concertgebouw Orkes opgeneem. In 2016 het Perahia 'n kontrak met Deutsche Grammophon geteken.[6]

Handbeserings wysig

In 1990 het Perahia 'n sny aan sy duim opgedoen wat septies geraak het. Hy het antibiotika vir sy toestand geneem, maar dit het sy gesondheid geaffekteer.[2] In 1992 was sy loopbaan bedreig deur 'n been-abnormaliteit in sy hand wat inflammasie veroorsaak het en verskeie jare weg van die klavier vereis het, asook 'n reeks operasies. Gedurende die tyd noem Perahia dat hy troos gevind het deur die bestudering van die musiek van J.S. Bach. Nadat hy herstel het het hy in die laat 1990's 'n reeks merkwaardige opnames van Bach se klawerbordwerke gemaak, insluitende 'n noemenswaardige weergawe van Bach se Goldberg-variasies.

Perahia se handprobleem het vroeg in 2005 weer ontvlam, wat hom op advies van sy geneesheer daartoe beweeg het om van die konsertverhoog te onttrek. Hy het verskeie verskynings by die Barbican-sentrum gekanselleer sowel as 'n tien-stad nasionale toer van die Verenigde State, maar het in 2006 teruggekeer met uitvoerings in Duitse stede en in April 2007 by die Barbican.

In die herfs van 2007 het hy sy tien-stad toer van die Verenigde State voltooi. As gevolg van sy handprobleem, het Perahia in Februarie 2008 'n solo-uitvoering by die Barbican-sentrum gekanselleer[7] asook 'n toer in die Verenigde State met die Academy of St. Martin in the Fields (Maart en April 2008).[8] Hy het na die platform teruggekeer in Augustus 2008, en saam met die Concertgebouw Orkes onder die leiding van Bernard Haitink getoer. In Oktober en November het hy ook 'n Asiatiese toer meegemaak.

Platelys wysig

1970s wysig

  • Schumann: Davidsbündlertänze, Op. 6; Fantasiestücke, Op. 12 (1973)
  • Chopin: The Chopin Preludes. (1975)
  • Schumann: Études Symphoniques op. 13 & Études Posthumes; Papillons (1977)

1980s wysig

  • Schubert: Wanderer Fantasie, Op. 15; Schumann: Fantasie in C majeur, Op. 17 (1986)
  • Mozart, Beethoven: Kwintette vir klavier en blaasinstrumente (1986)
  • Mozart: Sonata (K. 448); Schubert: Klaviersonate vir vier hande (1986; met Radu Lupu)
  • Beethoven: Klavierconcertos Nos. 3 en 4 (1986)
  • Brahms: Klavierkwartet (1987)
  • Beethoven: Klaviersonates Nos. 17, 18 en 26 (1987)
  • Beethoven: Klavierconcerto No. 5 (Keiser) (1987)
  • A Portrait of Murray Perahia (1987)
  • Mendelssohn: Klavierconcertos Nos. 1 en 2 (CD 1987, maar in 1974 opgeneem en oorspronklike op LP uitgereik) — met Neville Marriner en die Academy of St. Martin in the Fields
  • Mozart: Klavierconcertos Nos. 11, 12 en 14 (1987)
  • Mozart: Klavierconcertos Nos. 22 en 24 (1987)
  • Chopin: Klavierconcerto No. 1, Barcarolle, ens. (1987)
  • Beethoven: Klavierconcertos Nos. 1 en 2 (1987)
  • Mozart: Klavierconcertos Nos. 9 en 21 (1987)
  • Schumann: Simfoniese Études, postuum études, Papillons; Chopin: Klaviersonates Nos. 2 en 3 (1988)
  • Schumann: Davidsbündlertänze; Fantasiestücke (1988)
  • Beethoven: Die Vyf klavierconcertos (1988) — met Bernard Haitink en die Concertgebouw Orkes
  • Schumann: Klaviersonate, Op. 22; Schubert: Klaviersonate, D. 959 (1988)
  • Bartók: Sonate vir Twee Klaviere en Perkussie; Brahms: Variasies op 'n Tema van Haydn (1988)
  • Schumann, Grieg: Klavierconcertos (1989)

1990s wysig

  • Schubert: Impromptus (1990)
  • Chopin: Klavierconcertos Nos. 1 and 2 (1990)
  • Murray Perahia in Optrede (1991)
  • Murray Perahia Speel Franck en Liszt (1991)
  • Brahms: Sonate No. 3, Rapsodieë, ens. (1991)
  • Mozart: Concertos vir 2 en 3 klaviere, Andante en Variasies vir klavier vier-hande (1991) met Radu Lupu
  • Mozart: Klavierconcertos Nos. 21 and 27 (1991)
  • Die Aldeburgh Uitvoering (1991)
  • Mozart: Klaviersonates (K. 310, 333, en 533) (1992)
  • Bach: Klavesimbelconcertos (1993)
  • Immortal Beloved — oorspronklike rolprentklankbaan (1994)
  • Greatest Hits: Grieg (1994)
  • Chopin 4 Ballades: Walse Op. 18&42, Nokturne Op. 15, Mazurkas Op. 7,17&33, Études Op. 10 , Sony Classical #SK 64 399 (1994)
  • Beethoven: Klaviersonates (Op. 2, Nos. 1–3) (1995)
  • Murray Perahia: 25ste Herdenking Uitgawe (1997)
  • Schumann: Kreisleriana, Klaviersonate No. 1 (1997)
  • Schumann: Volledige werke vir klavier en orkes (1997) — met Claudio Abbado en die Berliner Philharmoniker
  • Murray Perahia Speel Händel en Scarlatti (1997)
  • Bach: Engelse Suites Nos. 1, 3 en 6 (1998)
  • Songs Without Words: Bach/Busoni, Mendelssohn en SchubertLiszt (1999)
  • Mozart: Klavierconcertos Nos. 20 en 27 (1999)
  • Glenn Gould at the Movies (1999)
  • Bach: Engelse Suites Nos. 2, 4 en 5 (1999)

Van 2000 wysig

  • Bach: Goldberg Variasies (2000)
  • Chopin: Études (2001)
  • Bach: Klawerbordconcertos Nos. 1, 2 and 4 (2001)
  • Bach: Klawerbordconcertos Nos. 3, 5, 6, 7 (2002)
  • Schubert: Laat Klaviersonates (2003)
  • Murray Perahia Plays Bach (2003)
  • Beethoven: Strykkwartet, Op. 127; Klaviersonate, Op. 101 (2004) (Die strykkwartet is getranskribeer vir 'n volle strykorkes en deur Murray Perahia gedirigeer)
  • Bach: Partitas Nos. 2, 3, 4 (2008)
  • Beethoven: Klaviersonatss Op. 14, Nos. 1 and 2, Op. 26, Op. 28 (Pastoraal) (2008)
  • Bach: Partitas Nos. 1, 5, 6 (2009)
  • Brahms: Handel Variasies; Twee Rapsodieë, Op. 79; Ses Klavierstukke, Op. 118; Vier Klavierstukke, Op. 119 (2010)
  • Bach: Franse Suite No. 5 (2011)
  • Beethoven: Klaviersonate No. 27 Op 90 (2011)
  • Chopin: Mazurka C-Sharp Minor Op 30 No 4 (2011)
  • Bach: The French Suites (2016)
  • Beethoven: Piano Sonatas (2018)

Video-lys wysig

  • Murray Perahia in Vertoning (1992)
  • Mozart: Klavierconcertos Nos. 21 en 27 in repetisie en uitvoering (1992)
  • Schubert: Winterreise (met Dietrich Fischer-Dieskau)
  • Beethoven: Klavierconcertos Nos. 1 en 3 (1988)
  • Beethoven: Klavierconcertos Nos. 2 en 4 (1988)
  • Beethoven: Klavierconcerto No. 5 (1988)

Verwysings wysig

  1. 1,0 1,1 Expanding the Love of Music. Haaretz.com. URL besoek op 21 Desember 2015.
  2. 2,0 2,1 'I don't really have any technique'. Telegraph, 27 Februarie 2003.
  3. "Previous Winners" Geargiveer 28 Februarie 2007 op Wayback Machine, Leeds International Piano Competition Official Website, 2006. Besoek op 3 Junie 2007.
  4. 4,0 4,1 "Perahia, Murray", Grove Music Online, 2007. Besoek 3 Junie 2007.
  5. Jean-Pierre Thiollet, 88 notes pour piano solo, "Solo nec plus ultra", Neva Editions, 2015, p.51. ISBN 978 2 3505 5192 0.
  6. http://www.deutschegrammophon.com/en/artist/perahia/
  7. "Murray Perahia in recital – 12 Februarie 2008 / 19:30 – Barbican Hall (Cancelled)". Barbican Centre (in Engels). 31 Januarie 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Maart 2016. Besoek op 25 Junie 2011. Murray Perahia is ongelukkig as gevolg van 'n kondisie aan sy hand waaraan hy ly geforseer om sy uitvoering op advies van sy geneesheer te kanselleer.
  8. Smith, Steve (10 April 2008). "Unexpected Conductor and Soloist; Expected Results". Then New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Februarie 2020. Besoek op 25 Junie 2011. Murray Perahia, the ensemble's principal guest conductor, withdrew from its American tour because of illness.

Eksterne skakels wysig

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.