NG gemeente Niekerkshoop

Die NG gemeente Niekerkshoop was 'n gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk wat in 1904 van die gemeentes Prieska en Griekwastad afgestig het, maar op 1 Maart 2001 weer by Prieska ingelyf is. Die middelpunt van die gemeente was die Noord-Kaapse dorp Niekerkshoop.

Niekerkshoop met op die agtergrond die NG kerk se toring.

Die eerste NG kerk op Niekerkshoop, omstreeks 1916.

Ds. J.R. Hugo was die leraar van 1907 tot sy dood in Oktober 1914.

Ds. Pieter Truter Stroebel het in 1904 'n beroep aanvaar na die NG gemeente Griekwastad en daar gebly tot 1911. Hy het die eerste dienste ná afstigting op Niekerkshoop waargeneem in 'n pakhuis omdat daar destyds nog geen kerkgebou was nie. Hy is in 1900 gelegitimeer en het in die amp gesterf in die NG gemeente Herbertsdale op 5 Januarie 1938. Intussen was hy van 1911 tot 1927 leraar van die destydse NG gemeente Komga in die Oos-Kaapse Grensgebied.

Reeds in 1896 is al gedink aan die aankoop van die plaas Modderfontein as setel vir ’n dorp, maar die plan is kort daarna weer laat vaar. Vanaf 1890 is buitekerk op Modderfontein (Niekerkshoop) gehou. In 1893 was daar blykbaar weer sprake van die stigting van ’n dorp (en gemeente). Lidmate van die Prieska-gemeente wat woonagtig was aan die Griekwastadse kant van die Oranjerivier (lidmate te Koegas) rig ’n versoekskrif: Hulle wil onder geen omstandighede opgeneem word onder die nuwe gemeente (‘Modderfontein’) nie. Die kerkraad voldoen aan die versoek.

Die dorp Niekerkshoop is deur die broers J.P. en J.D. van Niekerk in 1899 aangelê op ’n vrugbare plaas met die naam Modderfontein. Die dorp het ’n standhoudende fontein gehad. Met sy honderde groen bome het die dorp "enigsins het aansien . . . van een bôlands dorp". Dorpstigting het die drang na die stigting van ’n gemeente laat toeneem. Daarvoor moes vooraf verlof gekry word vanaf Griekwastad en Prieska, omdat ’n aansienlike deel uit hierdie twee gemeentes by die te stigte gemeente gevoeg sou word. Prieska is teen die stigting van die gemeente gekant.

Die NG gemeente Niekerkshoop is deur die ringskommissie van Dutoitspan op 29 Maart 1904 gestig. Voor die stigting is die Woord en die sakramente om die beurt deur predikante van Prieska en Griekwastad bedien. Van die gemeente Griekwastad is ’n aansienlike deel afgesny om die gemeente Niekerkshoop te vorm. Ná afstigting het die konsulent, ds. P.T. Stroebel van Griekwastad die eredienste waargeneem. Omdat daar nog geen kerkgebou was nie, moes die pakhuis van die broers Van Niekerk vir eredienste gebruik word.

Op die eerste kerkraadsvergadering word die aanbod van die Van Niekerk broers aangeneem om ’n kerkgebou op te rig en vir tien jaar te huur. Die kansel, banke en lampe het van Robertson se kerk gekom. In Februarie 1906 is die kerk klaar gebou. Toe die huur in 1916 verstryk, is die kerkgebou deur die kerkraad aangekoop. Die kerk het sitplek vir 300 mense gehad. Die gemeente het in die stadium ’n sieletal van 1 400 gehad en tydens nagmaalsgeleenthede was die kerkgebou te klein.

Die eerste leraar was ds. J.R. Hugo en hy is in Januarie 1907 bevestig. Hy is in die tuig, in die jeugdige ouderdom van 38 jaar, oorlede. ’n Marmerplaat hang binne die kerk ter herinnering aan hom. Ds. J.A. van Zijl le Roux het hom opgevolg en hy is in Mei 1915 bevestig. Hy het die voorreg gehad om die Woord op die kansel (wat vanaf Robertson gekom het) te verkondig. Die kansel het vir hom groot emosionele waarde gehad: sy vader het voor dié kansel belydenis van geloof afgelê en is ook voor die kansel in die huwelik bevestig. Hyself is ook gedoop en het voor dié kansel belydenis van geloof afgelê.

Enkele leraars

• Jacobus Rudulf Hugo, 1907 - 7 Oktober 1914 (oorlede in die amp; getroud met die komponis Jeanette Toerien)
• Cornelius Johannes Grobler, 1920 - 1925
• Attie Botha, 1949 - 1956
• Stephanus Jacobus Botha, 1967 - 4 Maart 1972 (aanvaar sy emeritaat)
• Pierre Rousseau Smit, 29 Oktober 1978 - 28 April 1984

Bronne

• Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
• Olivier, ds. P.L., 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.
• Die geskiedenis van die gemeente Prieska op die Sinode van Noord-Kaapland se webtuiste Geargiveer 5 Oktober 2015 op Wayback Machine. URL besoek op 4 November 2014.