NG gemeente Villiers

Die NG gemeente Villiers is ’n gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die noordooste van die Vrystaat.

Ds. J.G.C. Steyn het die hoeksteen van die NG kerk Villiers op 14 September 1940 gelê. Die argitekte was Leendert en Geurt Geers van die firma Geers & Geers.

Ds. J.G.C. Steyn was Villiers se NG leraar van 1939 tot 1946.

Dorpstigting

L.B. (Lourens) de Villiers was die eienaar van die plase Pearson's Valley en Grootdraai waarop die dorp Villiers aangelê is. Die plek is dan ook na hom genoem. Die dorpsgrond het nog in 1895 aan hom en ná sy dood, aan sy boedel behoort tot dit in 1895 oorgegaan het op die naam van die dorpsbestuur. Die plase is reeds in 1881 uitgemeet en die naam Villiers aan die plek gegee. Die Volksraad is in 1882 gevra vir 'n poskantoor en 'n resident-vrederegter, maar die versoek is geweier. In 1890 en 1891 is die Volksraad letterlik gebombardeer met versoekskrifte om Villiers as dorp te erken. 'n Aantal reisigers en transportryers (o.a. J.W. Kirk, J.A.J. Kriek, J.W. McLean) het daarop gewys dat daar vir hulle geen hotel of herberg naby die Vaalrivier is nie. As die rivier vol is, moet hulle soms daar vir dae oorbly en "onder den vrijen Himmel" moet hulle slaap.

Ingesetenes van Wilgerivier, distrik Vrede, het verklaar dat die dorp reeds tien jaar gelede in 1881 uitgelê is en dat nagenoeg 400 erwe al verkoop is. Die dorp lê aan die Vaalrivier en die groot Voortrekker- en transportpad van Durban oor Harrismith na Johannesburg het hierdeur gegaan. 'n Dorp sal 'n beskerming wees vir die inwoners en misdaad verminder; dit sal ook die handel tussen die Vrystaat en Transvaal bevorder, en die twee state hegter aan mekaar smee. Nog 'n versoekskrif het gevra dat die dorp erken moet word onder die naam Blignaut, waarskynlik ter ere van die goewermentsekretaris. Die Volksraad kon nie langer doof bly nie, en het 'n kommissie (B.J.S. Wessels, J.C. Wessels en O.W. Steyn) in 1890 aangestel om die wenslikheid van 'n dorp te ondersoek. Die kommissie het bevind dat by Villiers 'n groot deurgang na Transvaal is, en die plek ver verwyder van ander dorpe; hulle was ten gunste van die stigting van 'n dorp, hoewel D.W. Steyn in die minderheid gestem het. Die Volksraad het Villiers in 1891 as dorp erken.

Gemeentestigting

Hier was 'n pont oor die rivier om waens en voertuie oor te neem wanneer die rivier te vol was om deur die drif te gaan. Dit het soms gebeur dat daar tot 300 waens gewag het wanneer die rivier selfs vir die pont te vol was. So het die eienaar besluit om hier 'n kerkgebou op te rig, waar die mense in hierdie afgeleë wyk van die gemeente Frankfort kon aanbid, en dit is in 1884 voltooi. Die ou gebou het nog teen die middel van die 20ste eeu gestaan, maar of dit nog die geval is, is onbekend.

Op vasgestelde tye is gereeld dienste gehou deur die leraar van Frankfort, ds. George Thom. Gedurende die Driejarige Oorlog is die kerkgebou afgebrand en ná die oorlog teen 'n koste van £700 herstel. Op aandrang van die leraar, wat weens swakke gesondheid dit ál moeiliker gevind het om die sowat 32 km hierheen af te lê en dienste waar te neem, is eindelik besluit om hier 'n gemeente te stig. Op 11 September 1907 het die Ringskommissie, bestaande uit ds. J.P. van der Spuy van Reitz, ds. A.J. Troskie van Lindley en 'n ouderling van Harrismith, hier vergader en is die gemeente uit die gemeentes Frankfort en Vrede met 'n ledetal van ongeveer 750 afgestig.

In 1908 het die gemeente haar eerste leraar, ds. J.C. le Roux, ontvang. Ná 'n troue diens van 30 jaar het ds. Le Roux in November 1938 afgetree. In Maart 1939 is ds. J.G.C. Steyn as leraar bevestig. In sy tyd is 'n sierlike nuwe kerk gebou en in Maart 1941 ingewy, sonder skuld en met 'n surplus van £1 700; asook 'n baie doeltreffende kerkkoshuis.

In Augustus 1946 neem ds. Steyn afskeid van die gemeente, en op 16 November 1946 is ds. H.F. Prinsloo as leraar bevestig. Omstreeks 1949 is 'n nuwe pastorie gebou, wat net soos die ou pastorie (wat ongeveer 40 jaar diens gedoen het) 'n sieraad vir die dorp was. In 1952 kon Ons gemeentelike feesalbum berig: “Ondanks baie wederwaardighede (teëspoed), het die seën van die Here kennelik op die gemeente gerus.”

Enkele leraars

• J.C. le Roux, 1908 - November 1938
• J.G.C. Steyn, Maart 1939 - Augustus 1946
• Hemdrik Frederik Prinsloo, 16 November 1946 - 1952
• Stofberg1961
• Christoffel Johannes Petrus Bornman, 5 Februarie 1966 - (vroeg in die 1980's)

Bronne

• (nl) Maeder, ds. G.A. en Zinn, Christian. 1917. Ons Kerk Album. Kaapstad: Ons Kerk Album Maatschappij Bpkt.
• (af) Nienaber, P.J. 1963. Suid-Afrikaanse Pleknaamwoordeboek. Kaapstad, Johannesburg: Suid-Afrikaanse Boeksentrum.
• (af) Olivier, ds. P.L., 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.

Eksterne skakels

• (en) Die NG kerk Villiers, soos te sien op Google Maps. URL besoek op 24 Augustus 2015.