Nikotien

Nikotien is ’n organiese verbinding wat in ’n relatief hoë konsentrasie in die tabakplant (Nicotiana tabacum) voorkom, asook in gedroogde tabak. Dit is een van die grootste oorsake van die verslawende, maar ook verdowende, uitwerking van die rookgewoonte. Wanneer die dwelm uitgewerk het, ontstaan onttrekkingsimptome. Nikotien is in 1828 die eerste keer geïsoleer deur twee Duitse chemici, Posselt en Reiman. In 1895 het Adolf Pinner die struktuurformule bepaal.

Die struktuurformule van nikotien.

Nikotien kom nie net in tabak voor nie, maar ook in allerlei plante wat tot die familie Solanaceae (die aartappelfamilie) behoort, saam met tamaties, aartappels en soetrissies. Dit kom ook voor in die blare van die kokaplant (Erythroxylum coca).

Eienskappe

Die stof is ’n higroskopiese, kleurlose, olieagtige vloeistof wat goed met water meng. Dit kan uit tabak onttrek word deur die blare 12 uur lank in water te week, waarna die nikotien bo dryf. Die stof smaak bitter en is sterk alkalies. Saam met ’n suur vorm dit ’n sout.

By ’n hoë temperatuur verdamp die nikotien maklik, waarna dit ingeasem kan word uit byvoorbeeld ’n sigaret. In kontak met die lug verkleur die stof bruinerig.

Skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Nikotien.

• Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Nederlandse Wikipedia vertaal.