Noord-Nicosia (Turks: Kuzey Lefkoşa, [kuˈzej lefˈkoʃa]) is die hoofstad en grootste stad van die nie-erkende Turkse Republiek van Noord-Siprus. Dit lê net noord van Nicosia, hoofstad van die internasionaal erkende Republiek Siprus, en word sedert 1964 deur die buffersone onder administrasie van die Verenigde Nasies van die suidelike deel geskei.

Noord-Nicosia
Kuzey Lefkoşa (Turks)

Kaart Wapen
Vlag
 Land Vlag van Turkse Republiek van Noord-Siprus Turkse Republiek
van Noord-Siprus
 Koördinate 35°11′N 33°22′O / 35.183°N 33.367°O / 35.183; 33.367
 Stigting 1964 (de facto)
 Oppervlakte:  
 - Totaal 92,8 vk km
 Hoogte bo seevlak 149 m
 Bevolking:  
 - Totaal (2011) 61 378
 - Bevolkingsdigtheid 660/vk km
 Tydsone OET (UTC +2)
 - Somertyd OEST (UTC +3)
 Burgemeester Mehmet Harmancı (TDP)
 Amptelike Webwerf lefkosabelediyesi.org
'n Uitsig oor Noord-Nicosia

Die stad is die ekonomiese, politieke en kulturele sentrum van Noord-Ciprus, met baie winkels, restaurante en winkelsentrums. Dit is die tuiste van 'n historiese ommuurde stad, gesentreer op die Sarayönü-plein, en 'n moderne metropolitaanse gebied, met die Dereboyu-streek as sy sentrum van besigheid en vermaak. Beskryf as 'n stad met hoë vlakke van welsyn, het dit groot stedelike groei en ontwikkeling in die 21ste eeu gesien, insluitend die bou van nuwe hoofweë en hoë geboue. Dit huisves 'n aansienlike aantal toeriste en 'n verskeidenheid kulturele aktiwiteite, insluitend sy internasionale feeste van teater en musiek. Met 'n studentebevolking van meer as 34,000, is Noord-Nicosia 'n belangrike sentrum van onderwys en navorsing en is die tuiste van vier universiteite, waarvan die Nabye-Ooste Universiteit die grootste is. Na die interkommunale geweld van die 1960's, is die hoofstad van Republiek Siprus verdeel tussen die eiland se Grieks-Sipriotiese en Turks-Sipriotiese gemeenskappe in onderskeidelik die suide en noorde in 1963.[1][2] 'n Staatsgreep deur die Griekse militêre junta in 'n poging om die eiland met Griekeland te verenig in 1974 het gelei tot die Turkse inval in Siprus, en die internasionale gemeenskap beskou Noord-Nicosia as sedertdien onder Turkse besetting.

Geskiedenis wysig

 
Sarayönü, 1969

Tydens die Siprus-krisis van 1963–64, in die nasleep van eensydige grondwetlike veranderinge deur die Grieks-Sipriote, het interkommunale geweld uitgebreek. Nicosia is deur die Groenlyn in Grieks- en Turks-Sipriotiese kwartiere verdeel, vernoem na die kleur van die pen wat deur die Verenigde Nasies-beampte gebruik is om die lyn op 'n kaart van die stad te trek.[3] Dit het gelei tot die staking van Turks-Sipriotiese deelname aan die regering, en na meer interkommunale geweld in 1964, het 'n aantal Turks-Sipriote na die Turkse wyk Nicosia verhuis, wat ernstige oorbevolking veroorsaak het.[4]

 
Stadsaal van Noord-Nicosia, Augustus 2009.

Op 15 Julie 1974 was daar 'n poging tot staatsgreep onder leiding van die Griekse militêre junta om die eiland met Griekeland te verenig. Die staatsgreep het aartsbiskop Makarios III as president van Siprus verdryf en hom vervang met die pro-Enosis-nasionalis Nikos Sampson.[5] In reaksie op die vooruitsig van Enosis, het die Turkse leër op 20 Julie 1974 die eiland binnegeval en van toe af die 37% van die noordelike deel van die Republiek van Siprus beset.[6][7][8] Die inval het twee fases ingesluit. Die tweede fase is op 14 Augustus 1974 uitgevoer, waar die Turkse leër hul stellings gevorder het en uiteindelik 'n totaal van 37% van die Siriotiese grondgebied ingeneem het, insluitend die noordelike deel van Nicosia en die stede Kyrenia en Famagusta.

Op 23 April 2003 is die Ledra-paleis-grenskruising deur die Groenlyn geopen, die eerste keer dat die kruising sedert 1974 toegelaat is.[9] Dit is gevolg deur die opening van Ayios Dometios-grenskruispunt op 9 Mei 2003.[10] Op 3 April 2008 is die Ledrastraat-grenskruising ook heropen.[11]

Administrasie wysig

As hoofstad is Noord-Nicosia Noord-Siprus se politieke, ekonomiese en kulturele sentrum. Noord-Nicosia huisves die ministeries van Noord-Siprus. Die stad word beheer deur die Nicosia Turkse Munisipaliteit, wat erken word deur die grondwet van die Republiek van Siprus.[12]

Verwysings wysig

  1. (en) "Cyprus". Lcweb2.loc.gov. 20 November 1967. Besoek op 26 Maart 2013.
  2. Lindley, Dan. Promoting peace with information: transparency as a tool of security regimes (2007) Princeton University Press, bl.87
  3. (en) "Nicosia Municipality". Nicosia.org.cy. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 April 2013. Besoek op 10 Maart 2012.
  4. (en) Solsten, Eric. "Intercommunal Violence". US Library of Congress. Besoek op 18 Junie 2012.
  5. (en) "CYPRUS: Big Troubles over a Small Island". Time (tydskrif). 29 Julie 1974. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Maart 2008.
  6. (en) Ker-Lindsay, James (2011). The Cyprus Problem: What Everyone Needs to Know. Oxford University Press. p. 44.
  7. (en) Athanasopulos, Haralambos (2001). Greece, Turkey and the Aegean Sea: A Case Study in International Law. McFarland. p. 15. ISBN 978-0-7864-5003-9.
  8. Alford, Jonathan. Adelphi papers, Issues 149–164 (1979), International Institute for Strategic Studies, p. 18.
  9. Emotion as Cyprus border opens (BBC News) Besoek op 2012-06-18.
  10. Report of the Secretary-General on the United Nations Operation in Cyprus
  11. Symbolic Cyprus crossing reopens (BBC News) Retrieved on 2012-06-18.
  12. (en) "The Constitution – Appendix D: Part 12 – Miscellaneous Provisions". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Augustus 2012. Besoek op 31 Desember 2010.

Eksterne skakels wysig