Oespenski-katedraal (Moskou)
Die Oespenski-katedraal of Katedraal van die Mariahemelvaart (Russies: Успенский собор, Oespenski sobor) is ’n Russies-Ortodokse kerk wat gewy is aan die hemelvaart van die Teotokos ("Gods Moeder"). Dit is aan die noordekant van Katedraalplein in die Moskouse Kremlin in Rusland geleë. Suidwes daarvan is die Kloktoring van Iwan die Grote. Die katedraal word as die moederkerk van Moskouse Rusland beskou. Die huidige weergawe is tussen 1475 en 1479 gebou in opdrag van die Moskouse grootprins Iwan III. Die argitek was Aristotele Fioravanti. Tussen 1547 en 1896 is die Russiese heersers hier gekroon. Dit is ook waar die meeste Moskouse metropoliete en patriarge begrawe is.
| Oespenski-katedraal | |
|---|---|
 Die suidelike aansig van die Oespenski-katedraal, gesien vanaf Katedraalplein.
| |
| Plaaslike naam | Успенский Собор |
| Ander naam | Katedraal van die Mariahemelvaart |
| Plek | Moskou,  Rusland
|
| Denominasie | Russies-Ortodoks |
| Ingewy | 1479 |
| Boustyl | Russies |
| Webtuiste | Oespenski-katedraal |
Geskiedenis
wysigArgeologiese ondersoeke in 1968 het aangedui die terrein van die huidige katedraal was ’n Middeleeuse begraafplaas, en dit het die vermoede bevestig dat ’n houtkerk in die 12de eeu hier gestaan het. Dit is omstreeks 1326 deur ’n kalksteenstruktuur vervang[1] wat in historiese rekords genoem word.
In die 14de eeu het metropoliet Pieter vir Iwan I (Iwan Kalita) oorreed om ’n katedraal gewy aan die Teotokos in Moskou te bou soos die een in die hoofstad, Wladimir. Bouwerk het op 4 Augustus 1326 begin, en die kerk is op 4 Augustus 1327 voltooi en ingewy. In dié tyd het Moskou die hoofstad van die prinsdom Wladimir-Soezdal geword.
Teen die einde van die 15de eeu was die ou kerk vervalle en in 1472 het die Moskouse argitekte Kriftsof en Misjkin ’n nuwe katedraal begin bou. Twee jaar later, in Mei 1474, was die gebou amper klaar toe dit skielik inmekaartuimel tydens werk aan die hoofkoepel.[2]
Ná die ramp het Iwan III Aristotele Fioravanti, ’n bekende argitek van Bologna, Italië, genooi om ’n nuwe kerk te ontwerp in die tradisie van Russiese argitektuur.[3] Die Katedraal van die Mariahemelvaart in Wladimir is weer as model gebruik en Fioravanti het ’n ligte en ruim meesterstuk ontwerp wat die gees van die Renaissance gemeng het met Russiese tradisies. Die nuwe katedraal is in 1479 ingewy. Die binnekant is met muurskilderings beskilder en met talle ikone versier, onder meer die Teotokos van Wladimir. Die kerk het daarna as model gedien vir baie ander Russiese kerke.
In 1547 het die kroning van die eerste tsaar van Rusland, Iwan die Verskriklike, in die katedraal plaasgevind.[4] Van 1721 af is die Russiese heersers hier gekroon. Die rituele inwyding van die Russies-Ortodokse metropoliete en patriarge het ook hier plaasgevind en hul grafte is ook hier.
Baie rampe het die katedraal in sy geskiedenis getref, onder meer brande in 1518, 1547, 1682 en 1737[5] en strooptogte deur die leërs van die Pools-Litause Gemenebes tydens die Tyd van Beroeringe in 1612. Tydens die Franse besetting van Rusland is dit gestoop en as ’n perdestal gebruik.
Die katedraal is tussen 1894 en 1895 en weer tussen 1910 en 1918 deeglik gerestoureer. Op 21 November 1917 is Tichon, die metropoliet van Moskou, hier ingehuldig as die eerste patriarg van die herstelde Patriargaat van Moskou. Ná die Russiese Rewolusie van 1917 het die Bolsjewiste al die kerke in die Moskouse Kremlin toegemaak en die katedraal het ’n museum geword. Met spesiale toestemming van Wladimir Lenin is die laaste Pasga in 1918 hier gehou.Die meeste van die katedraal se skatte is na die Kremlin se wapenmagasyn geskuif of oorsee verkoop.
Die gebou is in 1949/50, 1960 en 1978 opgeknap. In 1990, net ’n jaar of wat voor die verbrokkeling van die Sowjetunie, is die Oespenski-katedraal aan die Kerk terugbesorg vir periodieke kerkdienste.
Argitektuur
wysig
Die Oespenski-katedraal het ses kolomme, vyf apsisse en vyf koepels. Dit is geskoei op die Katedraal van die Mariahemelvaart in Wladimir in die sin dat kalksteenstapelwerk op ’n groot skaal gebruik is. Dit het ’n hoë kalksteenbasis en is gebou van wit steenblokke. Vir die boonste deel van die gebou het Fioravanti spesiale stene laat maak wat groter as die Russiese standaardgrootte was; dit het die gewig verminder en gesorg vir slanker boogstutte. Die oostelike twee kolomme voor die apsisse is tipies Russies omdat enorme reghoekige oop steunpilare gebruik is, terwyl die orige vier eenvoudiger Korintiese kolomme is. Die dun vorm van hierdie kolomme dra baie by tot die ligte, ruim effek van die binnekant.
Binne word die kerk oorheers deur sy muurskilderings. Die groot ikoonmuur dateer van 1547, maar die boonste twee rye is latere byvoegings van 1626 en 1653/1654 onder patriarg Nikon. Benewens sy liturgiese doel, het die ikoonmuur ook gedien as ’n soort trofeemuur – Russiese tsaars sou die belangrikste ikone van die stede wat hulle verower het by die versameling voeg. Een van die oudstes, Ikone met die Borsbeeld van Sint Joris, dateer van die 12de eeu en is na Moskou gebring deur Iwan die Verskriklike ná die verowering van Weliki Nowgorod in 1561.
Galery
wysig-
Die koninklike deur na die katedraal. -
’n Deel van die ikoonmuur en heilige deure. -
Relieke van Filip II, metropoliet van Moskou. -
In die skip van die katedraal. -
Die Oespenski-katedraal, deur Iwan Snegirjof (Moskou, 1856).
_-_Ivan_Mikhailovich_Snegirev.jpg)
Verwysings
wysig- ↑ Moskou, Northern Europe: International Dictionary of Historic Places, Vol. 2, ed. Trudy Ring, Noelle Watson, Paul Schellinger, (Routledge, 2013), 497.
- ↑ Dmitriĭ Olegovich Shvidkovskiĭ, Russian Architecture and the West, (Yale University Press, 2007), 84.
- ↑ Mark M. Jarzombek, Vikramaditya Prakash and Francis D.K. Ching, A Global History of Architecture, (John Wiley & Sons, Inc., 2011), 544.
- ↑ Isabel de Madariaga, Ivan the Terrible, (Yale University Press, 2005), 50.
- ↑ Seeing the Sights in Eighteenth century Russia: the Moscow Kremlin, Lindsey Hughes, "Eighteenth century Russia: society, culture, economy": Wittenberg 2004, red. Roger P. Bartlett, Gabriela Lehmann-Carli, (LIT Verlag Munster, 2007), 320.
Bronne
wysig- Klein, Mina. The Kremlin: Citadel of History. Macmillan Publishing Company (1973). ISBN 0-02-750830-7
- Tropkin, Alexander. The Moscow Kremlin: history of Russia's unique monument. "Russkaya Zhizn" (1980). ASIN: B0010XM7BQ
Eksterne skakels
wysig- Amptelike webtuiste
- 3D-model, Google Earth
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Oespenski-katedraal (Moskou).
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
