Olaf II van Denemarke

Olaf II van Denemarke of Oluf IV Haakonsson (1370 – 23 Augustus 1387) was van 1376 tot 1387 as Olaf II koning van Denemarke en van 1380 tot 1387 as Olaf IV koning van Noorweë. Hy was die seun van koning Haakon VI van Noorweë en koningin Margrethe I van Denemarke en dus die kleinseun van Magnus II van Swede en Waldemar IV van Denemarke. Hy was ook ’n aanspraakmaker op die troon van Swede.

Olaf II
Koning van Denemarke en Noorweë
Olaf II se seël.
Periode	3 Mei 1376 – 23 Augustus 1387 (Denemarke) 29 Julie 1380 – 23 Augustus 1387 (Noorweë)
Voorganger	Waldemar IV van Denemarke Haakon VI van Noorweë
Opvolger	Margrethe I
Huis	Bjelbo
Vader	Haakon VI van Noorweë
Moeder	Margrethe I
Gebore	1370
Oorlede	23 Augustus 1387

Vroeë lewe

Olaf is in 1375 op vyfjarige ouderdom as koning van Denemarke gekies met koningin Margrethe as sy regent. Sy het ’n kroningshandves namens hom onderteken omdat hy eers op vyftien koning kon word. Daarin het Olaf onder andere onderneem om die land terug te gee wat sy oupa Waldemar IV tydens sy bewind gekonfiskeer het.

Bewind

In 1380 met sy pa se dood het Olaf koning van Noorweë geword. Selfs toe hy in 1385 meerderjarig geword het, het sy ma deur hom regeer. Noorweë en Denemarke is dus onder Olaf verenig in ’n persoonlike unie. Die twee lande sou, met kort onderbrekings, dieselfde koning hê tot met Noorweë se onafhanklikwording in 1814.

Ondanks al die hoop wat Margrethe en die bevolkings van Denemarke, Noorweë en Swede vir Olaf se toekoms gehad het, is dit nooit verwesenlik nie. Hy is op 17-jarige ouderdom onverwags dood. Daar was dadelik gerugte dat hy vergiftig is, wat jare later gelei het tot die verhaal van die "Valse Olaf" (sien onder).

Margrethe

Ná sy dood is sy ma gekies as die "almagtige dame, meesteres en regent van die Koninkryk van Denemarke". Denemarke se grondwet het nie in dié tyd voorsiening gemaak vir ’n vrou op die troon nie. Die volgende jaar is sy gekies as Noorweë se "heersende koningin".

Na dié omverwerping van koning Albrekt van Mecklenburg se bewind in 1389 is sy gekies as "almagtige dame van Swede". Sy het dus die drie Skandinawiese koninkryke verenig in ’n persoonlike unie onder een kroon vir haar opvolger, koning Erik van Pommere op 13 Junie 1397.

Ná Olaf is geen Noorweegse koning vir die volgende 550 jaar op Noorweegse grondgebied gebore nie tot met die geboorte van prins Harald in 1937. Olaf se dood was ook die einde van die manlike linie van die Folkung-dinastie in Swede.

Die Valse Olaf

Die Pruisiese historikus Johan von Posilge het berig dat ’n "arm, siek man in 1402 na die land gekom en naby die dorp Grudentz gebly het". ’n Groep handelaars van Denemarke het hom gesien en gesê hy lyk baie soos wyle koning Olaf. Hulle het toe iemand anders gaan haal wat die koning al gesien het en dié het uitgeroep: "My heer die koning!" Baie mense, veral in Noorweë, het geglo dat Olaf nie dood is nie en dat koningin Margrethe hom vergiftig het sodat sy kon regeer. Daarna het Olaf glo weggekruip en gevlug.

’n Handelaar wat die nuus gehoor het, Tyme von der Nelow, het die man toe na Gdansk geneem, waar die mense van aansien hom as die regmatige koning van Denemarke en Noorweë verwelkom het en vir hom duur klere en presente gegee het. ’n Seël is vir hom gemaak en hy het aan koningin Margrethe geskryf en gesê hy is haar seun en en dat hy sy land en titels terugeis. Margrethe het aan hom teruggeskryf en gesê as hy kan bewys hy is haar seun, sal sy te bly wees om hom as sodanig te erken.

Die man is na die koningin geneem en daar is dadelik vasgestel dat hy nie Olaf was nie. Hy kon nie ’n woord Deens praat nie en toe hy ondervra is, het hy erken dat hy van Pruise is. Hy is daarna op die brandstapel tereggestel.

Skakels

• Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Olav IV of Norway