Pazzi-sameswering

Die Pazzi-sameswering (Italiaans: Congiura dei Pazzi) was 'n sameswering deur lede van die Pazzi-familie en andere om die Medici-familie as heersers van Renaissance Florence met geweld te ontsetel.

Pazzi-sameswering
Bronze medal with a portrait of Lorenzo and a depiction of the assassination attempt in the Duomo
Gedenkmedalje deur Bertoldo di Giovanni uit 1478 wat die sluipmoordpoging uitbeeld (Staatliche Münzsammlung, München)
Datum26 April 1478
LiggingKatedraal van Florence
Ongevalle
Giuliano de' Medici, vermoor
Francesco Nori, vermoor

Op 26 April 1478 is 'n sluipmoordpoging uitgevoer op Lorenzo de' Medici en sy broer Giuliano. Lorenzo is gewond maar het oorleef; Giuliano is gedood. Die mislukking van die sameswering het die posisie van die Medici versterk. Die Pazzi is gevolglik verband uit Florence.

Agtergrond

wysig

Die Pazzi-familie was nie die enigste aanstigters van die komplot nie. Die Salviati-familie, pouslike bankiers in Florence, was een van die hoofrolspelers van die sameswering. Hulle is op hul beurt weer beïnvloed deur Pous Sixtus IV, wat 'n vyand van die Medici was.

Francesco della Rovere, wat afkomstig was van 'n arm gesin in Ligurië, is in 1471 as pous verkies. As Sixtus IV was hy ryk en magtig en het hy gevolglik dadelik probeer om ook mag en rykdom aan sy broerskinders van die families della Rovere en Riario te laat toekom. Binne enkele maande na sy verkiesing het hy Giuliano della Rovere (die toekomstige pous Julius II) en Pietro Riario beide kardinale en biskoppe gemaak; vier ander nefies is ook kardinale gemaak. [1]:252[2]:128 Hy het Giovanni della Rovere, wat nie 'n priester was nie, prefek van Rome gemaak, en gereël dat hy introu in die da Montefeltro-familie, die hertogte van Urbino. Hy het namens Girolamo Riario, ook 'n leek - en miskien in werklikheid sy seun eerder as sy broerskind - gereël dat Imola, 'n klein dorpie in Romagna, aangekoop word met die doel om 'n nuwe pouslike staat in daardie gebied te vestig. [1]:252[2]:128 Imola het destyds gelê op die handelsroete tussen Florence en Venesië. Lorenzo de 'Medici het in Mei 1473 reëlings getref om dit van Galeazzo Maria Sforza, die hertog van Milaan, te koop vir 100,000 fiorini d'oro, maar Sforza het ingestem om dit eerder aan Sixtus as Lorenzo te verkoop vir die som van 40,000 ducats, mits sy buite-egtelike dogter Caterina Sforza met Girolamo Riario in die huwelik bevestig sou word [1]:253

Die aankoop is deur die Pazzi-bank gefinansier, alhoewel Francesco de 'Pazzi Lorenzo belowe het dat hy nie die pous sou help nie. As beloning het Sixtus IV aan die Pazzi-bank winsgewende regte toegeken om die pouslike bates te bestuur. Sixtus IV het sy neef Riario aangestel as die nuwe goewerneur van Imola, en aartsbiskop Francesco Salviati as aartsbiskop van Pisa, welke stad 'n voormalige kommersiële mededinger was, maar nou onderdanig was aan Florence. Lorenzo het geweier om Salviati toe te laat om Pisa binne te gaan weens die uitdaging wat so 'n kerklike posisie aan sy eie regering in Florence sou bied.

Die sameswering

wysig
 
'n Tekening deur Leonardo da Vinci wat dateer uit 1479 wat die opgehangde Pazzi-samesweerder Bernardo Bandini dei Baroncelli uitbeeld

Girolamo Riario, Francesco Salviati en Francesco de 'Pazzi het 'n komplot gevoer om Lorenzo en Giuliano de' Medici te vermoor. Pous Sixtus is genader vir sy ondersteuning. Hy het baie noukeurig beantwoord dat hy nie moord kan sanksioneer nie. Hy het dit duidelik gemaak dat dit vir die pousdom tot groot voordeel sou wees om die Medici uit hul magsposisie in Florence te laat verwyder, en dat hy vriendelik sou wees met enigiemand wat dit gedoen het. Hy het die mans opdrag gegee om te doen wat ookal hulle as nodig geag het om hierdie doel te bereik, en vermeld dat hy die nodige ondersteuning sou verskaf. [1]:254 'n Brief in die argiewe van die Ubaldini-familie, wat in 2004 ontdek is, het onthul dat Federico da Montefeltro, hertog van Urbino, 'n bekende humanis en condottiere vir die pousdom, ten nouste betrokke was in die sameswering en hom daartoe verbind het om 600 troepe buite Florence te posisioneer, wagtende op die regte oomblik om aan te val. [3]

Die aanval

wysig

Die Medici-broers is op Sondag 26 April 1478 tydens 'n Katolieke mis in die Duomo aangeval voor 10,000 teenwoordiges. Giuliano de 'Medici is 19 keer met 'n mes gesteek en het 'n swaardwond aan die kop opgedoen deur Bernardo Bandini dei Baroncelli en Francesco de' Pazzi se toedoen. Lorenzo het met ernstige, maar nie-lewensgevaarlike wonde ontsnap; hy is veilig in die sakristie opgesluit deur Angelo Poliziano. 'n Gekoördineerde poging om die Gonfaloniere en die Signoria te vang, is gekelder toe die aartsbiskop en hoof van die Salviati vasgekeer is in 'n kamer. Die "staatsgreep" het derhalwe misluk.

Alhoewel Lorenzo 'n beroep op die skare gedoen het om nie eise vir summiere straf te stel nie, is baie van die samesweerders, sowel as verskeie mense wat daarvan beskuldig is dat hulle deel van die sameswering was, gedood. Lorenzo het wel daarin geslaag om die neef van Sixtus IV, kardinaal Raffaele Riario, te red, wat waarskynlik 'n onskuldige was, sowel as twee familielede van die samesweerders. Daar is regdeur Italië jaggemaak op die samesweerders. Tussen 26 April, die dag van die aanval en 20 Oktober 1478, is altesaam tagtig mense tereggestel. [4]:456 Die meeste samesweerders is spoedig gevang en summier tereggestel; vyf, onder wie Francesco de 'Pazzi en Salviati, is aan die vensters van die Palazzo della Signoria opgehang. [2]:140. Jacopo de 'Pazzi, die hoof van die familie, het uit Florence ontsnap, maar is gevang en teruggebring. Hy is gemartel en toe aan die Palazzo della Signoria langs die ontbindende lyk van Salviati gehang. Hy is begrawe in die Santa Croce, maar die liggaam is opgegrawe en in 'n sloot gegooi. Dit is toe deur die strate gesleep en toe opgestel by die deur van die Palazzo Pazzi, waar die verrottende kop spottend as deurklopper gebruik is. Van daar is die oorskot in die Arnorivier gegooi; kinders het dit egter uitgehaal en aan 'n wilgerboom opgehang, en dit daarna weer in die rivier gegooi. [2]:141 Bandini dei Baroncelli, wat na Konstantinopel ontsnap het, is gearresteer en in boeie teruggebring deur Sultan Mehmed II, en is - steeds geklee in Turkse gewaad - op 29 Desember 1479 aan 'n venster van die Palazzo del Capitano del Popolo gehang. [2]:142[5] Op 6 Junie 1481 is drie verdere teregstellings uitgevoer.[4]:456

Die Pazzi is uit Florence verban en hul grond en eiendom is gekonfiskeer. Hul familienaam is uit die openbare registers verwyder. Al die geboue en strate wat hul naam gedra het is ook hernoem; en hul familiewapen met sy dolfyne is oral gevandaliseer. Enigiemand genaamd Pazzi moes 'n nuwe naam aanneem; en enigiemand wat met 'n Pazzi getroud was is verbied om openbare ampte te hou. [2]:142 Guglielmo de 'Pazzi, die man van Lorenzo se suster Bianca, is in huisarres geplaas [2]:141 en later verbied om die stad binne te gaan; hy het later gaan woon in Torre a Decima, naby Pontassieve. [6]

Nasleep van die sluipmoordpoging

wysig

In die nasleep van die sameswering het Sixtus IV Florence onder 'n interdik geplaas as gevolg van die teregstelling van aartsbiskop Salviati. Dit het die hou van misse en nagmaal verbied. Hy het die koning van Napels, Ferdinand I ― die tradisionele militêre arm van die pousdom ―ingespan om Florence aan te val. Sonder die hulp van Florence se tradisionele bondgenote in Bologna en Milaan het Lorenzo voor 'n weersinwekkende vooruitsig te staan gekom en 'n ongewone weg gevolg: hy het self na Napels geseil en homself onderhewig gestel aan die genade van die koning. Hy was drie maande in sy bewaring. Die moed en charisma van Lorenzo het Ferdinand I genoop om Lorenzo se pogings om vrede te bereik te steun. [7]

Die gebeure van die Pazzi-sameswering het die ontwikkeling van die Medici-regime op twee maniere beïnvloed: hulle het die ondersteuners van die Medici oortuig dat 'n groter konsentrasie van politieke mag wenslik was, en die hand van Lorenzo de' Medici versterk. [8]:223

Verwysings

wysig
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Vincent Cronin (1992 [1967]). The Florentine Renaissance. London: Pimlico. ISBN 0712698744.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Christopher Hibbert (1979 [1974]). The Rise and Fall of the House of Medici. Harmondsworth, Middlesex: Penguin. ISBN 0140050906.
  3. Marcello Simonetta, The Montefeltro Conspiracy: A Renaissance Mystery Decoded, Doubleday (2008) ISBN 0385524684
  4. 4,0 4,1 Nicholas Scott Baker (2009). For Reasons of State: Political Executions, Republicanism, and the Medici in Florence, 1480–1560. Renaissance Quarterly 62 (2): 444–478. doi:10.1086/599867. (abonnement vereis).
  5. Guido Pampaloni (1963). Bandini dei Baroncelli, Bernardo (in Italian). Dizionario Biografico degli Italiani, volume 5. Roma: Istituto dell’Enciclopedia Italiana. Accessed August 2017.
  6. Vanna Arrighi (2015). Pazzi, Cosimo de' (in Italian). Dizionario Biografico degli Italiani, volume 82. Rome: Istituto dell'Enciclopedia Italiana. Accessed April 2018.
  7. Lauro Martines (2003) April Blood: Florence and the Plot Against the Medici. Oxford: Oxford University Press, ISBN 9780195176094. pp. 187–196. Tobias Daniels: La congiura dei Pazzi: i documenti del conflitto fra Lorenzo de’ Medici e Sisto IV. Le bolle di scomunica, la “Florentina Synodus”, e la “Dissentio” insorta tra la Santità del Papa e i Fiorentini. Edizione critica e commento, Edifir, Florence 2013, ISBN 978-88-7970-649-0
  8. Nicolai Rubinstein (1997) The government of Florence under the Medici (1434–1494). Oxford: Oxford University Press.