Pieter Claassens
Pieter Claassens[1] (1949–27 April 1983) is op Wepener in die Vrystaat gebore as die seun van 'n vee-inspekteur.
Lewe en werk wysig
Omdat sy pa baie verplaas word, gaan hy by agt verskillende laerskole skool. Sy hoërskoolopleiding ontvang hy eers op Aliwal-Noord en dan op Jamestown, in Mafikeng en Zeerust. Hy behaal 'n B.A.-graad en 'n B.A. Honneurs-graad in sosiologie aan die Potchefstroomse Universiteit vir Christelike Hoër Onderwys, maar pas nie sy studierigting in die praktyk toe nie. Ná universiteit is hy onder meer joernalis by Oggendblad en Die Transvaler[2] en verbonde aan die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing se Instituut vir Taal, Lettere en Kuns in Pretoria.
Hy was versot op reis en besoek onder meer Griekeland, maak draaie in Namakwaland en die Transkei, bly agt maande op Onrus (waar hy noue kontak het met Uys Krige en Jan Rabie), werk vir twee jaar in die Transvaal en gaan dan weer terug Kaap toe. Hy besit nooit 'n motor in sy leeftyd nie. In sy latere jare raak hy toenemend eksentriek, onttrek hom van sosiale verkeer en word meermale by sielsieke-inrigtings opgeneem vir terapeutiese behandeling. Hy is sterk godsdienstig en oorweeg dit per geleentheid selfs sterk om as sendeling Indië toe te gaan, terwyl hy ook besonder belangstel in die Boeddhisme. Op 27 April 1983 pleeg hy selfdood[3] nadat hy lank aan depressie gely het. Hy skiet homself met 'n rewolwer in die Indwe Hotel in Sunnyside in Pretoria[4] en los slegs 'n kriptiese nota agter: “Ek vertrek op my laaste reis. Wees asb. so goed om my moeder te skakel”'.[5] In die verhaal “Die bruin lêer” wat in die bundel “Vreemder as fiksie”[6] opgeneem is, rekonstrueer die digter Johann de Lange hierdie gebeure na aanleiding van werklike gegewens uit 'n polisielêer.
Skryfwerk wysig
Aanvanklik publiseer hy sy gedigte in letterkundige tydskrifte soos Tydskrif vir Letterkunde, waarna hy drie digbundels uitgee. Hy skryf gedigte wat persoonlike uiting gee aan gevoelens en waarnemings, wat veral die eenvoudige en geweldige in die natuur uitbeeld. In Verse van 'n windswael[7]” val die speelse en volkse toon van die gedigte en die klankrykheid daarvan dadelik op. Die verse gaan oor godsdiens, die ewigheid, die natuur en die liefde, ingeklee deur die Khoi-idioom. Hierdie bundel word in 1981 benoem vir die Louis Luyt-prys vir letterkunde. “Varinkies van gister”[8] word ryklik geïllustreer met foto’s, wat die dromerige toon van die gedigte komplementeer. “Kinkelbos[9]” bevat verskeie hartseerliedjies waarmee veral die Boesmanlandse kultuur en stemming weergegee word. Baie van die gedigte getuig van ontnugtering, hoewel daar ook verse van son en lig is. Die beeldspraak en gebruik van klank is dié van 'n vakman.
Sy verse word in verskeie versamelbundels opgeneem, waaronder “Groot verseboek”, “Die Afrikaanse poësie in 'n duisend en enkele gedigte”, “Land van sonlig en van sterre”, “Die dye trek die dye aan”, “Poskaarte” en “Die mooiste Afrikaanse liefdesgedigte”. Die sanger Jannie du Toit toonset 'n aantal van sy verse, insluitende “Bruin serfyntjie” en “Trekliedjie” op sy album “' n Liedjie vir jou” en “Klopkloppie” op sy album “Drie-uur in die môre”.
Claassens skryf ook kortverhale waarvan sommige in Tydskrif vir Letterkunde gepubliseer word. As vertaler is hy veral aktief met die vertaling van jeug- en kinderverhale in Afrikaans, hoofsaaklik uit vorige Engelse vertalings uit die oorspronklike taal. Hierdie vertalings sluit in “Kattekwaad” van Margriet Heymans, “Doringrosie” van die gebroeders Grimm, “Die Mienkiepienkie-stert” van Katrina Viljamaa-Rissanen, “Die towerkwas” van Hisako Kimishima, “Koning Nooitgenoeg” van Prosenc, “Klein Jannie Blom” van Jan Kudláček, “Swartjie” van Josef Paleček en “Die towerspieël” van Lidia Postma.
Publikasies [10] wysig
- 1981 - Verse van 'n windswael
- 1982 - Varinkies van gister
- 1983 - Kinkelbos
Vertalings
1975
- Kattekwaad – Margriet Heymans
- Doringrosie – Jacob en Wilhelm Grimm
1976
- Die Mienkiepienkie-stert – Katrina Viljamaa-Rissanen
- Die towerkwas – Hisako Kimishima
- Koning Nooitgenoeg – Prosenc
- Klein Jannie Blom – Jan Kudláček
- Swartjie – Josef Paleček
- Die towerspieël – Lidia Postma
Ander verwysings wysig
- Wybenga, Henk en Scheepers, André “Ek ontvlug nie, ek vlug!” “Die Transvaler” 6 Maart 1981
Verwysings wysig
- ↑ Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria; Eerste uitgawe 2005
- ↑ K’rant: http://perskor.blogspot.co.za/2012/07/n-behoefte-aan-dringende-metafisika.html
- ↑ Claassen, George “Digter se dood laat 'n leemte…” “Beeld” 12 Mei 1983
- ↑ Eie beriggewer “Digter dood aangetref” “Die Volksblad” 29 April 1983
- ↑ Johann de Lange se “Vreemder as fiksie”, bladsy 154
- ↑ De Lange, Johann “Vreemder as fiksie” Human & Rousseau Kaapstad, Pretoria en Johannesburg; Eerste uitgawe 1996
- ↑ Cloete, T.T.: “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 19 no. 2, Mei 1981; Cloete, T.T. “Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 21 no. 2, Junie 1981; Le Roux, André “Beeld” 18 Mei 1981; Spangenberg, D.F. “Die Transvaler” 20 April 1981
- ↑ Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Claassens,_Pieter
- ↑ Brink, André P. “Rapport” 15 Januarie 1984; Cloete, T.T. “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 22 no. 4, November 1984
- ↑ Worldcat: http://www.worldcat.org/identities/lccn-no2008138896/