Quebecse Taalbeweging

Quebec was vir 200 jaar, sedert 1759 van die huidige standaardtaal in Frankryk afgesny, as gevolg van die Britse besetting van Kanada. Dit het ’n groot invloed op die Franse taal in Quebec gehad. Die Frans wat vandag in Quebec gepraat word, verskil sterk van die taal in Frankryk. Slegs ’n klein persentasie van die mense in Quebec praat Frans soos in Frankryk en hulle vorm die akademiese elite. Die taalkwessie het in die 20ste eeu tot hewige debatte gelei in Quebec. Daar was mense wat van mening was dat daar in Quebec 'n nuwe taal tot stand gekom het en dat hierdie taal geen bande meer met Frankryk en die Franse taal het nie. Verskillende omgangsvariëteite het in Kanada ontstaan, waarvan sommige van hierdie variëteite sterk gekreoliseer was. Die voorstanders van ’n eie taal in Kanada was van mening dat een van hierdie variëteite ontwikkel moes word tot ’n eie inheemse Quebecse taal. Hierdie groep was van mening dat die mense van Quebec ’n eie identiteit gevorm het en dat Parys nie meer as taalmodel kon dien nie. Die elite in Quebec het hierdie ontwikkeling met mag en mening probeer smoor.

Aansluiting by Frans

Onder leiding van La société du parler français au Canada was kampanjes veral in skole georganiseer, om kinders aan te moedig om Europese Frans as model te gebruik, maar weinig sukses is behaal. Die toestand verander egter drasties gedurende die sestigerjare van die 20ste eeu, toe onderwysers, parlementslede, sakelui en amptenare begin besef het dat die Paryse model daadwerklik gepropageer en nagestreef móét word ten einde die verengelsing in Kanada teë te gaan Die groot kultuurskat van die Franse taal en die prestige daarvan sou help om te voorkom dat die inwoners van Quebec verengels.

Taalraad

In 1961 gee die regering opdrag aan Office de la langue française (taalraad) om ’n program uit te werk waarvolgens die Quebecse Frans aansluiting moes soek by Franse Frans .). Die Office de la langue française moes ook die spreektaal van die Quebeccers stuur in die rigting van Europese Frans. "Radio Canada" sou dan ook 'n waardevolle bydra gelewer het in die propagering van die Paryse model. In 1974 word ’n nuwe beslissing deur die taalraad geneem. Die taalraad het verklaar dat Quebec en Frankryk gelyke vennote is, ongeag die rigting waarin die Franse taal mag evolueer en dat daar na taaleenheid gestreef moet word. Met gelyke vennote is wel erkenning gegee aan die bestaan van ’n eie inheemse taal in Quebec. Nogtans is bepaal dat Quebec die geskrewe en gesproke taalgebruik van Frankryk op die voet sou volg.

Aanbeveling

Die taalgebruik in die staatsdiens en die media het die Paryse model so goed moontlik bemark. Die navolging van die Paryse model het egter onder veral die lae sosiale vlakke stadig gevorder, in teenstelling tot die intellektuele. Dit is vandag steeds so, dat die omgangstaal nog skerp verskil van die taal wat deur die intellektuele elite gepropageer word. Tog het talle tipiese Quebecse uitdrukkinge sedert 1960 begin verdwyn, ten gunste van die Paryse model.

Die twee taalvariëteite van Quebec

In Quebec kan vandag gekies word tussen een van twee taalmodelle – as skryf en spreektaal. Enersyds is daar die modèle populaire of Québécois, wat gebaseer is op die gesproke taal, soos dit uit die taal van die vroeëre immigrante ontwikkel het. In hierdie model kom argaïese en kreoolse taalverskynsels voor. Andersyds is daar die modèle élitaire, wat veral op Europese Frans gerig is, waarvoor Parys model staan.

Die verskille tussen Québécois en Franse Frans is egter groter as die verskille tussen Brasiliaanse Portugees en Europese Portugees. Daarom is baie mense in Quebec van mening dat hulle nie Europese Frans as model moet volg nie, maar die inheemse Québécois as taalmodel moet dien. In Quebec word vandag 'n gesproke standaard aanvaar, wat van Europese Frans verskil. Hierdie variëteit simboliseer 'n duidelike Quebecse identiteit. Die bestaan van 'n eie inheemse kultuurtaal in Quebec, hou egter nie taalskeuring in met Franse Frans nie. Beide Québécois en Franse Frans, staan onder gesag van één taalakademie, naamlik die Académie Française.