Ranavalona I (gebore as Rabodoandrianampoinimerina; 1778 – 16 Augustus 1861), ook bekend as Ramavo en Ranavalo-Manjaka I, was van 1828 tot 1861 koningin van Madagaskar. Sy is as monarg aangewys ná die voortydige dood van haar man Radama I[1]

Ranavalona I
Koningin van Madagaskar

Regeer 11 Augustus 182816 Augustus 1861
Dinastie Hova
Voorganger Radama I
Opvolger Radama II
Gebore 1778, Ambatomanoina
Oorlede 16 Augustus 1861 (op 82 of 83),
Rova van Antananarivo
Volle naam Ranavalona I (Ranavalo-Manjaka I)
Ramavo
Eggenote Radama I
Rainiharo
Rainijohary
Kinders Radama II
Vader Prins Andriantsalamanjaka
Moeder Prinses Rabodonandriantompo

Bewind wysig

Ranavalona het ’n beleid van isolasionisme en selfonderhoud gevolg; sy het ekonomiese en politieke bande met Europese lande verminder, ’n Franse aanval op die kusdorp Foulpointe afgeweer en streng maatreëls ingestel om ontslae te probeer raak van die klein maar groeiende Malgassiese Christelike beweging wat onder Radama I begin is deur lede van die Londense Sendinggenootskap.

 
Ranavalona reis met ’n gevolg van slawe en soldate in haar draagstoel vergesel van haar seun, Rakoto, te perd.

Sy het in ’n groot mate gebruik gemaak van die tradisionele praktyk fanompoana (dwangarbeid as ’n manier van belastingbetaling) om openbare projekte te voltooi en ’n permanente weermag van tussen 20 000 en 30 000 Merina-soldate opgebou wat sy gebruik het om vrede in verafgeleë gebiede te bewaar en die ryk verder uit te brei.

Inwoners van Madagaskar kon mekaar van ’n verskeidenheid misdade aankla, insluitende diefstal, die beoefening van die Christelike geloof en veral heksery, waar iemand se skuld dikwels deur ’n soort beproewing, bekend as tangena, bepaal is. Tydens haar bewind van 33 jaar het ’n kombinasie van gereelde oorlogvoering, siektes, dwangarbeid en streng regsmaatstawwe gelei tot ’n hoë sterftesyfer onder soldate sowel as burgerlikes.[2] Tussen 1828 en 1861 het tangena jaarliks tot sowat 3 000 sterftes gelei. In 1838 is geraam tot 100 000 mense is in Imerina dood as gevolg daarvan – dit was rofweg 20% van die bevolking.[3]

Hoewel die Franse en Britte beperk is deur Ranavalona se beleide, het hul belangstelling in die Koninkryk Madagaskar nie afgeneem nie. Verdeelde lojaliteite in die koningin se hof het hulle in staat gestel om haar seun, Radama II, se troonbestyging te probeer verhaas. Die jong prins het met baie van sy ma se beleide nie saamgestem nie en was vatbaar vir Franse voorstelle vir die ontginning van die eiland se hulpbronne. Dié planne het egter nie uitgewerk nie en Radama sou die troon eers in 1861 bestyg toe Ranavalona op sowat 83-jarige ouderdom dood is.

Nalatenskap wysig

Ranavalona se Europese tydgenote het haar beleide veroordeel en haar uitgebeeld as ’n tiran of waansinnige. Hierdie negatiewe karakterisering het tot in die 1970's voortgeduur.[4][5] In onlangse akademiese navorsing is egter bevind sy was ’n koningin wat haar ryk probeer uitbrei het terwyl sy dit probeer beskerm het teen die indringing van Europese kulturele en politieke invloede.[5]

Die meeste navorsers beskou haar ondanks haar binnelandse beleide as ’n merkwaardige figuur in die Malgassiese geskiedenis en prys haar vir haar krag as heerser in ’n tydperk van spanning met Europese magte.[5]

Verwysings wysig

  1. "Genealogy". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Augustus 2017. Besoek op 14 April 2018.
  2. Campbell, Gwyn (Oktober 1991). "The state and pre-colonial demographic history: the case of nineteenth century Madagascar". Journal of African History. 23 (3): 415–445.
  3. Campbell, Gwyn (Oktober 1991). "The state and pre-colonial demographic history: the case of nineteenth century Madagascar". Journal of African History. 23 (3): 415–445.
  4. Berg, Gerald (1995). "Writing Ideology: Ranavalona, the Ancestral Bureaucrat". History in Africa. 22: 73–92. doi:10.2307/3171909. JSTOR 3171909.
  5. 5,0 5,1 5,2 Kamhi, Alison (Mei 2002). "Perceptions of Ranavalona I: A Malagasy Historic Figure as a Thematic Symbol of Malagasy Attitudes Toward History". Stanford Undergraduate Research Journal: 29–32.

Eksterne skakels wysig