Royal National Theatre

Die Royal National Theatre in Londen, tussen 1962 en 1988 amptelik en ook vandag nog gewoonlik kort National Theatre (NT) genoem, is een van die Verenigde Koninkryk se drie vernaamste instellings vir uitvoerende kunste, naas die Royal Shakespeare Company en die Royal Opera House.

Royal National Theatre
Die Royal National Theatre, soos gesien vanaf die nabygeleë Waterloo-brug
Adres	Upper Ground, South Bank
Stad en poskode	London SE1 9PX
Land	Verenigde Koninkryk
Geopen in	1976
Sitplekke	Olivier Theatre: 1 150 Lyttelton Theatre: 890 Dorfman Theatre: 450
Argitek	Sir Denys Lasdun
Boustyl	Brutalisme
Webtuiste	nationaltheatre.org.uk

Vanaf sy stigting in 1963 tot 1976 is die toneelgeselskap in die Old Vic-teater in Waterloo Road gevestig. Die laaste opvoering in die Old Vic is in Februarie 1976 aangebied. Later dié jaar het die geselskap na die huidige teatergebou verhuis wat langs die Teemsrivier in die South Bank-buurt van Sentraal-Londen geleë is. Naas opvoerings in die Royal National Theatre is die toneelgeselskap dikwels ook op toer om sy produksies in teaters dwarsoor die Verenigde Koninkryk aan te bied.

Die Royal National Theatre vorm saam met ander konsertsale en museums – die Southbank Centre (met die Royal Festival Hall, die Queen Elizabeth Hall, die Purcell Rooms, Poetry Library en die Hayward Art Gallery vir moderne kuns wat sy deure in 2018 sal heropen), die Museum of the Moving Image en die BFI Southbank (tussen 1951 en 2007 bekend as National Film Theatre) – die fokus van kulturele instellings langs die Teems se suidoewer.

Die teatergebou is deur Sir Denys Lasdun (1914–2001) en sy vennoot Peter Softley in die brutalistiese styl ontwerp en in 1976 amptelik ingewy deur Haar Majesteit koningin Elizabeth II. Dit huisves drie ouditoriums – The Olivier (waarvoor die antieke Griekse teater in Epidauros as voorbeeld gedien het), The Lyttelton en die kleiner Dorfman Theatre. Geriewe vir die publiek sluit daarnaas verskeie kafees en restaurante (waaronder die vlagskiprestaurant House at the National Theatre met sy buitengewone interieurontwerp wat 'n huldeblyk aan die teater se brutalistiese boukuns is), 'n kroeg en 'n boekwinkel in. Sedert 2015 beklee Rufus Norris die pos van teaterdirekteur. Sy voorgangers was Laurence Olivier (1963–1973), Sir Peter Hall (1973–1988), Sir Richard Eyre (1988–1997), Sir Trevor Nunn (1997–2003) en Sir Nicholas Hytner (2003–2015). In 1988 het koningin Elizabeth II koninklike status aan die teater verleen wat hom sedertdien "Royal" mag noem.

Geskiedenis

Beplanningsfase

Toe Lasdun in 1963 aangestel is om die nuwe skouburg te ontwerp, het die amptelike bouplan naas drie teatersale ook voorsiening gemaak vir 'n operahuis. Die bedoelde bouperseel was langs die Teems geleë - op die plek van die huidige Jubilee Gardens. Dié planne is egter in 1966 deur 'n nuwe parlement geskrap wat nie meer bereid was om die opera te befonds nie. In die volgende jaar is die hele projek na 'n nuwe perseel rivieraf verskuif. Die nuwe beoogde ligging sou Lasdun se ontwerp grootliks beïnvloed - hier is hy geïnspireer deur nabygeleë geboue en strukture soos Somerset House en die Waterloo-brug, maar ook deur die uitsig op die verderaf geleë Sint Pauluskatedraal.

As hy die projek benader het, het sy visie van openbare ruimtes ingang gevind tot die ontwerp. Enige plein of openbare ruimte is deur Lasdun as 'n soort "vierde teater" beskou waar lede van die publiek die rolle van hul daaglikse lewe speel:

Terwyl hy die projek ontwerp het, het Lasdun 'n foto van die Piazza San Marco in Venesië teen sy muur geplak wat 'n kring mense by 'n opelug-opvoering vertoon het. Hy het dit "argitektuur voor die argitektuur" genoem en dit ter herinnering vir die feit gebruik dat mense hul eie teater skep, net deurdat hulle in 'n openbare plek vergader om na 'n dramatiese opvoering te kyk. – William J. R. Curtis

Die 21ste eeu

Doeltreffende LED-beligting van betonoppervlaktes skep atmosfeer

Die soms winderige terrasse en ander openbare ruimtes van brutalistiese geboue vind nie by alle besoekers aanklank nie. Dat ook die National Theatre se openbare ruimtes, bo- of ondergronds, 'n gewilde oefenplek vir skaatsers geword het, is vroeër as bewys aangevoer dat Lasdun se ontwerp allesbehalwe geslaagd was. Intussen het persepsies verander.

In 2007 is 'n vennootskap aangegaan met Philips Lighting om die teater se buitebeligting deur kleurveranderende LED-lampe te vervang. Die teatergebou se buiteaansig het sodoende saans en snags kleurvoller en meer aantreklik geword.

Eksterne skakels

Media

• Die National Theatre se Discover-kanaal op YouTube