NG gemeente Die Vlakte: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes) |
Morne (besprekings | bydraes) |
||
Lyn 9:
==Agtergrond==
Die ontstaan van die gemeente kan teruggevoer word tot 1927 toe ds. [[Pieter Gerhardus Jacobus Meiring|P.G.J. Meiring]], leraar van [[NG gemeente Rondebosch|Rondebosch]], aangekondig het dat 'n saal vir die gemeentelede van Crawford gebou gaan word. Die lidmate daar was minder gegoed as dié in die res van die gemeente en vir baie was dit moeilik om elke Sondag die 5 km en meer na die moederkerk in [[Rondebosch]] af te lê.
Moontlik is daar toe reeds dienste op die Kaapse Vlakte gehou, want in Desember 1926 neem die kerkraad van br. K.C. Dekenah 'n harmonium oor wat hy vir gebruik by die dienste in Anderdale, die ou naam vir [[Crawford]], gekoop het. Vroeg in 1927 berig ds. [[Pieter Gerhardus Jacobus Meiring|Meiring]] dat hy met sy herderlike besoeke in die omgewing van Crawford "'n heel aantal leden onzer Kerk" aangetref het vir wie se gerief daar so spoedig moontlik 'n kerksaal gebou moes word. Die kerkraad deel hierdie oortuiging en in die Julie-vergadering rapporteer die voorsitter dat die eienaar van die dorp Crawford vier standplase teen £50 vir die bou van 'n saal aangebied het. Broers Dekenah en Pickard moes die erwe gaan uitkies en die voorsitter sou by die volgende vergadering 'n sketsplan voorlê vir 'n saal wat saam met die terrein en meubels hoogstens £800 moes kos.
Op 'n spesiale vergadering in Augustus 1927 sê die voorsitter dat daar vier erwe teen £25 stuk gekoop is, maar eers na verskeie vergeefse pogings om die gebou teen die genoemde prys te laat oprig — een keer is die koste op minstes £1 200 gestel — kom die blye tyding in September 1928 dat ouddiaken C. van der Vlugt die bouwerk vir £690 aangeneem het. Hierdie som het nie die omheining en die banke ingesluit nie. Tydens die sitting van die Sinode is die hoeksteen op Saterdagnamiddag [[20 Oktober]] [[1928]], deur die Moderator, ds. G.J. Hugo (Porterville), gelê.
Na die inwyding van die gebou op Sondagmiddag [[16 Desember]] [[1928]], is daar gereelde Sondagnamiddag-dienste gehou en die opkomste was betreklik goed. Op die Sondag na die inwyding is die eerste kindjie, Gert Christiaan, 'n seuntjie van br. August W.H. Steffen en sy eggenote, in die saal gedoop en op 10 Februarie 1929 is die Nagmaal vir die eerste keer daar gevier. Nog in dieselfde jaar het die Skoolraad die gebou teen £5 per maand vir skooldoeleindes gehuur.
Die totale koste van die saal het £877.19s.2d. beloop, waarvan £700 aan die kontrakteur, £111.12s.0d. vir die grond, £231.10s.11d. vir die omheining en £37.0s.3d. vir die meubels betaal is. Dit was 'n duur onderneming, maar Rondebosch het dit as 'n eer beskou dat hy wat tot kort tevore self hulpbehoewend was, nou in die geestelike nood kon voorsien van 'n groot aantal behoeftige lede van ons Kerk wat meestal uit die buitedistrikte deur die droogtes en ander oorsake na die stad gedryf is en hulle op die Vlakte gevestig het.
Totdat Rondebosch 'n medeleraar gekry het, is ene mej. Botha met behulp van die Hoofbestuur van die [[Vrouesendingbond]] as geestelike werkster op die Vlakte geplaas. Die [[Vrouesendingbond]] van die gemeente het haar salaris en die kerkraad haar losieskoste gedra. In 1929 is daar 'n bykomende ouderling (br. H.R. Theunissen) en 'n bykomende diaken (br. S.P. le Roux) vir die Vlakte-wyk gekies. In 1930 is daar 'n konsistorie by die saal aangebring. Van die £100 wat dit gekos het, het die kerkkas en die wyk elk die helfte betaal. Met waardering het die kerkraad in November 1932 kennis geneem van die opbrengs van £25.2s. by 'n basaar op die Vlakte. Terselfdertyd het 'n onbekende suster 'n nagmaalservies vir gebruik in die kerk van Crawford geskenk. Eers in 1935 het die saal elektriese beligting gekry.
;Landsdowne
In Februarie 1931 berig oud. Theunissen dat daar in [[Lansdowne]] 'n saal vir dienste op Sondagaande gratis te kry was en die hou van sulke dienste of bidure word aan hom en diaken Le Roux opgedra. Twee maande later verneem die kerkraad dat dié byeenkomste bevredigend bygewoon word en toe die gemeente 'n tweede leraar kry, word die dienste op Lansdowne twee keer per maand deur die predikante om die beurt waargeneem. Die volgende jaar bepleit mnr. D. Lamprecht, onderwyser op Lansdowne, die aankoop van die "Church Hall" aldaar van die verbandhouers teen omtrent £900, maar ds. Meiring sr. lug sy vrees vir twee middelpunte vir eredienste op die Vlakte. Na 'n deeglike bespreking van die saak is daar dan ook geen besluit geneem nie.
Sommer kort hierna, egter, ontmoet mnre. Kritzinger, Buitendag en Lamprecht die kerkraad in verband met die behoefte aan 'n eie kerksaal vir die Lansdowne-wyk. Die Afrikanerbevolking in daardie buurt was reeds groot en het steeds aangegroei, terwyl die saal wat in gebruik was, geen waardige plek van aanbidding was nie omdat dit ook vir "sondige" doeleindes gebruik is. Die wyk het self vurig daarna verlang om 'n saal te hê wat vir kerklike werksaamhede soos die Sondagskool en die Jongeliede-vereniging afgesonder kon word. Die toestand was ernstig. Sektes het onder die mense gewoeker en die verlede het klinkklaar bewys dat die mense nie die dienste in Crawford wou bewoon nie, maar eerder na ander genootskappe of sektes oorgegaan of tot algehele kerkloosheid verval het. Wat die saak vererger het, was die groot aantal kinders wat die Sondagskool in Crawford kwalik kon bereik. Daar was twee erwe naby die skool en in die middel van die wyk vir £150 te koop en so 'n saal sou stellig vir skooldoeleindes gehuur word.
Nadat die afvaardiging vertrek het, het veral ds. Meiring sr. en br. A.W.H. Steffen op die ernstige besware teen 'n saal daar gewys. Lansdowne was te naby aan Crawford en dit kon 'n "nadelige morele uitwerking" op die lede van Crawford se gemeenskap hê wat self ook heel ver van hul saal af gewoon het. Verder sou 'n saal in Lansdowne die onderlinge tweedrag verskerp en dit later vir die twee wyke onmoontlik maak om as eenheid saam te werk. 'n Uitgerekte bespreking het tot die besluit gelei dat die erns en opregtheid van die Lansdowne-gemeenskap getoets sou word deur hulle die geleentheid te gee om op 'n lys te toon wat hulle bereid was om vir die saak te doen en op te offer. Op dieselfde vergadering is daar gerapporteer dat die stadsraad vir die onmiddellike toekoms geweier het om van Tarongaweg wat Crawford en Lansdowne verbind het, 'n harde pad te maak.
Na 'n grondige ondersoek besluit 'n spesiale kerkraadsvergadering in November 1932 om £500 aan die oprigting van 'n saal op twee erwe naby die laerskool te bestee. Hierdie bedrag moes alle koste insluit en die sowat £200 waarvoor daar op die lys van br. S.F le Roux geteken was, moes 'n deel daarvan uitmaak. Broers Dekenah, Le Roux en ds. [[Arnold Meiring|A.M. Meiring]] moes die onderneming verder voer. Toe daar twee erwe naasaan die ander twee teen £110 verkrygbaar is, onderneem die kerkraad einde Januarie 1933 om self die saal daarop te bou. Die materiaal sou deur broers Dekenah en Le Roux aangekoop word en laasgenoemde is gehuur om die arbeid te verskaf. So kon daar werk verskaf word aan lede van die Kerk in Lansdowne wat dan weer 'n deel van die loon vrywillig aan die kerk sou afstaan. Die argitek A.L. Meiring het reeds 'n plan vir die gebou opgetrek.
Dit was 'n deel van die voorstel dat dié saal as plek van aanbidding aan Crawford ondergeskik moes bly en dat die sakramente slegs in Crawford bedien sou word. Die Kaapse Stadsraad is verder bedank vir hul aanbod om die saal wat toe vir Sondagoggend- en aanddienste gebruik is, vir 'n onbepaalde tyd aan die kerkraad te gee. In April is 'n ekstra uitgawe van £50 eenparig goedgekeur.
Die hoeksteentjie is op [[22 Maart]] [[1933]] "ter Ere Gods" gelê en die inwyding het op [[12 Mei]] [[1933]] met 'n rede deur ds. Meiring sr. plaasgevind. Die volgende dag het 'n basaar en konsert £43.5s. gelewer waardeur die koste van die stoele ruim gedek is. Die vrywillige bydraes van die lede het reeds op £55 gestaan. Die totale koste, omheining ingesluit, het £656.3s.11d. beloop, maar die lede sou self die ekstra £6.3s.11d. vind. Die grond en transport daarvan het byna £120 gekos en £147 het vir die arbeid op die tender van br. Le Roux gegaan. Die argitekte Louw en Louw, die firma van [[Wynand Louw]], het die planne voorsien en die toesig, alles kosteloos, gehou. In Lansdowne het daar groot geesdrif vir die saal geheers en die lede sou hulle geldelike verpligtinge nakom. In 1933 is 'n klavier van mnr. M.M. Kritzinger wat in die saal gebruik is, vir £30 aangekoop. Die C.J.V. van die wyk het £20 betaal en die kerkraad het die verkoper van die betaling van £10 op die saallys vrygestel.
Toe die saal in 1935 teen £7 per maand deur die skoolraad gehuur is, is die behoefte aan 'n groot konsistorie vir 'n ekstra klaskamer gevoel. Ofskoon dit onseker was vir hoe lank die skoolraad die saal sou huur, het die kerkraad aan die dringende versoek van die broeders van Lansdowne voldoen en br. S.P. le Roux het die konsistorie vir £150 gebou. Nadat daar lank sonder groot sukses met die stadsraad oor die "oopmaak" van Rangeweg na die saal gekorrespondeer is, het br. Le Roux op eie koste "'n tydelike stukkie pad gekonstrueer."
Een van die redes vir die bou van die saal, was dat dié deel van die Kaapse Vlakte destyds dikwels in die winter oorstroom het. Trouens, dit het 'n probleem gebly tot die hele gebied teen die middel tagtigerjare toegebou en van stormwaterdreinering voorsien is.
==Afstigting en inlywing==
| |||