Hawaii: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
→‎Landbou: Skakel
Lyn 239:
Net soos in ander Polinesiese gemeenskappe het [[branderplankry]] ook in Hawaii 'n belangrike rol gespeel en het deel gevorm van die plaaslike rituele. Tydens die vervaardiging van 'n branderplank en sy eerste gebruik is religieuse plegtighede gehou. Volgens Hawaise liedere was dit die "sport van konings" wat al in die 15de eeu beoefen is. Gewoonlik het die konings en stamhoofde oor die beste branderplanke beskik wat van die beste beskikbare hout vervaardig is, en ook die mees geskikte strande was net vir die heersersklas toeganklik.
 
Die stamhoof was gewoonlik die beste branderplankryer van die gemeenskap en het sodoende sy hoë status bevestig. Ook gewone Polinesiërs was by die sport betrokke en het hulle vaardighede op die swaar branderplanke bewys. Hierdie tradisionele planke was sowat ses meter lank met 'n gewig van meer as 150 pond een is oorwegend van swaar ''koa''-hout gemaak. Die historiese swaar branderplanke word deesdae net op baie groot branders gebruik.
 
Die Christelike sendelinge, wat omstreeks 1820 na Hawaii gekom het, het branderplankry as 'n dekadente tydverdryf beskou, en tydens die 19de eeu het hierdie sport by die inheemse bevolking minder gewild geraak. Eers in die vroeë 20ste eeu het Blanke geesdriftiges die ou Polinesiese sport herontdek. Veral die plaaslike branderplankryer Duke Kahanamoku (1890-1968), wat as swemmer in [[Olimpiese Somerspele 1912|1912]] en [[Olimpiese Somerspele 1920|1920]] Olimpiese goue medaljes gewen het, het baie tot die nuwe gewildheid van die sport bygedra. Hy het in Kalifornië en aan die Amerikaanse weskus net soos in Australië duisende aangesteek met sy geesdrif vir branderplankry. In 1968, die jaar van sy afsterwe, is 'n belangrike kompetisie, die ''Duke Kahanamoku Surfing Classic'', na hom vernoem.
 
Makaha Beach aan die weskus van O{{okina}}ahu is die toneel van die ''Buffalo's Big Board Surfing Classic'', 'n kompetisie waarby die ou tradisionele ''olo''-branderplankrystyl met die sogenaamde ''elephant guns'' herleef - baie swaar Polinesiese branderplanke met 'n gewig van tot by vyftig pond en 'n lengte van dikwels meer as drie meter. Die kompetisie, wat in die styl van die ou Hawaise makahiki-sportfees gehou word, is deur die plaaslike branderplankryer Richard "Buffalo" Keaulana in die lewe geroep.
 
Die atletiese sport word vandag dwarsoor die wêreld deur mans en vroue beoefen. Die groot Hawaise branderplankry-kompetisies word gewoonlik tussen laat November en die middel van Desember gehou wanneer die winterstorms in die noordelike Stille Oseaan veral langs die noordkus van Oahu baie groot branders laat ontstaan en sodoende gunstige toestande vir branderplankryers skep. 'n Sirene kondig die natuurverskynsel aan vir alle geesdriftiges in die gebied aan, wat met bekende branderplankrystrande soos Sunset Point, Waimea Bay en Halaiwa pronk.
 
== Verwysings ==