Benseen: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
→‎Kanker: Verbeter
korr.
Lyn 3:
|formule={{chem|C|6|H|6}}
|struktuur=Benzene geometrie.svg
|struktuur2=Benzene density isosurface.png|LD50= akuut 930 mg/kg (rot)<ref name=SciLab />(rot) damp LC50=10.&nbsp;000 dpm vir 7 uurure (rotin rotte)
|Selfontbrandingspunt= 497,79&nbsp;°C<ref name=SciLab />
|Flitspunt= -11,1&nbsp;°C<ref name=SciLab />
Lyn 17:
}}
 
'''Benseen''' is 'n aromatiese organiese verbinding met die chemiese formule {{chem|C|6|H|6}}.
 
== Produksie ==
In 1825Faraday het Faraday benseen vir die eerste keer in 1825 geïsoleer en Mitscherlich het dit uit [[bensoësuur]] en kalk gesintetiseer. Die stof word gewoonlik uit steenkoolteer (sedert 1849) of aardolie (sedert 1941) verkry.<ref>{{Aut|Beth Hibbs, Sharon Wilbur, Julia George}} Toxicological Profile for Benzene, 1997, ATSDR/EPA US Department of Health and Human Services, contract no 205-93-0606</ref>
 
== Gebruik ==
Benseen word gebruik vir die sintese van [[fenol]], wat 'n belangrike grondstof vir die farmaseutiese industrie, die bounywerheid en die motorindustrie is. Gewoonlik word fenol deur die Hock-proses vervaardig waartydens benseen met [[propeen]] tot [[kumeen]] reageer. Dan word kumeen geoksideer tot kumeenhidroperoksied en dit ontleed<-- regte woord? -->ontbind totna fenol en [[asetoon]]. Dis is egter ook moontlik om benseen direk met 'n [[Palladium|Pd]]-katalisator te hidroksileer.<ref>{{Aut|Laurent Bartolotto}} Direct hydroxylation of benzene to phenol in a microstructures [[Palladium|Pd]]-based membrane reactor,. proefskrifProefskrif, 2011, ISBN 978-3-86644-695-3</ref>
 
== Kanker ==
Sedert 1928 het dit duidelikis gewordbevind dat daar 'n verband is tussen blootstelling aan benseen en die ontstaan van [[kanker]] is, en veral bloedkanker, dus is benseen 'n [[karsinogeen]]. In die jare 1960–1970 het mense wat in die leerindustrie gewerk het in [[Turkye]] en [[Italië]] in die leerindustrie gewerk het, daaronder gely. In die middel 1970's was dit die werkers van Pliofilm, waar benseen as oplosmiddel gebruik is, wat 'n ongewoonongewone aantal gevalle van leukemie opgelewer het, wat die eerste kwantitatief betroubarekwantitatiefbetroubare gegewens verskaf het. Die outoriteiteowerheid het gereageer deur die gemiddelde blootstelling oor 8 uur tot net 1 dpm te beperk. Benseen is 'n belangrike industriële chemiese stof en blootstelling aan klein hoeveelhede kan kom van tabaksrook[[tabak]]rook, uitlaatgasse, verbrandingsprodukte en drinkwater.<ref>{{Aut|James McCluskey}} Benzene Related Hematological Disorders: Evidence for a Threshold in Animals and Humans., dissertationProefskrif, 2008, UMI number 3347303</ref>
 
== Verwysings ==