Etanol: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes) No edit summary |
No edit summary |
||
Lyn 14:
| C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>OH
|-
| [[Molekulêre massa]] || 46.069 [[
|-
| [[CAS-nommer]] || 64-17-5
Lyn 33:
<br />63 [[bar]]
|-
| [[Smeltingswarmte|ΔH<sup>smelt</sup>]] (ook
| 4.9 kJ/mol
|-
Lyn 49:
| [[Suurheidskonstante|pKa]] || 15.9 (H<sup>+</sup> van -OH groep)
|-
| [[pH]] || 7.0 (
|-
! colspan=2 bgcolor=#ffdead |
'''
|-
| [[Standaard vormingsentalpieverandering|Δ<sub>f</sub>H<sup>0</sup><sub>liquid</sub>]]
Lyn 66:
|-
! colspan=2 bgcolor=#ffdead |
'''
|-
| [[Standaard vormingsentalpieverandering|Δ<sub>f</sub>H<sup>0</sup><sub>gas</sub>]]
Lyn 80:
|-
| Akute uitwerking
| Naarheid, braking,
|-
| Kroniese uitwerking || Afhanklikheid
|-
| [[Flitspunt]] || 17 °C
Lyn 104:
|}
'''
== Geskiedenis ==
Lyn 111:
== Vervaardiging ==
[[Lêer:Ethanol Flasche.jpg|duimnael|links|94% gedenatureerde etanol wat vir huishoudelike gebruik verkoop word]]
Etanol vir gebruik in alkoholiese drank word deur [[gisting]] vervaardig: Dit is 'n produk van die [[metabolisme]] van [[koolhidraat|suiker]] in sekere [[gis (organisme)|gisspesies]] in die afwesigheid van suurstof. Daar word na die kweekproses van gis onder toestande gunstig vir die vervaardiging van alkohol as [[brouery]] verwys. Gis kan slegs groei as die alkoholkonsentrasie teenwoordig minder as 14% is. Die alkoholkonsentrasie kan egter verhoog word deur die
Vir 'n alkohol-water mengsel, bestaan daar 'n maksimum kookpunt [[aseotroop]] by 96% etanol en 4% water. Dit beteken dat [[distillasie|fraksionele distillasie]] van etanol-water mengsels (van 96% of laer suiwerheid) nie 'n suiwerheid van hoër as 96% etanol kan lewer nie. Daarom word etanol met 'n 95% etanol in waterinhoud dikwels as [[oplosmiddel]] verkoop.
Lyn 117:
Om suiwer etanol te vervaardig word 'n klein hoeveelheid [[benseen]] bygevoeg en word die mengsel weer fraksioneel gedistilleer. Benseen vorm 'n [[tersiêre aseotroop]] met water en etanol om die laaste bietjie water te verwyder en 'n [[binêre aseotroop]] met etanol om die grootste hoeveelheid benseen te verwyder. Die oorblywende etanol is dan watervry vir prosesse waar dit 'n vereiste is. Etlike [[dele per miljoen|dpm]] benseen bly egter agter wat veroorsaak dat die verbruik daarvan deur mense kan lei tot kenmerkende [[lewer]]skade.
Etanol vir industriële gebruik word dikwels vervaardig uit [[ru-olie]] bronne, dikwels deur die [[katalis|katalitiese]] hidrering van [[etileen]] met [[swaelsuur]] as die katalis. Die proses is goedkoper as die gistingsproses. Etanol vir industriële gebruik word normaalweg ongeskik vir menslike gebruik gemaak ("verderf") deur die insluiting van klein hoeveelhede chemikalieë wat of [[toksies]] (soos [[metanol]]) of onaangenaam is (soos [[denatonium]]), wat gewoonlik die toepaslike
== Gebruike ==
Etanol word gebruik as [[brandstof]] (dikwels gemeng met [[petrol]]) en in 'n wye verskeidenheid industriële prosesse. Etanol word ook in
Dit los maklik op in [[water]] in alle verhoudings met 'n klein vermindering in volume wanneer die twee gemeng word. Suiwer etanol en 95% etanol is self goeie [[oplosmiddel]]s wat ietwat minder polêr is as water en word gebruik in [[reukwater]], [[verf|verwe]] en [[tinktuur|tinkture]]. Ander verhoudings van etanol met water of ander oplosmiddels kan ook gebruik word as oplosmiddels. Alkoholiese drankies het 'n groot verskeidenheid smake vanweë die verskillende verbindings wat tydens die [[brouery|brouproses]] opgelos word.
'n Oplossing van 70-85% etanol word dikwels as [[ontsmettingsmiddel]] gebruik. Dit maak organismes dood deur hulle [[proteïen]]e te beskadig en deur hul [[lipied]]e op te los en is doeltreffend teen die meeste [[
Die [[hidroksielgroep]] op die etanol[[molekule]] is 'n uiters swak suur, maar wanneer dit met 'n [[alkali-metaal]] of 'n baie [[sterk basis]] behandel word, word 'n H<sup>+</sup>-ioon verwyder om 'n '''etoksied-ioon''' te vorm, C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>O<sup>-</sup>.
Lyn 135:
== Sien ook ==
* [[alkoholbrandstof]]
* [[biodiesel]]
* [[Gedenatureerde alkohol]]
| |||