Pieter de Vos: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes) |
No edit summary |
||
Lyn 7:
[[Beeld:Inwyding NG kerk Graaff-Reinet.jpg|duimnael|regs|300px|Prof. De Vos het die inwydingsrede gelewer van die [[NG gemeente Graaff-Reinet]] se vierde en huidige kerkgebou op 10/11 September 1887.]]
Pieter Jacobus Gerhard de Vos is op 29 Oktober 1842 op die plaas Olifantsberg in die distrik [[Worcester]] gebore as een van twaalf kinders van Jacob de Vos en Anna Elizabeth Hugo
Die onderwystoestande op Piketberg was onbevredigend, met ʼn skoolkommissie wat hulleself verkies het: die biskop van die [[Anglikaanse Gemeenskap|Anglikaanse Kerk]], die magistraat en die magistraatsklerk, met geen voorsiening vir onderrig in Hollands nie. De Vos se vertoë na die regering in die Kaap is vrugteloos, waarna hy sy eie [[Hollandse Grand Prix|Hollandse]] kerkskool stig met behulp van die gemeentelede. Vanaf 1871 bedien hy die [[NG gemeente Caledon|gemeente op Caledon]] en neem dan in 1881 ʼn beroep aan na Riversdal. Na die dood van John Murray word hy in 1882 slegs die tweede professor in [[Dogmatiek]] aan die Teologiese Kweekskool aan die Victoria-Kollege (later die [[Universiteit Stellenbosch|Universiteit van Stellenbosch)]], ʼn posisie wat hy van 1882 tot met sy aftrede in 1919 beklee. Van 1919 tot met sy dood in 1931 is hy kanselier van die Universiteit van Stellenbosch.
Hy is vanaf 1885 tot 1905 lid van die Raad van die Victoria-Kollege. Op 31 Oktober 1890 is hy een van die stigters van die Suid-Afrikaanse Taalbond in Kaapstad en hy is vir twintig jaar die voorsitter van hierdie liggaam. Op die volkskongres wat in 1900 op [[Graaff-Reinet]] gehou is, word hy afgevaardig om na Europa te gaan om ʼn poging aan te wend om deur openbare vergaderings die Engelse volk te oortuig om die [[Anglo-Boereoorlog]] te staak en nie die Boererepublieke hulle onafhanklikheid te ontneem nie. Hy stig die De Vos-tehuis in Goodwood, ʼn inrigting waar minder gegoede spoorwegwerkers ʼn heenkome kan vind. Op Stellenbosch is hy ook instrumenteel in die oprigting van Huis Industria, waar behoeftige kinders onderrig kon ontvang in die praktyk van die landbou. Hy is op 1 Oktober 1931 op Stellenbosch oorlede.
== Skryfwerk ==
As aktiewe lid van die Taalbond maak hy aanvanklik saam met W.J. Viljoen voorbrand vir die vereenvoudigde spelling en taalreëls van Nederlands. Hy skryf die belangrike betoog “''De Afrikaander en zijn taal''”, wat op 2 April 1906 by die Hollandsch-Afrikaansche Uitgevers-Maatschappij (HAUM) gepubliseer word, waarin hy voorbrand maak vir die Afrikaner se eie taal om erken te word, eerder as ʼn eentalige Engelse samelewing. Die Afrikaner se eie taal beskou hy in hierdie stadium as die vereenvoudigde Nederlands, maar hy laat ook ruimte vir Afrikaans. Sy gevoel in ʼn brief aan ''Ons Land'' is egter dat daar afgesien moet word van Afrikaans as skryftaal, om so groter eensgesindheid te bewerkstellig
== Eerbewyse ==
Line 43 ⟶ 39:
== Bronnelys ==
* Dekker, G. “Afrikaanse Literatuurgeskiedenis” Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
* Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1” Academica, Pretoria en Kaapstad Tweede drruk 1984
Line 53 ⟶ 49:
* Van der Merwe, H.J.J.M. (red.) “Afrikaans: sy aard en ontwikkeling” J.L. van Schaik Beperk Pretoria Eerste uitgawe 1968
* Dentz, Fred. Oudschans “Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 1945”
* Digitale Bibliotheek voor Nederlandse Letteren:
* Geni:
* Stellenbosch Writers:
=== Ander verwysings ===
|