Edik van Fontainebleau: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Armand Jean du Plessis was die Kardinaal van Richelieu
trs
Lyn 1:
[[Lêer:Édit_de_Fontainebleau._Page_1_-_Archives_Nationales_-_AE-II-887.jpg|duimnael|regs|Die eerste bladsy van die Edik van Fontainebleau.]]
[[Lêer:Dragonnades430.jpg|duimnael|regs|'n Franse [[dragonder]] intimideer 'n [[Hugenote|Hugenoot]] tydens die [[dragonnades]].]]
 
Die '''Edik van Fontainebleau''' ([[Frans]]: ''Édit de Fontainebleau'') was 'n [[verordening]] wat deur die Franse koning [[Lodewyk XIV]] uitgereik is en wat op [[22 Oktober]] [[1685]] in [[Frankryk]] van krag geword het. Die verordening het die edikte van [[Edik van Nantes|Nantes]] en van [[Edik van Nîmes|Nîmes]] herroep en staan ook as die '''Herroeping van die Edik van Nantes''' of '''Révocation''' (Fr., herroeping) bekend.
 
Die [[Edik van Nantes]] is op [[13 April]] [[1598]] deur [[Hendrik IV van Frankryk]] uitgereik en het die plaaslike [[Calvinisme|Calvinistiese]] Protestante ([[Hugenote]]) wesenlike regte in die grotendeels Katolieke nasie gebied. Hendrik IV wou deur middel van die Edik burgerlike eendrag bevorder.
 
Die Edik van Nantes het algemene vryheid van gewete aan indiwidue gebied en het spesifieke konsessies aan die Protestante gemaak, soos amnestie en die herinstelling van hul [[burgerregte]]. Dit het die Hugenote toegelaat om hul [[geloof]] uit te oefen en het hulle teen vervolging deur die staat beskerm. Die Edik was die begin van die einde van die religieuse oorloë wat Frankryk gedurende die tweede helfte van die [[16de eeu]] geteister het.
 
Die [[Kardinaal van Richelieu]] was weens die bedreiging van die [[Katolisisme|Katolieke]] [[Huis van Habsburg]] in beide sy buitelandse en binnelandse beleide verdraagsaam teenoor Protestante. Hy het byvoorbeeld bondgenootskappe met die [[Anglikanisme|Anglikaanse]] [[Karel I van Engeland]] sowel as met Protestantse state soos die [[Republiek van die Sewe Verenigde Nederlande]], [[Denemarke]], en [[Swede]] gesluit. Jeens die Protestantse onderdane van die Franse koninkryk was Richelieu ewe strategies en pragmaties; hy moes egter teenstryd bied toe die vorming van 'n Hugenootse staat binne die koninkryk begin dreig. Toe die Hugenote in opstand kom, laat Richelieu sy verdraagsame benadering vaar. Hy het gevolglik die [[Beleg van La Rochelle]] ([[1625]]-[[1628]]) gelei en het die regte wat die Protestante ingevolge die Edik van Nantes geniet het drasties ingeperk.
 
Daarbenewens het Koning Lodewyk XIV die teenwoordigheid van [[kettery|ketters]] in sy koninkryk aanstootlik gevind. Die afwesigheid van die universele navolging van Katolisisme in Frankryk was vir Lodewyk XIV nie in ooreenstemming met sy visie van 'n perfekte [[outokrasie]] nie. In [[1681]] begin hy [[dragonder]]sdragonders (berede infanteriste) in die huise van Hugenote inkwartier om die Hugenote te intimideer en om hulle na Katolisisme te bekeer. Hierdie vervolging van die Hugenote staan bekend as die [[dragonnades]] en sou later deur die Edik van Fontainebleau tot amptelike beleid gemaak word. Die Edik van Fontainebleau het die Edik van Nantes herroep en het opdrag gegee om Protestantse kerke te vernietig en om Protestantse skole te sluit.
 
Die amptelik goedgekeurde vervolging van prominente Hugenote deur dragonders het tot die grootskaalse ontvlugting van Protestante uit Frankryk gelei. Ramings wissel, maar die konsensus is dat tussen 210 000 en 900 000 Hugenote oor die volgende twee dekades uit Frankryk sou vlug. Hulle het asiel gevra in onder meer [[Engeland]], [[Swede]], [[Switserland]], [[Brandenburg-Pruise]], [[Denemarke]], in Protestantse state in die [[Heilige Romeinse Ryk]], in [[Noord-Amerika]], en in die [[Kaapkolonie]].
 
== Sien ook ==