Gereformeerde kerk Kaapstad: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes) |
Morne (besprekings | bydraes) No edit summary |
||
Lyn 89:
Noudat die gemeente van Kaapstad geinstitueer was, het die gemeentelike lewe langsaam koers begin kry. Oudl. Van der Walt en sy diaken het destyds die hele [[Boland]] as wyk gehad het. Die grense van die pas gestigte gemeente het tot op plekke soos [[Riversdal]] gestrek en duskant [[De Aar]] opgehou. Oudl. Van der Wa1t se een dogter, Engela, was die eerste bruid wat in die gemeente getroud is. Haar bruidegom was 'n polisieman, Petrus van Heerden. 'n Jong suster, Gina Rosing, wat nie lidmaat van die gemeente geword het nie omdat sy lojaal gevoel het teenoor die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk|NG Kerk]], het aangebied om wanneer daar dienste was, die klavier te bespeel, want 'n orrel was daar nog nie. Teen 'n nominale vergoeding in 1936 nog maar £3 per jaar, het sy langer as 20 jaar die orreliste van die gemeente gebly. Gereelde katkisasieklasse het begin, en is waargeneem deur oudl. Nicolaas van der Walt.
== Eerste kerkgebou ==
Op [[18 Augustus]] [[1923]] was Sietske Boersma die eerste suster wat belydenis van haar geloof in hierdie Gemeente afgelê het. Die volgende dag het ds. [[Dirk Postma, seun van Martinus|Dirk Postma]] van [[Gereformeerde kerk Burgersdorp|Burgersdorp]] die Nagmaal bedien en by dieselfde geleentheid, op [[19 Augustus]], is die eerste kindjie van die gemeente gedoop: Hendrik Ryk de Vos. Ook het die arbeid onder Gereformeerde studente aan die [[Universiteit van Stellenbosch]] begin, nadat ds. Postma van ongeveer 16 Gereformeerde studente die belofte gekry het dat hulle vir Nagmaalsdienste sou oorkom na Kaapstad.
In Oktober dieselfde jaar het ds. [[J.G.H. van der Walt]], as eerste konsulent van die gemeente, weer die helpende hand gebied. 'n Nagmaalservies van £25 is gekoop, en die kerkraad het die moontlikheid bespreek dat in samewerking met die [[Gereformeerde kerk De Aar|gemeente van De Aar]], wat ook in 1923 gestig is, saamgewerk sou kon word. Die toekomstige predikant van De Aar sou dan gevra word om agt Sondae per jaar in die Kaap te preek. Die gemeente Kaapstad het kans gesien om te sorg vir sy losies, sy reiskoste van ongeveer £5 met £4 per Sondag as traktement.
Met 'n blik op die toekoms het die kerkraad besluit om by die munisipaliteit van die stad aanvraag te doen om grond vir 'n toekomstige kerkgebou. Die jaar 1924 was 'n jaar van teleurstellings. Die NG Kerk het laat weet dat hulle die Wichtzaal nie langer beskikbaar kon stel nie en die munisipaliteit dat hulle geen grond beskikbaar gehad het nie. Daar was 'n tekort in die kas van £8.5.9. Ook het ds. Van der Walt die gemeente in kennis gestel dat hy nie langer as konsulent sou kon optree nie. Volgens 'n besluit van die Algemene Vergadering sou die predikant van [[Gereformeerde kerk Venterstad|Venterstad]], ds. [[Jan Boneschans|J.H. Boneschans]], hierdie taak op hom neem. Die nuwe vergaderplek van die gemeente, die Metropolitan Hall, was allesbehalwe ideaal. Saterdagaande is tot laat gedans en langsaan het die Boy Scouts 'n kamer gehad, waar die geraas en rumoer dikwels die dienste moeilik verstaanbaar gemaak het. Maar hulle het volhard. Dr. [[Anna Böeseken]], wat saam met ouers van die eerste lidmate van die gemeente was, skryf in 1973 met die oog op die gemeente se halfeeufeesviering: “Die dinge wat werklik belangrik was – die suiwere verkondiging van die [[Bybel|Woord]], die gemeenskap, die breking van brood en die gebede – kon nie deur moeilike omstandighede belemmer word nie.” Ds. Boneschans was 'n ywerige konsulent, en het ook op [[Stellenbosch]], [[Wellington, Wes-Kaap|Wellington]], in die [[Paarl]] en op [[Worcester]] gesinne opgespoor wat elders lidmate van Gereformeerde Kerke was. Ook op [[Ceres]] het so 'n gesin gewoon.
Intussen het besoekende predikante, asook professore van die [[Teologiese Skool Potchefstroom]], gehelp deur preekbeurte waar te neem. So het ds. [[Douw Venter|D.G. Venter]] van [[Gereformeerde kerk Steynsburg|Steynsburg]] en prof. [[Jacobus du Plessis|J.A. du Plessis]] dienste waargeneem. Daar is ook ingegaan op die wenslikheid en moontlikheid van 'n gekombineerde beroep van een predikant vir De Aar, [[Gereformeerde kerk Clanwilliam|Clanwilliam]] en Kaapstad. 'n Ander kombinasie is voorgestel, naamlik Kaapstad, [[Gereformeerde kerk Oos-Londen|Oos-Londen]] en Clanwilliam, maar dit is deur die Kerkraad as onprakties verwerp. De Aar se ligging was beter, aangesien lidmate op [[Stellenbosch]], Ceres, Wellington, Worcester, in die Paarl en op [[Moorreesburg]] dan ook besoek kon word.
'n Belangrike besluit wat in die jaar 1926 geneem is, was dat [[Gereformeerde kerk Ceres|Ceres]] te klein was om alleen die mas op te kom. Die Kerkrade van die twee Gemeentes het ooreengekom dat Ceres sou bydra tot Kaapstad se fondse, en dat Kaapstad sou sorg vir die geestelike behoeftes van Ceres. Aangesien ds. Boneschans in 1926 'n beroep na [[Transvaal]] aangeneem het, moes hy bedank as konsulent van Kaapstad, en het die Algemene Vergadering dit aan ds. [[H.S. van Jaarsveld]] van [[Gereformeerde kerk Philipstown|Philipstown]] opgedra om as konsulent op te tree.
Hoewel dienste steeds in die Metropolitan Hall plaasgevind het, was daar verblydende tekens van vooruitgang. Volgens die kerklike statistiek was daar 65 lede in die gemeente Kaapstad-Ceres in die jaar 1927. Die batige saldo was £82.15.8 en daar was 'n boufonds wat op £757.14.3 gestaan het. Twee ouderlinge en twee diakens het die konsulent bygestaan.
Nadat De Aar besluit het om die voorstel tot kombinasie met Kaapstad en Clanwilliam nie aan te neem nie, het Clanwilliam weer die moontlikheid geopper om saam met Kaapstad 'n predikant te beroep. Die broeders in Clanwilliam het aangebied om £100 per jaar by te dra vir die predikantstraktement “ingeval met hulp en steun van die Eerw. Algemene Vergadering 'n predikant kan verkry word wat aan Clanwilliam 12 Sondae bediening met huisbesoek kom gee, die Sondae vir Nagmaal ingesluit". Die Gemeente van Kaapstad het met blydskap van hierdie besluit kennis geneem, maar toe De Aar besluit om nie tot hierdie kombinasie toe te tree nie, moes met leedwese verklaar word dat die drakrag van die twee gemeentetjies te klein was om 'n predikant te bekostig.
Dr. Böeseken skryf oor dié besluit: “Miskien is dit nodig om in hierdie stadium daarop te wys dat die denkwyse van 1930 nie die denkwyse van 1970 was nie. In 1929 en 1930 het die [[Groot Depressie|groot depressie]] voor die deur gestaan. Oor die algemeen was die mense bang vir skuld. In hul persoonlike sowel as hul kerklike lewe wou hulle seker maak dat hulle alle verpligtinge wat hulle op hulle neem, kon nakom. Dit was nie 'n gebrek aan geloof nie, maar wel 'n eerbaarheid, 'n strewe na geregtigheid en eerlikheid wat vandag maar alte dikwels ontbreek.”
In hierdie jare van voorbereiding het lidmate van Kaapstad hard gewerk en gebid. Op [[1 Februarie]] [[1930]] het die hele Kerkraad – bestaande uit die voorsitter, ds. [[Douw Venter|D.G. Venter]] van Steynsburg, skriba-ouderling J. Dekker, oudl. S. Boersma en die broeders diakens P.J. van Heerden en C.M. van den Heever <!-- nie die skrywer nie -->– die volgende beskrywingspunt aan die Algemene Sinode van Burgersdorp gestuur: “Die Kerkraad van die Gereformeerde Gemeente van Kaapstad wens die Generale Sinode te dank vir die hulp wat aan die gemeente gegee is. Die boufonds staan tans op amper £1 000. Maar beleefd maar ook dringend te vra dat die Sinode spesiaal ernstige aandag gee aan die behartiging van die Kerk se belange in die Westelike Provinsie."
Wat die bediening van die Woord betref was die jaar 1930 vir die gemeente 'n besonder goeie jaar. Op Sondag [[19 Januarie]] het prof. [[Ferdinand Postma|F. Postma]] twee maal gepreek en die volgende Sondag prof. (volgens die bron, maar waarskynlik ds.) [[Koos van Rooy|J.A. van Rooy]] terwyl ds. [[C.W.M. du Toit]] van [[Gereformeerde kerk Bloemfontein|Bloemfontein]], wat intussen parlementslid van die [[Nasionale Party]] geword het, belowe het om elke 14 dae 'n diens in die Metropolitan-saal waar te neem.
Vir praktiese doeleindes is die gemeente Kaapstad in drie wyke verdeel. Vir die wyk Kaapstad was br. oudl. N. van der Walt verantwoordelik; vir die wyk [[Mosselbaai]], [[George]] en [[Riversdal]] oudl. F.J. Steyn en vir die wyk [[Ceres]] oudl. J.D. du Plessis. Ds. C.W.M. du Toit het, volgens dr. Böeseken, baie gedoen vir die geestelike opbou en versorging van die gemeente Kaapstad, maar was weens siekte afwesig toe 'n groot besluit geneem moes word in verband met die koop van kerkeiendom.
Op hierdie belangrike gemeentevergadering op Vrydagaand [[30 Januarie]] [[1931]] was br. Nicolaas van der Walt voorsitter. Die vergadering moes besluit of hulle ten gunste was van 'n voorstel om 'n eiendom uit die boedel van Thomas Palmer aan te koop. Die koopkontrak is deur broeder P.P. Boshoff voorgelees, en het op die volgende neergekom: Die eiendom was geleë aan onderpunt van Hofstraat bo die [[Kompanjiestuin]] en die netto prys was £2 750. 'n Bedrag van £850 sou in kontant betaal word, en die balans van £1 900 op eerste verband teen 6,5 persent p.j. vir drie jaar. Die vergadering het met algemene stemme ten gunste van die koop van hierdie eiendom besluit.
Die Kerkraad wat hierdie gewigtige besluit moes bekragtig, het op Woensdag, 4 Februarie, vergader aan die huis van br. A.C. Böeseken (eggenoot van [[Jantina Böeseken]] en dr. Böeseken se vader) onder die voorsitterskap van ds. C.W.M. du Toit. Belangrike besluite is daardie aand geneem. Die gemeente het nou 'n eie vergaderplek gehad. As elke lid 2 persent van sy inkomste aan kerklike bydraes sou afstaan, kon die verpligtinge nagekom word. Kollektelyste is ook voorberei. Brs. N. van der Walt en Böeseken, bestuur van Nedbank se Kaapstadse tak, is gevra om die finansies, boufonds en eiendomme van die gemeente te beheer. Aan hulle is ook opgedra om die werklik nodige ameublement vir die gebou aan te skaf. Br. Boshoff het die £20-kommissie wat op die koopkontrak betaal moes word, aan die gemeente geskenk; mnr. Rosing, vader van die getroue en ywerige orreliste, 'n huisorrel. Daar is ook besluit dat voortaan elke Sondag een kerkdiens sou wees, en dat br. S.G. du Plooy die katkisasieklasse na die diens sou waarneem.
== Predikante ==
| |||