Ruolie: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Verbeter
No edit summary
Lyn 5:
== Geskiedenis ==
 
Die eerste oliebronne is in die 4<sup>de</sup>[[4de eeu]] of dalk vroeër in [[SjinaChina]] ontgin. Die olie is verbrand om soutwater te laat verdamp ten einde [[tafelsout|sout]] te vervaardig. Teen die 10<sup>de</sup>[[10de eeu]] is op groot skaal van bamboespyplyne gebruik gemaak om boorgate met die soutbronne te verbind.
 
[[Lêer:Oilfields_California.jpg|thumbduimnael|Olieveld in Kalifornië, 1938]]
 
Die vader van die moderne petroleumbedryf was 'n afgetrede [[Amerikaanse]] spoorwegkondukteur met die naam Edwin Drake. Hy het in die 1850's naby Titusville, [[Pennsilvanië]], onverwags 'n oliebron raakgeboor toe hy eintlik op soek was na onderaardse soutwater om sout te maak. Binne 'n ommesientjie het fortuinsoekende prospekteerders van heinde en ver hul verskyning gemaak. Desondanks het die bedryf in die 1800's stadig gegroei en eers vroeg in 20ste eeu van internasionale belang geword. Die bekendstelling van die [[binnebrandenjin]] het die vraag na olie geskep wat die bedryf tot vandag toe onderhou. Vroeë vondste soos dié in Pennsilvanië en [[Ontario]] is vinnig uitgeput wat tot die "oliestormlope" in [[Texas]], [[Oklahoma]] en [[Kalifornië]] gelei het. Ander lande het oliereserwes besit as deel van hul koloniale besittings en het dit tot 'n industriële vlak begin ontwikkel.
 
[[Steenkool]] was selfs tot in [[1955]] die primêre bron van brandstof, waarna olie begin oorneem het. Vandag voorsien olie in 90% van die wêreld se brandstofbehoefte. Ná die energiekrisis van 1973 en 1979 was daar beduidende media-dekkingmediadekking oor die vlakke van ruolie-voorsiening. Kommer oor die feit dat olie 'n beperkte hulpbron is en uiteindelik sal opraak (as ekonomies lewensvatbare bron) is op die spits gedryf. Die vooruitskattings van oorblywende voorrade was destyds baie droewig. Toe die voorspellings onwaar blyk te wees, is die debat hieroor in baie kringe met veel minder angsvalligheid voortgesit. Die toekoms van petroleumbrandstowwe bly egter steeds 'n omstrede onderwerp. Baie mense meen die swartgallige voorspellings oor die petroleumvoorraad nog waar sal word en dat die datum slegs uitgestel is. Ander reken egter dat tegnologiese vooruitgang sal verseker dat goedkoop koolwaterstowwe beskikbaar gemaak kan word en dat die aarde nog ontsaglike onkonvensionele petroleumbronne bevat in die vorm van teersand, bitumenvelde, olieskaal en metielhidraat, wat sal meebring dat petroleum nog tot ver in die toekoms gebruik sal kan word.
 
Petroleum is van onskatbare waarde as 'n vervoerbare, hoë-energiedigtheid-bron. Die meeste voertuie gebruik petroleumbrandstof en petroleum vorm die basis van baie industriële chemikalieë. Dit maak petroleum een van die wêreld se belangrikste kommoditeite. Toegang tot die hulpbron het 'n belangrike rol gespeel in verskeie militêre konflikte, insluitende die [[Tweede Wêreldoorlog]] en die [[Golfoorlog]]. Die wêreld se grootste reserwes is in die [[Midde-Ooste]], 'n polities onstabiele gebied, geleë.
Lyn 20:
 
=== Biogeniese teorie ===
Die meeste [[geologie|geoloë]] beskou ruolie, asook [[steenkool]] en [[aardgas]], as die produk van die samepersing van antieke plantmateriaal oor verskeie geologiese tydperke. Volgens die teorie is dit gevorm vanuit die verrottende oorblyfsels van prehistoriese see- en landdiere. Oor baie eeue heen is die organiese materie, gemeng met modder, onder dik sedimentêre lae begrawe. Die gevolglike hoë vlakke van hitte en druk het veroorsaak dat die oorblyfsels 'n metamorfose ondergaan het, eers tot 'n wasagtige materiaal bekend as kerogeen, en dan na vloeibare en gasagtige koolwaterstowwe. Die stowwe het dan self gemigreer deur die omliggende rotslae totdat hulle vasgevang is in poreuse rotslae (bekend as reservoirs) om sodoende 'n olieveld te vorm, waaruit die vloeistof verwyder kan word deur met [[masjien]]erie te boor en te pomp.
 
=== Alternatiewe teorieë ===