Paul Kruger: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Geboorte- en sterftejaarkategorieë bygevoeg
[[ ]]
Lyn 54:
Paul Kruger se vader, Casper Jan Hendrik Kruger, en sy moeder, Elsie Fransina Steyn, het by die Groot Trek aangesluit, en die jong Paul het al die ontberings van die tyd deurgemaak. Op 15-jarige ouderdom is hy erken as 'n burger en toe hy 17 was trou hy en gaan vestig hom op sy plaas, Waterkloof, naby [[Rustenburg]] in [[Noord-Wes]]. Op een van sy jagtogte het hy sy eie duim afgesit. Hy word 'n sterk voorstander van die [[Gereformeerde Kerk]] en was 'n lekeprediker van dié kerk tot en met sy dood.
 
Hy het deelgeneem aan verskeie oorloë teen die swart stamme en in 1854 toon hy 'n buitengewone heldemoed deur die lyk van kommandant Potgieter uit die beleërde bergvesting van hoofman [[Makapan]] te gaan haal.
 
== President van ZAR ==
Lyn 60:
Agter: A.D.W. Wolmarans, [[Francis William Reitz|F.W. Reitz]], [[Schalk Willem Burger|S.W. Burger]], J.H.M. Koch<br />
Voor: Genl. [[Piet Joubert|Piet J. Joubert]], Pres. Paul Kruger, Genl. [[Piet Cronje|Piet A. Cronje]]]]
In [[1880]] word hy verkies as onder-presidentonderpresident as deel van die [[Driemanskap]] deur die Volksraad. In 1883 word Paul Kruger die verkose president van die Zuid-Afrikaansche Republiek en word hy die oorheersende persoonlikheid. Met die ontdekking van [[goud]] op [[Barberton]] en aan die [[Witwatersrand]] en die geweldige toestroming vn immigrante kom hy voor die grootste probleem van sy lewe te staan; die regverdige versoening van die oorheersing van die [[Boere]] met immigrante. Hy kon nie daarin slaag om 'n hawe naby [[St. Lucia, KwaZulu-Natal|St. Luciabaai]] te kry nie, en skermutselings vind gedurig op die grens van [[Swaziland]] en in die gebied aangrensende [[Betsjoeanaland]] plaas waar die Britse soewereiniteit met die Transvaalse mag gebots het.
 
Hy moes ook sy burgers teëhou om nie die [[Limpopo]] oor te steek nie, ten einde wrywing met [[Cecil John Rhodes]] te voorkom. Toe hy in [[1888]] die tweede keer tot President verkies word, word sy botsings met Rhodes feller.
 
Sekere buitelanders was vriendelik maar ander was uiters vyandeggesindvyandiggesind. Om die Britse invloed te balanseer het hy baie [[Holland]]se amptenare ingebringaangestel, onder leiding van die Staatsekretaris, dr. [[Willem Johannes Leyds|W.J. Leyds]].
 
Hy was ook ten gunste van die bou van 'n spoorlyn na [[Lourenco Marques]] (huidige [[Maputo]]) voordat enige spoorlyn deur Britse gebied voltooi sou word, maar slaag nie daarin nie.
Lyn 70:
In [[Europa]] het hy egter simpatie en bewondering gewek en het Prins Bismarck besonder beïndruk. In die ZAR word hy te midde van oorweldigende probleme daarvan beskuldig dat hy doelbewus die ontwikkeling van die Witwatersrand strem, van nepotisme en korrupsie. Aan die ander kant word hy al hoe meer deur sy eie mense vereer.
 
Pogings om die toestand tussen die buitelanders en die regering die hoof te bied, word tot niet gemaak deur die [[Jameson-inval]] teen die einde van 1895. Die leiers van die Britse saak, veral Cecil John Rhodes, [[Joseph Chamberlain]] en lord [[Alfred Milner]], het daarop aangedring dat die Buitelanders stemreg moet kry, maar Kruger het geweier aangesien hulle die burgers in getalle sou oortref het.
 
== Tweede Vryheidsoorlog ==
Lyn 79:
== Afsterwe in Europa ==
[[Lêer:Pres Paul Kruger se begrafnis, 16 Desember 1904.jpg|duimnael|links|Kruger se gedenkdiens by die [[NG gemeente Pretoria|NG kerk Pretoria]], [[16 Desember]] [[1904]].]]
Op 19 Oktober 1900 vertrek hy met die oorlogskip ''[[Gelderland, (skip)|Gelderland]]'' wat deur koningin [[Wilhelmina van Nederland|Wilhelmina]] na [[Lourenco Marques]] gestuur is, na Europa. Hy gaan eers na [[Frankryk]], daarna die [[Nederlande]] waar hy tot die einde van die oorlog bly en sy bes doen om hulp vir die Boererepublieke te kry. Daar begin hy ook sy herinneringe dikteer aan [[P.G.W. Grobler]] en [[Manie Bredell]], wat later met sy kleindogter [[Nettie Bredell|Nettie Eloff]] sou trou. Hy verhuis na Clarens, 'n stadsdeel van [[Montreux]], [[Switserland]] waar hy op 10 Julie 1904 oorlede is. Ingevolge die wens van pres. Kruger wilwou hy in Suid-Afrika begrawe word. Sy gebalsemde liggaam kom per Nederlandse skip, die ''Batavia VI'', in Suid-Afrika aan.<ref>''Begrafenis van President Kruger. - De dagen die Dingaansdag 1904 voorafgingen, zijn gedenkwaardig voor Zuid-Afrika. Ingevolgde de wens van President Kruger wilde hij in Zuid-Afrika begraven worden. Het gebalsemde lijk kwam per nederlands schip, de ''Batavia VI'', in Zuid-Afrika, en van uit het Hugenoten-gebouw in Kaapstad begon een tocht zó anders, en toch zó gelijkend op die van Marseille naar Holland: het toestromen van duizenden en nog eens duizenden om eer te bewijzen aan de grote Staatsman, nu de laatste eer. En nu waren't niet alleen zonen en dochteren van zijn eigen volk, ook geboren Britten, die op politiek gebied tegenover de overledene gestaan hadden, sloten zich aan bij de eerbiedige hulde''. Geschiedenis van Zuid-Afrika voor schoolgebruik; saamgesteld op verzoek van De Zuid-Afrikaanse Taalbond, De Zuid-Afrikaanse Onderwijzers Unie en De Afrikaanse Christelike Vrouwen Vereniging door Godée-Molsbergen., E.C, Hoogleraar in de geschiedenis aan het Victoria College te Stellenbosch lid van het historisch genootschap te Utrecht. 1910. Londen:Longmans, Green en Co. Bl. 161 – 162.</ref> Hy is op 16 Desember 1904 begrawe in die Ou Begraafplaas in [[Pretoria]] begrawe.
 
== Nalatenskap ==
[[Lêer:Krugermonument.jpg|duimnael|Die Krugerstandbeeld op Kerkplein in Pretoria.]]
Die Nasionale [[Krugerwildtuin]] en [[Krugersdorp]] is na hom genoem, sowel as die [[Krugerrand]]muntstuk. 'n Standbeeld van hom staan op Kerkplein in Pretoria en 'n borsbeeld merk die Krugerhek van die Nasionale Krugerwildtuin. Talle strate in Suid-Afrika, 53 strate in Nederland en 6 in Vlaandere (5 in [[Antwerpen]] en een in [[Blankenberge]]) is na hom genoem.
 
== Sien ook ==
* [[Paul Kruger-beelde]], standbeelde van Paul Kruger
* [[Krugersdorp]], dorpstad na hom genoem.
* [[Krugerdag]], voormalige openbare vakansiedag na hom genoem.
* [[Krugerwildtuin]], nasionale park na hom genoem.