Die Suiderstem: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes) Nuwe blad: '''''Die Suiderstem''''' was 'n Kaapstadse middagblad en lyfblad van die Verenigde Party van 1936 tot 1950. In 1930 het twee koerante wat die indertydse [[Suid-Afrika... |
Morne (besprekings | bydraes) No edit summary |
||
Lyn 1:
'''''Die Suiderstem''''' was 'n [[Kaapstad]]se middagblad en lyfblad van die [[Verenigde Party]] van [[1936]] tot [[1950]].
==Ontstaan==
In [[1930]] het twee koerante wat die indertydse [[Suid-Afrikaanse Party]] goedgesind was, ''[[Ons Land]]'' en ''[[De Goede Hoop]]'', saam met hulle uitgewer, [[Van de Sandt de Villiers en Kie.]], van die toneel verdwyn en so die regerende party, wat in [[1934]] saam et die [[Nasionale Party]] die [[Verenigde Party]] geword het, sonder 'n Kaapse lyfblad gelaat. Die enigste Afrikaanse dagblad in Kaapstad was toe ''[[Die Burger]]'', 'n vurige ondersteuner van die Gesuiwerde [[Nasionale Party]]. In [[1936]] rig regeringsondersteuners die [[Unie-Volkspers]] Beperk in Kaapstad op en die maatskappy se nuwe middagblad, '''''Die Suiderstem''''' maak sy buiging op [[8 Oktober]] [[1936]] as ondersteuner van die V.P.
''Die Suiderstem'' is aanvanklik deur die ''[[Cape Times]]'' gedruk. Hieroor het ''Die Burger'' op [[12 Oktober]] [[1936]] geskryf: "Nadat die mantel van ''[[Ons Land]]'' 'n hele aantal jare ongebruik rondgelê het, is dit gedurende die afgelope week deur 'n nuwe Afrikaanse [[koerant]] opgetel. Die S.A.P.-[[Unionisteparty|Unioniste]] ''[[Cape Argus]]'' en ''[[Cape Times]]'' het nou 'n bondgenoot in [[Kaapstad]] bygekry in hul stryd teen die [[Nasionale Party]] en in hul verdediging van die [[Verenigde Party|Smelter]]regering."
In [[Port Elizabeth]] is [[Blaar Coetzee]] aangestel as redakteur van die V.P. se halfweeklikse Afrikaanse blad, ''Ons Land''. Die [[koerant]] is einde [[1939]] gestig. Die eerste redakteur van ''Die Suiderstem'' was dr. C.J.S. Strydom, wat deur [[Abraham Jonker]] vervang is toe hy lid van [[Unie-Volkspers]] se direksie geword het. [[Uys Krige]], skrywer en digter, was die letterkunderedakteur.
==Uitbreiding==
Gou is 'n groot kapitaal van £100 000 byeen gebring. Die Unie-Volkspers het takke opgerig in [[Port Elizabeth]], [[Bloemfontein]], [[Johannesburg]] en op [[Vereeniging]], [[Pietersburg]], [[Standerton]], [[Volksrust]] en elders in die [[Transvaal]], asook in [[Namibië|Suidwes-Afrika]] in [[Windhoek]], waar die ''[[Suidwes-Afrikaner]]'' lang jare die V.P. se lyfblad was in kompetisie met die [[Nasionale Party]] se ''[[Suidwester]]''. Van die skrywers wat in die jare 40 boeke by die Unie-Volkspers laat uitgee het, was onder meer [[Freda Linde]], [[Uys Krige]], E.B. Grosskopf]], [[I.D. du Plessis]] en [[Abraham Jonker|A.H. Jonker]]. Die maatskappy het ook sy eie boekwinkel opgerig.
''[[Die Burger]]'' en ''Die Suiderstem'' het eers redelike beleefd teenoor mekaar opgetree, maar met die uitbreek van die [[Tweede Wêreldoorlog]] en die bedanking van genl. [[James Barry Munnik Hertzog|J.B.M. Hertzog]], het oorlog ook tussen die twee koerante uitgebreek. ''Die Suiderstem'' het die oorlogsverklaring teen [[Duitsland]] heelhartig ondersteun, terwyl ''Die Burger'' neutraliteit bepleit het.
==Verdwyning==
Die ondergang van die V.P. se partypolitieke blaaie het gou op die skokkende nederlaag in die verkiesing van [[1948]] gevolg. Waar die Unie-Volkspers se omset in sommige jare £350 000 beloop het, was sy skuld teen [[1949]] sowat £500 000. Die maatskappy se voorsitter, sen. A.M. Conroy, het sir [[De Villiers Graaff]] persoonlik genader om dit te delg, maar hy het geweier. Die maatskappy is uiteindelik gelikwideer en die [[Nasionale Pers]] het in [[1951]] besondere winskope gemaak met sy tender vir 'n rolpers en ander perstoerusting.
| |||