Giuseppe Verdi: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
opruim na vertaling
Lyn 9:
|Geboortedatum = [[10 Oktober]] [[1813]]
|Geboorteplek = [[Le Roncole]]
|Sterftedatum = [[27 Januarie]] [[{{SDEO|1813|10|10|1901]]|1|27}}
|Sterfteplek = [[Milaan]]
|Beroep = Komponis
Lyn 29:
[[Lêer:Giuseppe Verdi by Giovanni Boldini.jpg|duimnael|links|upright|Portret deur Giovanni Boldini]]
 
'''Giuseppe Fortunino Francesco Verdi''' ([[10 Oktober]] [[1813]] – [[27 Januarie]] [[1901]]) was 'n [[Italië|Italiaanse]] Romantiese [[komponis]] van hoofsaaklik [[opera|operamusiek]]musiek. Hy was een van die invloedrykste komponiste van die 19de eeu. Sy werk word vandag nog in operahuise van regoor die wêreld opgevoer.
 
Gedurende die tweede helfte van die [[19de eeu|19e eeu]] het die komponis Giuseppe Verdi (1813-1901) die Italiaanse operatoneel volkome oorheers. Hy het 'n nuwe rigting aan die musiekteater gegee deur die musiek 'n uitvloeisel en integrerende deel van die dramatiese handeling te maak.
 
Daarby het hy ook nuwe uitdrukkingskrag aan die stem en aan die sielkundige inhoud en krag van die opera gegee. Giuseppe Fortunino Francesco Verdi is op [[10 Oktober]] [[1813]] te [[Le Roncole]] naby [[Busseto]] in die hertogdom [[Parma]] gebore.
Lyn 39:
Barezzi het Verdi in 1832 na die konservatorium in Milaan gestuur, waar hy weggewys is omdat hy reeds ouer as 14 was en min talent getoon het. Met finansiële steun van Barezzi kon hy egter 3 jaar lank private lesse neem. Hy het ook spoedig as dirigent bekend geraak en in [[1836]] het hy die pos van stedelike musiekdirekteur in Susette aanvaar. In dieselfde jaar is hy getroud met sy weldoener se dogter Margherita Barezzi, wat 4 jaar later oorlede is.
 
In [[1839]] het Verdi sy ontslag geneem om vir [[La Scala]] in [[Milaan]] ʼn'n opera te komponeer. Die sukses van hierdie eerste opera, ''Oberto'' (1839), het tot 'n kontrak vir nog 3 operas gelei. Die eerste opvoering van die komiese opera ''Un giorno di regno'' ("Koning vir 'n dag"; 1840), was egter so 'n fiasko dat Verdi versoek het om van sy kontrak onthef te word.
 
Sy volgende opera, ''Nabucco'' (1842), was baie meer ambisieus, veral wat die dramatiese inhoud betref, en die eerste opvoering was ʼn'n oorweldigende sukses. Daarna het Verdi talle opdragte aanvaar en later 'n landgoed gekoop. Verdi was 'n fanatieke patriot wat gedurende die Italiaanse stryd om unifikasie die opera as 'n middel gebruik het om sy landgenote meer volksbewus te maak.
 
Die patriotiese temas van ''I Lombardi'' (1834) en ''Ernani'' (1844) het aan hom die bynaam "komponis van die Italiaanse revolusie" besorg. Van sy verdere suksesse was ''I due Foscari'' ("Die 2 Foscari's"; 1844), ''Giovanna'' ''d'Arco'' ("Jeanne d'Arc"; 1845), ''Attila'' (1846) en veral ''Macbeth'' (1847). Die Shakespeare-tragedie het Verdi tot nuwe hoogtes aangespoor en die eerste tekens getoon van die genialiteit wat ''Don Carlos'', ''Aïda'' en ''Otello'' sou oplewer.
 
Verdi was nou oor die hele [[Europa]] beroemd, hy het van oral opdragte gekry en heelwatmoes heelparty van die hand gewys. In [[Parys]] het hy kennis gemaak met die sopraan Giuseppina Strepponi, wat vroeër reeds in ''Nabucco'' gesing het. Hoewel hulle uiteindelik in [[1859]] getroud is, het hulle 'n sosiale skandaal veroorsaak deur meer as 10 jaar lank saam te woon.
 
Na die sukses van enkele verdere operas, waaronder Luisa Miller (1849), het Verdi sy belangrike middelperiode, betree, waartydens hy die 3drie uiteenlopende meesterstukke ''Rigoletto'' (1851), ''II trovatore'' ("Die troebadoer"; 1853) en ''La'' ''traviataTraviata'' ("Die gevalle dame"; 1853) gekomponeer het. ''Les vêpres siciliennes'' ("Die Siciliaanse vespers"; 1855) was ʼn'n insinking, gedeeltelik omdat Verdi al hoe meer aandag aan sy belange op sy landgoed gegee het.
 
Daarby was die grootskaalse opset van die Franse ''opera grande'' vir die Italiaanse meester nog vreemd. Ook ''Simon Boccanegra'' (1857) en ''Un'' ''ballo in maschera'' ("'n Maskerbal"; 1859) was op 'n laer peil en teen [[1880]] het Verdi hulle albei hersien. Hy het ook probleme met die sensors ondervind. Die vloek wat in ''Rigoletto'' uitgespreek word, is in die oorspronklike vorm as godslasterlik beskou.
 
Om die sensors tevrede te stel, moes die feitelike inhoud van die sluipmoord op koning [[Gustav II Adolf|Gustav III]], soos oorspronklik uitgebeeld in ''Un ballo in maschera'', ook gewysig word. Vloeke oor en sluipmoorde op koninklikes was gedurende die 19e19de eeu taboe. In [[1861]] het Verdi 'n opdrag uit [[Sint Petersburg|St. Petersburg]] 'n opdrag ontvang vir 'n opera en hy het ''La forza def destino'' ("Die mag van die noodlot"; 1862) gekomponeer.
 
Hierdie werk het elemente van die Franse ''opera grande'' bevat en in 1867 het hy dit met ʼn werklik grootse Franse opera, ''Don'' ''Carlos'', opgevolg. In die werk is die karaktertekening en atmosfeerskildering tegelyk subtiel en aangrypend en die orkes se bydrae tot die drama groter as in enige vorige Verdi-opera. Hierdie elemente bereik ʼn hoogtepunt in ''Aïda'', wat Verdi in opdrag van die khedive van Egipte geskryf het om die opening van die Suez-kanaal te vier.
Lyn 59:
Omstreeks [[1874]] het Verdi die toppunt van sy loopbaan bereik en sy aktiwiteite grootliks tot sy landgoed beperk, maar sy uitgewer, Tito Ricardi, het hom met moeite oorreed om nog 'n opera te komponeer. Arrigo Soito het 'n uitstekende libretto voorberei, gebaseer op [[William Shakespeare|Shakespeare]] se ''Othello'', en in [[1887]] is Verdi se ''Otello'' in La Scala opgevoer. In die groot werk projekteer die beweeglike partituur die dramatiese handeling op 'n wyse wat slegs in die Wagner-operas geëwenaar word.
 
Hierna het Boito nog Shakespeare se ''The Merry Wives of'' ''Windsor'' tot 'n libretto verwerk vir Verdi se laaste opera, die komiese ''Falstaff'', wat in [[1893]] in La Scala opgevoer is. In sy laaste jare het Verdi 'n aantal gewyde koorwerke gekomponeer. Na Giuseppina se dood in 1897 het sy gesondheid begin verswak en op [[27 Januarie]] [[1901]] is hy in [[Milaan]] oorlede.
 
== Werke ==