Nederlands-Suid-Afrikaanse Spoorwegmaatskappy: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k Robot: standardiseer verwysingsjablone en voeg argiefskakels in. |
|||
Lyn 166:
Alhoewel NZASM hul konstruksiewerk uitgekontrakteer het, het hulle 'n kantoor in Pretoria gestig om daardie werk te verseker. Hul tekenkantoor is ook daar gevestig onder die beheer van VAHV van Lissa. Die tekenstandaarde is in die dokument ''Instructie voor het doen van voorbereidende werzaamheden voor spoorweg aanleg in de Zuid-Afrikaanse Republiek'' neergelê. Onder andere, is dit voorgeskryf dat alle tekeninge moet 210 x 340 mm papier gebruik.<ref name="Baker" />
Voorafvervaardiging is dikwels gebruik. Alle ysterwerk is uit Europa ingevoer. Die modules vir brûe was nie groter as vyf meter nie dus kon hulle op spoorwaens vervoer word. Alle modules is deur die Duitse firma ''Gutehoffnungshiitte'' of die Nederlandse firma ''Pletterij Den Haag'' vervaardig. Spoorstawe is in stukke van nie langer as ses meter vervaardig. Waar dit moontlik was, is steenwerk plaaslik verkry, maar geklee tot NZASM-standaarde. As 'n gevolg het baie van die NZASM-stasies en brûe 'n Nederlandse gevoel wat tot vandag nog steeds op plekke soos Klerksdorp, Krugersdorp en Middelburg te sien is.<ref name="Baker" /><ref>
=== Personeel ===
Die snelle ontwikkeling van die spoorweë het beteken dat die ZAR nie in staat was om genoeg personeel te verskaf om die spoorweë te bedryf nie. Dus het tussen 1887 en 1899, meer as 3 000 Nederlandse personeel (met hul families) na die ZAR geëmigreer.<ref>{{cite web |url=http://www.zuidafrikahuis.nl/af/content/biblioteek |title=Biblioteek – Genealogie |publisher=Zuid-Afrikahuis |location=Amsterdam |access-date=8 Januarie 2017 |language=nl |archive-url=https://web.archive.org/web/20160623011943/http://www.zuidafrikahuis.nl:80/af/content/biblioteek |archive-date=23 Junie 2016 |url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> Volgens Martinus Middelberg, 'n ingenieur van NZASM, was die personeelsterkte van NZASM ongeveer 3 000 van wie die helfde Nederlanders was, 600 uit die Kaap en slegs 75 Transvalers.<ref>{{cite web |url=http://www.dbnl.org/tekst/_ned017198501_01/_ned017198501_01_0019.php |title=Een spoorwegingenieur onder vuur – Brieven van ir. M. Middelberg uit de Boerenoorlog 1899–1900 |editor-last=Veenendaal |editor-first=AJ |page=250 |publisher=Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren |access-date=3 Februarie 2017 |language=nl |archive-url=https://web.archive.org/web/20191009122923/https://www.dbnl.org/tekst/_ned017198501_01/_ned017198501_01_0019.php |archive-date=9 Oktober 2019 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref>
== Spoorlyne ==
Line 240 ⟶ 225:
[[Lêer:NZASM 14 Tonner 0-4-0T of 1889 (12557648623).jpg|duimnael|[[NZASM 14 Tonner 0-4-0T|NZASM 14 tonner lokomotief]] by die Outeniqua Transportmuseum te [[George]]. Hierdie lokomotief het op die Randtrem bedryf.]]
Al moes die spoorlyne en spoorvoertuie per ossewa van óf [[Kimberley]] óf [[Ladysmith]] vervoer word kom die trem se brandstof vanaf die steenkoolmyne te Boksburg en Springs. Die spoorlyn was 'n reuse sukses: verkeer het drie keer die verwagte vlak behaal. Die Randtrem is met 25 lokomotiewe ([[NZASM 10 Tonner 0-4-0T|10 tonner]] en [[NZASM 14 Tonner 0-4-0T|14 tonner]]), 32 passasierswaens en 225 vragwaens bedryf. Die lokomotiewe is in Elandsfontein (naby Germiston) aanmekaar gesit.<ref name=Barker>
Die spoorlyn het beide vrag en passassiers gedra. Die vrag sluit, onder andere, steelkool vanaf Boksburg in. Die spoorlyn het ook [[dinamiet]] vir die goudmyne vervoer en op 19 Februarie 1896 het 'n vrag dinamiet ontplof met die verlies van ongeveer 75 lewens. Die Randtrem is met die Zuiderlijn op 15 September 1892 verbind en daarna is daar 'n spoorlyn tussen die Witwatersrand en die kus (Kaapstad en Port Elizabeth) gebou.<ref>{{cite web |url=http://artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=10232 |title=NZASM Rand Tram |publisher=Artefacts.co.za |access-date=26 September 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170722024718/http://artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=10232 |archive-date=22 Julie 2017 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web |url=http://theheritageportal.co.za/article/nzasm-structures-rand-tram |publisher=The Heritage Portal |first=Robert |last=de Jong |title=NZASM Structures of the Rand Tram |date=2 Desember 2015 |access-date=2 November 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20191118090255/http://www.theheritageportal.co.za:80/article/nzasm-structures-rand-tram |archive-date=18 November 2019 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref>
=== Oosterlijn ===
Line 303 ⟶ 267:
Die Komatirivierbrug lê binne die ZAR se gebied. Tussen die Mosambiekse grens en Elandshoek (152 km) volg die spoorlyn die koers van die [[Krokodilrivier (Mpumalanga)|Krokodilrivier]] en vandaar af tot by Machadodorp (75 km), volg dit die loop van die [[Elandsrivier (Krokodil, Mpumalanga)|Elandsrivier]]. Dertig kilometer ná Machadodorp, bereik die spoorlyn sy spitspunt van 1 927 m waar dit die hoëveld bereik.
Die Nederlandse firma van Hattum & Kie bou die spoorlyn deur die [[laeveld]]. Werk op die Komatirivierbrug, {{nowrap|2,8 km}} vanaf die grens, begin in Mei 1890. Op die 14 Mei 1891 kom die brug in gebruik en daarmee is dit moontlik om spoorstawe ensovoorts na die bouterrein te vervoer.<ref>{{cite web |url=http://www.dutchfootsteps.co.za/komatiriverbridge.html |title=Bridge over the Komati River |publisher=Nederlande Ambassade te Pretoria |access-date=9 Maart 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190412090727/http://www.dutchfootsteps.co.za:80/komatiriverbridge.html |archive-date=12 April 2019 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref> In vergelyking met spoorlynbou op die Hoëveld, vorder die bou van die Oosterlijn baie stadig. Dit duur 'n jaar om Nelspruit (116 km van die grens af) te bereik. Tussen die grens en Nelspruit moet die spoorlyn 530 m styg en werknemers doen [[malaria]] op. Omdat die spoorlyn 'n riviervallei volg, moet baie stegies gesny word en walle en brûe gebou word. Die trajek tussen Nelspruit en [[Waterval Onder]] is slegs 87 km lank, maar die spoorlyn styg tog met 551 m.<ref>{{cite
|journal = Pretoriana
|url = http://repository.up.ac.za/bitstream/handle/2263/14929/001_Voorblad-p009.pdf?sequence=9&isAllowed=y,
Line 337 ⟶ 297:
==== Baberton Taklyn ====
[[Lêer:Avoca bridge, South Africa.jpg|duimnael|Avocabrug oor die Kaaprivier ongeveer halfpad tussen [[Barberton]] en [[Kaapmuiden]].]]
In 1882 het George Moodie, Landmeter-generaal van die Suid-Afrikaanse Republiek, voorgestel dat die Oosterlijn deur die Kaapriviergebied tot by [[Ermelo]] moes gaan eerder as deur Nelspruit.<ref>{{cite web |url=http://www.s2a3.org.za/bio/Biograph_final.php?serial=1950 |title=Moodie, Mr George Pigot (surveying) |first=C |last=Plug |publisher=S2A3 Biographical Database of Southern African Science |access-date=19 Maart 2017 |date=25 Desember 2014 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20181228175006/http://www.s2a3.org.za/bio/Biograph_final.php?serial=1950 |archive-date=28 Desember 2018 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref> Al is dit later uitgewis, is goud in 1884 in die Kaapvallei naby [[Barberton]] gevind en die goudmyngemeenskap het vir 'n taklyn gestreef. Omdat dit so duur was om die spoorlyn te bou (die terrein is bergagtig) was die ZAR-regering daarteen. Plaaslike sakemane Lewis, Marks en Watkins het 'n sindikaat gevorm om die lyn te bou en die werk is aan Pettegrew & Co. gekontrakteer. Na swaar reën brûe beskadig het, speel die kontrakteur bankrot en die sindikaat ontbind. NZASM het toe die konstruksie van die 55,6 km-lyn oorgeneem en die spoorlyn is in 1896 voltooi.<ref>{{cite web |url=http://www.artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=12996 |title=NZASM Barberton Branch Line |publisher=Artefacts.co.za |access-date=19 Maart 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190121200656/http://www.artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=12996 |archive-date=21 Januarie 2019 |url-status=live|df=dmy-all}}</ref>
=== Zuiderlijn ===
Line 366 ⟶ 315:
|location = New York
|pages = 25-40
|date = April 1991}}</ref> Op 7 Mei 1892, is die spoorlyn vanaf Bloemfontein tot by die Vaalrivierbrug (die grens van die ZAR) voltooi; op 15 September 1892 is die spoorlyn van Vaalrivierbrug tot Germiston (65 km) geopen en op 1 Januarie 1893 is Pretoria met Kaapstad sowel as Port Elizabeth verbind.<ref name="SAS1953" /><ref>
Met die voltooiing van hierdie spoorlyn word dit moontlik om swaar masjinerie in te voer, sowel vir goudmynbou as vir die bou van die westelike gedeelte van die Oosterlijn.
Line 405 ⟶ 348:
|year = 1966}}</ref>{{Rp|314}}
In November 1894 is 'n ooreenkoms tussen die ZAR en Groot-Brittanje in verband met Swaziland deur President Kruger en die Britse Britse Hoëkommissaris Sir Henry Loch onderteken. Nóg Kruiger nóg Lock was gewillig om die ooreenkoms op buitelandse bodem te onderteken, dus is 'n passasierswa op die brug getrek en die onderhandelaars kon in hul eie land bly.<ref>{{cite web |url=http://www.artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=10147&archid=1184 |title=NZASM South-Eastern Line Border Bridge (Convention Bridge) |publisher=Artefactc.co.za |access-date=7 Januarie 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170722044925/http://artefacts.co.za/main/Buildings/bldgframes.php?bldgid=10147 |archive-date=22 Julie 2017 |url-status=live|df=dmy-all}}
Die Natalse Regering het die boukoste van die spoorlyn betaal. Hulle was gewilig om hierdie koste te betaal want die Natalse gedeelte van die spoorlyn het groot winste aan die kolonie gelewer.
Line 727 ⟶ 666:
, Site reference 9/2/106/0003}}</ref> Vanaf Januarie 1901 begin die Britse gepantserde treine te gebruik en die aantal aanvalle is verminder.<ref name="Aitken" /> 'n Groot antal sodate van beide kante het tydens klopjagte op die blokhuise gesneuwel en vanaf Januarie 1902 is die blokhuis sisteem so sterk dat amper onmoontlik vir Boer kommandoes is om die spoorlyn te kruis.<ref name="Aitken2" />
Totdat 31 Maart 1901 is die regeringskantore in koetse van die [[Warmbad]]-Pietersburggedeelte van die PPS gestig.<ref>{{cite web |
▲|publisher = HartiesNet (Pty) Ltd }}</ref> Op 1 April 1901 is [[Nylstroom]] deur die Australiese magte beset, Potgietersrus is op 5 April beset en Pietersburg is op 8 April beset. Toe kom die PPS onder die beheer van die ''Imperial Military Railways''. Teen die middel van 1901 het die Boere kommando hul aandag van die Oosterlijn tot die PPS gedraai. Ten minste twee aanvalle is teen die PPS gemaak – een deur [[Christiaan Frederik Beyers|Generaal CF Beyers]] en 'n ander deur Kaptein [[Jack Hindon]] en Kaptein [[Henri Slegtkamp]].<ref>{{en}}{{cite journal
|url = https://issuu.com/hennieheymans/docs/vol_2_no_2__ul_
|pages = 42-72
| |||