Dalton (eenheid): Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Uitleg van bronteks
Martinvl (besprekings | bydraes)
Herskryf volgens die nuutste definisies
Lyn 1:
[[Lêer:Some apostles of physiology - being an account of their lives and labours, labours that have contributed to the advancement of the healing art as well as to the prevention of disease (1902) (14782140234).jpg|duimnael|250px|John Dalton (1766 - 1844)]]
Die '''verenigde atoommassaeenheid''' of '''dalton''' (simbool: u of Da) is ’n standaardeenheid van [[massa]] op ’n [[Atoom|atomiese]] of [[Molekuul|molekulêre]] skaal. Dit is nie ’n [[SI-stelsel|SI-eenheid]] nie, maar omdat atoommassas baie klein is, is ’n spesiale eenheid daarvoor geskep. Een verenigde atoommassaeenheid is min of meer die massa van een [[nukleon]] (óf ’n enkele [[proton]] óf ’n enkele [[neutron]]) en is numeries gelyk aan 1&nbsp;g/mol.<ref name="Stryer 2007 35">{{cite book |last1=Berg |first1=Jeremy M. |last2=Tymoczko |first2=John L. |last3=Stryer |first3=Lubert |year=2007 |title=Biochemistry |edition=6th |publisher=Freeman |location=New York |isbn=978-0-7167-8724-2 |chapter=2 |page=35}}</ref>
Die '''dalton''' (simbool: Da) is ’n standaardeenheid van [[massa]] op ’n [[Atoom|atomiese]] of [[Molekuul|molekulêre]] skaal en is aangewys as die "dalton" ter ere van John Dalton wat die eerste keer 'n atoomteorie voorgestel het. Dit is nie ’n [[SI-stelsel|SI-eenheid]] nie, maar omdat atoommassas baie klein is, is ’n spesiale eenheid daarvoor geskep. Dit word gedefinieer as {{breuk|1|12}} van die massa van ’n [[Chemiese binding|ongebonde]] neutrale atoom van [[koolstof-12]], en volgens die 9<sup>de</sup> uitgawe van die SI-brosjure het ’n waarde van {{val|1.66053906660|(50)|e=-27|ul=kg}}.<ref>{{cite book
|title = Le Système international d’unités (SI) / The International System of Units (SI)
|publisher = [[Internasionale Buro vir Mate en Gewigte]]
|year = 2019
|language = Frans/Engels
|isbn = 978-92-822-2272-0
|location = Sevres, Frankryk
|url = https://www.bipm.org/utils/common/pdf/si-brochure/SI-Brochure-9.pdf}}</ref> Volgens die 8<sup>ste</sup> uitgawe van die SI-brosjure was die name "dalton" en "'''verenigde atoommassaeenheid'''" alternatiewe vir dieselfde hoeveelheid, maar in die 9<sup>de</sup> uitgawe, wat veranderinge in die definisies van die kilogram, ampere, kelvin en mol weerspieël, is die naam "verenigde atoommassaeenheid" na 'n voetnoot verwys.
 
DieEen '''verenigde atoommassaeenheid''' of '''dalton''' (simbool: u of Da) is ’n standaardeenheid van [[massa]] op ’n [[Atoom|atomiese]] of [[Molekuul|molekulêre]] skaal. Dit is nie ’n [[SI-stelsel|SI-eenheid]] nie, maar omdat atoommassas baie klein is, is ’n spesiale eenheid daarvoor geskep. Een verenigde atoommassaeenheid is min of meer die massa van een [[nukleon]] (óf ’n enkele [[proton]] óf ’n enkele [[neutron]]) en is numeries gelyk aan 1&nbsp;g/mol.<ref name="Stryer 2007 35">{{cite book |last1=Berg |first1=Jeremy M. |last2=Tymoczko |first2=John L. |last3=Stryer |first3=Lubert |year=2007 |title=Biochemistry |edition=6th |publisher=Freeman |location=New York |isbn=978-0-7167-8724-2 |chapter=2 |page=35}}</ref>
Dit word gedefinieer as {{breuk|1|12}} van die massa van ’n [[Chemiese binding|ongebonde]] neutrale atoom van [[koolstof-12]], en het ’n waarde van {{val|1.660539040|(20)|e=-27|ul=kg}}.<ref name="CODATA">[http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?tukg Unified Atomic mass unit. Fundamental Physical Constants from NIST<!-- Bot generated title -->]</ref>
 
Die '''atoommassaeenheid''', met die afkorting ame of amu (van die Engels "''atomic mass unit''") en sonder die "verenigde" vooraan, is tegnies ’n verouderde term wat op [[suurstof]] gebaseer was en in 1961 vervang is. Sommige bronne gebruik egter steeds die afkorting amu, maar dit verwys eintlik na u (dus gebaseer op koolstof-12).<ref>{{cite book |last=Chang |first=Raymond |date=2005 |title=Physical Chemistry for the Biosciences |isbn=978-1-891389-33-7 |page=5 |url=https://books.google.com/books?id=PNH1fHj5Tw0C&pg=PA5}}</ref><ref>{{cite book |last1=Kelter |first1=Paul B. |last2=Mosher |first2=Michael D. |last3=Scott |first3=Andrew |date=2008 |title=Chemistry: The Practical Science |isbn=0-547-05393-2 |volume=10 |page=60 |url=https://books.google.com/books?id=VfcKIManfkUC&pg=PA60}}</ref>
 
== Verwysings ==