Feevlieëvanger
Die Feevlieëvanger is die kleinste voëltjie wat endemies in Suider-Afrika voorkom. Hulle weeg in die omgewing van 5 gram. Hulle het 'n baie kenmerkende roep, wat hulle teenwoordigheid verklik, lank voordat hulle gesien word omdat hulle so klein is en in die blare en takkies van struike en bosse waar hulle prooi soek verskuil kan wees.
| Feevlieëvanger | |
|---|---|
| |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Domein: | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Familie: | Muscicapidae
|
| Genus: | Stenostira Vieillot, 1818
|
| Spesie: | S. scita
|
| Binomiale naam | |
| Stenostira scita Vieillot, 1818
| |
Algemene beskrywings
wysigIdentifikasie
wysigFeevlieëvangers is baie klein voëltjies – hulle is 11–12 cm lank en weeg gemiddeld 5-6g. Hulle is grys bolangs en het swart vlerke, met 'n baie opvallende wit vlerkstreep. Die stert is swart met wit vere aan die buitekant en die stertpunte is ook wit – die stert is opvallend lank vir so 'n klein voëltjie. Onder die pens is 'n opvallende salmpienk streep wat as uitstaande veldkenmerk beskou word. Op die gesig het 'n breë swart streep wat vanaf die bek tot die agter die oor strek. Aan weerskante van hierdie streep is opvallende wit strepies. Onvolwassenes is bruiner van kleur in plaas van grys. Die mannetjie en wyfies verskil nie van mekaar nie – weinig geslagsdimorfie – die wyfies mag soms bleker as die mannetjies voorkom.
Die oë is donkerbruin en die voëltjies se bek, bene en pote is swart. Rondom die oog is 'n wit kringetjie.[2][3]
Dieet en gewoontes
wysigHierdie klein vlieëvangertjies leef van klein insekte wat hulle van die takkies van struike en bosse vang. Hulle beweeg flink en sal hulle prooi met groot vaardigheid vang. Hulle soek kos in die blaarryke toppe van struike en bome (net soos glasogies), waar hulle rusteloos sal rondbeweeg. Feevlieëvangers sal nie sommer verder as 50 m op 'n slag vlieg nie en dan gewoonlik nie hoër as 7 m bo die grond nie.[4]
Die voëltjies kom normaalweg alleen voor, maar in broeityd sal hulle in paartjies voorkom. Feevlieëvangers sal hulle vlerke laat sak en sterte sprei en lig as tipiese gedragspatroon.[2]
Ander name
wysig- Engelse naam: Fairy Flycatcher
- Wetenskaplike naam: Stenostira scita Stenostira is uit Grieks en kan as volg vertaal word: "Steno" - smal; "stira" - stert. Die genusnaam dui dus aan dat die voëltjies 'n smal stertjie het; "scita" dui op aantreklikheid, netheid, maar kan ook dui op slinksheid of bedrewenheid waarmee prooi uitoorlê word.[2][5]
Voortplanting
wysigNes
wysigFeevlieëvangers is monogaam en maak nie in groep nes nie. Die broeiseisoen is van Julie tot Desember.[6] Hulle bou 'n klein koppievormige nes laag in 'n bos – tot so laag as 20 cm bo die grond.[7] Die nes het dik wande, word van bas, grasse en dooie blare gebou en word aanmekaar geweef met spinnerakdrade. Die nessie is 3 cm wyd en ongeveer 3–4 cm diep. Dit word met wol, hare, vere en plantdons uitgevoer en is baie goed gekamoefleer en moeilik om te vind. Soms word dit aan die buitekante met ligene gekamoefleer.[2]
Die wyfie bou alleen aan die nes en dit neem sowat 4 dae om te voltooi – die mannetjie dra gereeld vir haar kos aan tydens die bouproses en die broeiperiode. Sy uiter dan 'n zoem-geluid as sy vir kos by die mannetjie bedel.[6]
Die broeiseisoen is van Julie tot Desember – in die winterreëvalstreke is die piekseisoen bietjie vroeër (Aug–Sep) en in die somerreëvalstreke bietjie later (Okt–Nov). Normaalweg word 2 eiers gelê – 18x13mm groot. Die eiers is dofwit tot roomkleurig of effens groenkleurig, effens donkerder aan die een punt, soms effens groen-bruin gespikkel.[2][4] Die wyfie broei alleen op die eiers en sal nie sommer van die nes padgee as sy gesteur word nie, maar eerder die eiers probeer beskerm. Die mannetjie dra vir haar kos aan terwyl sy broei.
Inkubasietyd: 17-18 dae
Die kuikens is naak as hulle uit die eiers kom, maar kry baie gou donsvere. Die wyfie het 'n baie goeie moederinstink en daar is selfs getuienis dat sy op die nes bly sit het met 'n boomslang wat die nes nader.[4] Min besonderhede is bekend oor hulle verblyf in die nes nadat hulle uitgebroei het en wanneer die kuikens begin vlieg.
Bedreigings en voor- of nadele vir die mens
wysigFeevlieëvangers se bewaringstatus is "nie-bedreig", maar die fragmentering van hulle habitat kan 'n nadelige invloed op hulle hê.[4] Die klein voëltjies hou nie nadele vir die mens in nie, en hulle dieet van insekte kan voordeel inhou, omdat hulle kan help om plaaginsekte in tuine in toom te hou.
Sien ook
wysigVerwysings
wysig- ↑ IUCN 2009. Stenostira scita. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2009.1. www.iucnredlist.org. Besoek op 26 Junie 2009.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Roberts' Multimedia Birds of Southern Africa, Version 3.3, (sa). Westville: Southern African Birding cc.
- ↑ Newman, K. 2002. Newman's Birds of Southern Africa. Cape Town: Struik Publishers. ISBN 1-86872-735-1
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Hockey, PAR, Dean, WRJ, Ryan PG (eds). 2005. Roberts – Birds of Southern Africa, VIIth ed. Cape Town: The Trustees of the John Voelcker Bird Book Fund. ISBN 0-620-34053-3
- ↑ Clinning, C. 1989. Southern African Bird Names Explained. Johannesburg: The Southern African Ornithological Society. ISBN 0-620-14140-9
- ↑ 6,0 6,1 Tarboton, W. 2001. A Guide to the nests and eggs of Southern African Birds. Cape Town: Struik Publishers. ISBN 1-86872-616-9
- ↑ Chittenden, H. 2007. Roberts Bird Guide. Cape Town: The Trustees of the John Voelcker Bird Book Fund. ISBN 978-0-620-37557-3
Eksterne skakels
wysig- Globale verspreiding Avibase verspreidingskaart van spesie
- Suider-Afrikaanse verspreiding SAVAP2 verspreidingskaart Geargiveer 14 Februarie 2008 op Wayback Machine(en)