Styx (maan)
Styx is ’n klein natuurlike satelliet van Pluto waarvan die ontdekking op 11 Julie 2012 aangekondig is. Dit is in Julie 2015 saam met Pluto en Charon, Pluto se grootste maan, afgeneem deur die ruimtetuig New Horizons.[1] Foto's is nog nie van die tuig afgelaai nie, maar behoort resolusies van hoër as 2 km/beeldelement te hê.
 Die Hubble-ruimteteleskoop se ontdekkingsfoto van Styx (omsirkel), met die buitenste mane se voorspelde wentelbane. Pluto en Charon is verdof relatief tot die ander mane. | |
| Ontdekking | |
|---|---|
| Ontdek deur | Hubble-ruimteteleskoop Mark R. Showalter e.a. |
| Datum | 26 Junie 2012 |
| Alternatiewe name | P5; S/2012 (134340) 1 |
| Wentelbaaneienskappe | |
| Halwe lengteas | 42 656±3 km |
| Eksentrisiteit | 0,005787±0,001144 |
| Wentelperiode | 20,16155±0,00027 d |
| Inklinasie | 0,809±0,162 ° |
| Satelliet van | Pluto |
Fisiese eienskappe
| |
| Skynmagnitude | 27 |
Styx is die tweede maan van Pluto af en die vyfde een wat ontdek is – ’n jaar ná Kerberos. Styx het na raming ’n deursnee van tussen 10 en 25 km en ’n wentelperiode van 20,2 dae.
Naam
wysigToe die maan ontdek is, het dit die voorlopige naam S/2012 (134340) 1 of Pluto V gekry; Kerberos was S/2011 P 1 of Pluto IV. Om permanente name te kies, is ’n internetpeiling in 2013 gedoen waarin die publiek kon stem uit ’n lys name van mitologiese figure wat met die Romeinse god Pluto (Hades in die Griekse mitologie) verbind word, of hulle kon hul eie name voorstel.[2] Ná die aanvanklike aankondiging het William Shatner, wat die rol van kaptein James T. Kirk in die Star Trek-franchise vertolk, die name Vulcan en Romulus voorgestel. Dit sou verwys na die vuurgod, ’n neef van Pluto, en die stigter van Rome, maar het ook gesinspeel op die fiktiewe planete Vulcan en Romulus in Star Trek.[3][4] Romulus is verwerp omdat daar reeds so ’n maan van ’n asteroïde is,[5] maar Vulcan het die peiling gewen nadat Shatner daaroor getwiet het. Kerberos (die hond wat Hades se onderwêreld oppas) het tweede gekom en Styx (die godin van die rivier in die onderwêreld met dieselfde naam) derde. Die wenname is aan die Internasionale Sterrekundevereniging (IAU) voorgelê.[4] Die naam Vulcan was egter vir die IAU onaanvaarbaar omdat dit nie die naam van ’n onderwêreldse god was nie en dit reeds gebruik is vir ’n hipotetiese planeet in Mercurius se wentelbaan, asook vir die vukanoïede asteroïdes.[3][6][7]
Op 2 Julie 2013 het die IAU aangekondig hulle het die name Styx vir Pluto V en Kerberos vir Pluto IV goedgekeur.[8][9] Die ander mane (Charon, Nix en Hidra) het ook name gekry uit die Griekse mitologie wat met die onderwêreld verband hou.
Ontdekking
wysigStyx is deur ’n span onder leiding van die sterrekundige Mark R. Showalter ontdek deur middel van 14 stelle foto's wat tussen 26 Junie en 9 Julie 2012 deur die Hubble-ruimteteleskoop geneem is.[10][11] Die ontdekking is op 11 Julie 2012 aangekondig. Styx is omtrent die helfte so helder as die voorheen dofste bekende voorwerp in die stelsel, Kerberos, en omtrent ’n honderdduisendste so helder as Pluto.[12]
Die studie wat tot die ontdekking van Styx gelei het, was ter voorbereiding vir die onbemande ruimtetuig New Horizons, wat op 14 Julie 2015 verby die Pluto-stelsel gevlieg het. Die ontdekking van nog ’n klein maan het gelei tot kommer dat dié gebied nog voorwerpe bevat wat te klein is om waar te neem en dat die tuig beskadig sou word deur ’n onbekende voorwerp of planetêre ring terwyl dit teen meer as 13 km/s beweeg.[13][14] Die tuig het egter nie enige kleiner mane of ringe waargeneem nie en het veilig verby die Pluto-stelsel gevlieg.
Daar word vermoed die ingewikkelde maanstelsel om Pluto kon veroorsaak gewees het deur ’n botsing tussen Pluto en ’n ander groterige Kuiper-gordelvoorwerp.[15] Pluto se mane kon oorgebly ná so ’n botsing, nes ons eie maan wat vermoedelik gevorm is ná ’n reusebotsing tussen die Aarde en ’n ander hipotetiese planeet.
Fisiese eienskappe
wysigStyx het na raming ’n deursnee van tussen 10 en 25 km,[16] en ’n onreëlmatige vorm vanweë sy klein grootte.[16] Dit bestaan vermoedelik uit hoofsaaklik waterys.
Die maan wentel op ’n afstand van 42 656 km[17] om die massamiddelpunt van die Pluto-stelsel, en dus tussen die wentelbane van Charon en Nix. Al die mane het vermoedelik feitlik sirkelvormige wentelbane.[15] Styx is in ’n wentelresonansie van 11:6 met Hidra en van 11:9 met Nix (die verhoudings dui op die getal omwentelings per eenheidtyd).[18][17]
Dit het ’n wentelperiode van 20,16155 dae.[17]
Verwysings
wysig- ↑ Cain, Fraser (2008). "Pluto's Moon Nix".
- ↑ "You & William Shatner Can Name Pluto's 2 Newest Moons" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 18 Junie 2015.
- ↑ 3,0 3,1 Marcia Dunn (25 Februarie 2013). "Capt. Kirk's Vulcan entry wins Pluto moons contest". San Francisco Chronicle. Associated Press. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Februarie 2013. Besoek op 25 Februarie 2013.
- ↑ 4,0 4,1 Alexandra Witze (23 April 2013). "Moon and planet names spark battle : Nature News & Comment" (in Engels). Nature.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Augustus 2015. Besoek op 6 Julie 2013.
- ↑ "'Vulcan' tops poll for moon name". 3 News NZ. 26 Februarie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Augustus 2014. Besoek op 18 Julie 2015.
- ↑ Miriam Krame (25 Februarie 2013). "'Vulcan' and 'Cerberus' Win Pluto Moon Naming Poll" (in Engels). SPACE.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Januarie 2020. Besoek op 25 Februarie 2013.
- ↑ Rice, Tony. "Kerberos and Styx named as moons of Pluto". WRAL (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019.
- ↑ "Names for New Pluto Moons Accepted by the IAU After Public Vote" (in Engels). IAU. 2 Julie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Maart 2014. Besoek op 2 Julie 2013.
- ↑ "Pluto's Smallest Moons Receive Their Official Names". SETI Institute. 2 Julie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Julie 2013. Besoek op 2 Julie 2013.
- ↑ Preece, Rob (11 Julie 2012). "A cosmic discovery: Astronomers using NASA's Hubble Space Telescope find fifth moon orbiting Pluto". Daily Mail. Besoek op 11 Julie 2012.
- ↑ Showalter, M.R.; Weaver, H. A.; Stern, S. A.; Steffl, A. J.; Buie, M. W.; Merline, W. J.; Mutchler, M. J.; Soummer, R.; Throop, H. B. (2012). "New Satellite of (134340) Pluto: S/2012 (134340) 1". IAU Circular. 9253: 1. Bibcode:2012IAUC.9253....1S.
- ↑ Matson, J. (11 Julie 2012). "New Moon for Pluto: Hubble Telescope Spots a 5th Plutonian Satellite". Scientific American. Besoek op 12 Julie 2012.
- ↑ Sanders, Ray (11 Julie 2012). "Hubble Space Telescope detects fifth moon of Pluto". Phys.org. Besoek op 11 Julie 2012.
- ↑ Wall, Mike (11 Julie 2012). "Hubble telescope spots fifth moon orbiting Pluto". Christian Science Monitor. Besoek op 11 Julie 2012.
- ↑ 15,0 15,1 Maugh, Thomas H. II (11 Julie 2012). "Astronomers find fifth moon at Pluto". Los Angeles Times. Besoek op 11 Julie 2012.
- ↑ 16,0 16,1 "Hubble Discovers a Fifth Moon Orbiting Pluto" (in Engels). HubbleSite. 11 Julie 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Oktober 2016. Besoek op 12 Julie 2012.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 Showalter, M. R.; Hamilton, D. P. (3 Junie 2015). "Resonant interactions and chaotic rotation of Pluto's small moons". Nature. 522 (7554): 45–49. doi:10.1038/nature14469.
- ↑ Witze, Alexandra (2015). "Pluto's moons move in synchrony". Nature. doi:10.1038/nature.2015.17681.
Eksterne skakels
wysig- Showalter, Mark. Hubble-nuusvrystelling: Hubble Discovers a Fifth Moon Orbiting Pluto. 11 Julie 2012.
- ZME Science New moon discovered around Pluto – the fifth. 11 Julie 2012.