Swartnekswaan

Die swartnekswaan (Cygnus melanocoryphus) is 'n swaan wat inheems aan die suidelike helfte van Suid-Amerika is.

Swartnekswaan
Bewaringstatus
Veilig  (IUCN 3.1)
Wetenskaplike klassifikasie
Domein:	Eukaryota
Koninkryk:	Animalia
Filum:	Chordata
Klas:	Aves
Orde:	Anseriformes
Familie:	Anatidae
Genus:	Cygnus
Spesie:	C. melancoryphus
Binomiale naam
Cygnus melancoryphus Molina, 1782

Verspreiding en habitat

Swartnekswane is inheems aan die suidelike helfte van Suid-Amerika, met name Brasilië, Uruguay, Paraguay, Argentinië en die Falkland-eilande. Hulle broei op die Falkland-eilande, asook in Patagonië en Tierra del Fuego, en sal dan in die wintermaande noordwaarts migreer.

Hierdie voëls verkies die vlak kusgebiede langs die Stille Oseaan, binnelandse mere, mondings en moerasse. Hulle woongebiede word tussen seespieël en 1200m bo seespieël aangetref.

Voorkoms

Dié voëls is die kleinste in die swaangenus, met 'n lengte van wissel tussen 102 cm en 124 cm. Mannetjies het 'n massa wat wissel tussen 4,5 kg en 6,7 kg en wyfies 'n massa wat wissel tussen 3,5 en 4,4 kg. Ook die vlerkspan wissel tussen die twee geslagte: 'n mannetjie se vlerkspan is tussen 43,5 cm en 45 cm en 'n wyfie se vlerkspan is tussen 40 cm en 41,5 cm.

Die swartnekswaan het 'n wit liggaam en, soos sy naam aandui, 'n lang, fluweelagtige swart nek en kop, wat hom van ander swane onderskei. Sommige swartnekswane se nek en kop het ook wit spikkels. Die swaan het 'n blou-grys snawel met 'n rooi onderkant en 'n wit streep agter sy oë wat strek tot agter sy nek. Die windpyp (en dus die voorkoms van die nek) is slegs ietwat gebuig. Jong swartnekswane is ligbruin met swart snawels: hulle verkry die voorkoms van volwasse swartnekswane in hulle tweede lewensjaar en het 'n verwagte lewensfuur van 10 tot 20 jaar.

Dieet

Cygnus melanocoryphus eet hoofsaaklik waterplante, maar eet ook soms insekte en nou en dan vis of paddavissies.

Voortplanting

Cygnus melancoryphus

'n Swartnekswaan kies 'n lewenslange maat, maar indien sy maat vrek, sal hy 'n nuwe een kies. Die broeiseisoen begin gewoonlik in Julie of Oktober en duur tot September/Desember of van Mei tot Julie. Die nes word in rivierbeddings gebou van strooi, blare en takkies. Die mannetjies tree baie beskermend oor die wyfie en haar eiers op en sal die nes vir lang periodes bewaak. Die wyfie lê 3 to 7 roomwit eiers wat na ongeveer 35 dae uitbroei. Die eiers is gemiddeld 101 x 61 mm groot en weeg ongeveer 238 g. Die gehegtheid tussen gesinslede is van so 'n aard dat die kuikens die eerste twee tot drie weke op hulle ouers se rûe ry. Die kuikens is self na twee jaar geslagsryp.

Sien ook

• Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse voëls
• Lys van Suid-Afrikaanse voëls (Groepeer)
• Lys van Suider-Afrikaanse voëls volgens wetenskaplike name

Bronnelys

• Urdarevik, D. en A. Fraser. 2007. " Cygnus melancoryphus", Animal Diversity Web.
• BirdLife: Cygnus melancoryphus
• Hilko Insel, (2005): Eksotiese Watervoëls. LAPA Uitgewers, Pretoria. ISBN 0799334286